«خودسانسوری بزرگ‌ترین مانع خلاقیت زنان نویسنده است»
مژدە.س می‌گوید: امروز زنان بیشتر به سمت خودآگاهی می‌روند اما مسیر هموار نیست و نویسندگان جوان با عدم استقبال مخاطب، کم توجهی منتقدان، عدم سرمایه‌گذاری، خودسانسوری و بعضاً جدی نگرفتن از سوی جامعه دست به گریبان‌اند.
ژینو درخشان
سنە- ادبیات نخستین خاستگاه آرامش هنرمندان است. اگرچه سنت نویسندگی زنان به دلیل جایگاه زنان در جوامع مردسالار بسیار نادیده گرفته شده اما از لحاظ تاریخی، نویسندگان زن به همان اندازه که نادیده گرفته شده‌اند، نوآور بوده‌اند.
ویرجینیا ولف در کتاب اتاقی از آن خود می‌گوید: «نویسنده زن برای نوشتن نخست باید «اتاقی از آن خود» داشته باشد. این اتاق را البته نباید صرفا اتاق دید. اتاق بُعدی هستی‌شناسانه نیز دارد.» در این شکی نیست که امروز، پس از گذشت نود سال از سخنان ویرجینیا ولف جهان دگرگون شده است، ولی می‌توان دگربار این پرسش را پیش کشید که آیا زنان امروز در نوشتن همچون مردان آزادند؟
در همین زمینه با مژده،س یکی از نویسندگان گفت‌وگویی داشتیم.
«محدودیت‌های زیادی چە در نوشتن و چە در نشر آثار وجود دارد»
مژده در ابتدا می گوید: ادبیات بخصوص شعر، مخاطب خاص خود را دارد و باید برای پیشرفت حرفه‌ای در کار تلاش بکنی. من از بچگی عاشق کتاب بودم، همیشه کتاب‌های پدرم را می‌خواندم و در سن کم با الفبای زبان کوردی آشنا شدم، اما بعدا به کلاس آموزش زبان کوردی رفتم. اوایل بیشتر فروغ می‌خواندم و احساس می‌کنم در زبان و فرم و در نوع نگاه اعتراض‌آمیز و زبان جسور یا انتخاب موضوع، از فروغ تأثیر گرفتم؛ اما خیلی زود احساس کردم که خود من هم حرف‌هایی برای گفتن دارم؛ به‌ویژه در سال‌های اول دانشجویی. از همان موقع سعی کردم شعرهایی که می‌گویم تحت تأثیر احساسات و با امضای خودم باشد.
وی افزود: متأسفانە محدودیت‌های زیادی چە در نوشتن و چە در نشر آثار وجود دارد و این محدودیت‌ها برای ما زنان دو برابر است. من خودم بارها تصمیم گرفته‌ام که کتابم را چاپ کنم اما هربار در مجوزگرفتن و هزینه‌های آن مانده‌ام، سرمایه‌گذاری برای انتشار کتاب پول می‌خواهد. البته می‌توانم تعداد کمی چاپ کنم ولی خوب من هم مثل هر شاعری دوست دارم کتابم در همه کتابفروشی‌ها موجود باشد. فقط هم پول چاپ کتاب که نیست، باید هزینه طرح جلد و صفحه‌آرایی را خودم بپردازم.
«تیغ تیز سانسور در مقابله با کار مردها، نسبت به کار زنان تیزتر است»
مژدە در ادامە می‌گوید: امروز تعداد زنان نویسنده در حال افزایش است و زنان بیشتر به سمت مطالعه و خودآگاهی می‌روند اما مسیر هموار نیست و همیشه موانع زیادی به صورت عمد بر راه زنان بوده است. نویسندگان جوان با عدم استقبال مخاطب، کم توجهی منتقدان، نبود سرمایه‌گذاری برای تألیف، خودسانسوری و بعضاً جدی نگرفتن از سوی جامعه دست به گریبان‌اند.
وی افزود: در دنیای ادبیات نیز کار مردان را با کار زنان برابر نمی‌گیرند و فضای کمتری به آن اختصاص می‌یابد. برای نمونه حجم نقدهایی که بر آثار مردان نوشته می‌شود، به مراتب بالاتر از زنان است. تیغ تیز سانسور در مقابله با کار مردها، نسبت به کار زنان تیزتر است؛ شاید این به دلیل روحیات خاص زن‌ها باشد. با مسایلی روبه‌رو هستیم که منجر به خودسانسوری نویسنده می‌شود، زنان ناخوداگاه از تبعیض و زن ستیزی می‌نویسند. حقایق زندگی مثل عشق کمتر اجازه پررنگ شدن در آثار را دارند. برای همین اول نویسنده خودش را سانسور می‌کند و بعد جامعه شروع به سانسور کردن زنان در همه عرصه‌ها می‌کند و خودسانسوری بزرگ‌ترین مانع خلاقیت زنان نویسنده است.
«سانسور ساختار و زیبایی‌شناسی آثار هنری را ناقص می‌کند»
مژده در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: مشکلات اصلی ادبیات و آثار ادبی در این روزها سانسور است. بسیاری از آثار ادبی به دلیل ممیزی و سانسورهای وزارت ارشاد مجوز انتشار دریافت نمی کنند چون تمام حوزه‌های هنری ادبیات نیز از تیغ سانسور آسیب می‌بیند. به طور کلی سانسور تمامی آثار هنری را ناقص می‌کند و به آنها ضربه می زند. سانسور در آثار ادبی نیز از این امر مستثنی نیست مانند اینکه به یک نقاش بگویند پیش از رونمایی از تابلوی نقاشی، می‌بایست بخشی از تابلو را ببرد یا قسمتی از آن را بپوشاند، به یک مجسمه ساز بگویند باید سر مجسمه را قطع کند و یا اینکه به یک فیلمساز بگویند چند سکانس از فیلم را می بایست حذف کند. ادبیات هم مشابه دیگر هنرها از سانسور آسیب می‌بیند و اگر بخشی از آثار ادبی سانسور شود، به ساختار و زیبایی‌شناسی آن اثر ادبی لطمه وارد می شود.