شیار کویی

کویه- هنر برای زنان در زمینه‌ی ژنئولوژی (علم زن) بسیار مهم است و به باور ژنئولوژی، هنر تأثیری ویژه در ایجاد تغییرات اجتماعی، آگاهی و برابری جنسیتی دارد. بنابراین هنر باید به شیوه‌ای زیباشناسانه در جامعه عرضه شود. زمانی که یک هنرمند نسبت به حضور و مسئولیت خود در جامعه آگاه باشد، از راه هنر می‌تواند بر جامعه تأثیر بگذارد و نقش سنت‌های مردسالارانه را نقد کند تا زنان از قربانی بودن خارج شوند و محدودیت‌ها را بشکنند. اما متأسفانه گاهی زنان هنرمند به عنوان ابزار نمایشی دیده می‌شوند، نه به عنوان هنرمندان واقعی.

شنو ابراهیم، هنرمند اهل کویه، باور دارد که هنر بدون زن ناقص است و باید زنان نقشی آشکار در هنر اصیل کوردی داشته باشند. از نگاه او، هنر و انقلاب در راستای اتحاد معنا پیدا می‌کنند.

 

«نقش زنان در هنر»

شنو ابراهیم، هنرمند اهل شهر کویه باشور کوردستان، یکی از این هنرمندان است. وی با تأکید بر اینکه کار هنری بدون حضور زنان بی‌ارزش است و در هنر اصیل کوردی، نقش پررنگی برای زنان وجود دارد و هنر، انقلابی برای وحدت است. شنو ابراهیم که عضو گروه باواجی کویه است، در مورد نقش زنان در این گروه هنری که از سال ۱۹۵۷ تأسیس شده، گفت: «اولین کسی که در گروه باواجی به‌طور مستقیم آواز خواند، خواهر معلم اهل باکور کوردستان بود. بعد از او، چند زن دیگر مانند کوچرخان و نادیه نیز در گروه حضور داشتند. دختران گروه باواجی با ارائه آوازها و سرودهای ملی و موسیقی اصیل کوردی، صاحب نام و صدا شدند.»

 

«شاگرد هنرمند سَردار احمد است»

شنو ابراهیم که در مراسم سالگرد درگذشت هنرمند بزرگ استاد سردار احمد شرکت کرده بود، گفت: «امروز در ششمین سالگرد درگذشت هنرمند بزرگمان استاد سردار احمد شرکت کردم، کسی که تمام عمر خود را وقف موسیقی و هنر کوردی کرد. او ۶۰ سال بدون خستگی کار کرد. آنقدر فداکار بود که هرگز احساس خستگی نمی‌کرد، بسیاری از زنان کویه را آموزش داد و من یکی از آن شاگردان وی هستم.»

شنو ابراهیم که از آکادمی هنرهای زیبا فارغ‌التحصیل شده است و در سال ۱۹۹۳ به عضویت گروه موسیقی باواجی کویه درآمد، ۸ کلیپ و آهنگ ضبط کرده است و چندین آهنگ او در این گروه‌ موجود است.

شنو ابراهیم درباره اهمیت مشارکت زنان در هنر کوردی چنین گفت: «اگر زنان از موسیقی و هنر کوردی کنار گذاشته شوند، هنر، هنر نخواهد بود؛ به همین دلیل باید نقش برجسته زن در هنر کوردی وجود داشته باشد.»

 

«هنر تأثیر مستقیمی بر احساسات میهن‌دوستی دارد»

شنو ابراهیم با اشاره به اینکه به طور کلی هنر تأثیر مستقیمی بر احساسات میهن‌دوستی دارد، گفت: «چه بخواهیم و چه نخواهیم، در دوران گذشته که سرودهای میهن‌دوستی اجرا می‌شدند، جوانان به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و به جنبش‌ها می‌پیوستند. آن موسیقی‌ها و سرودها خودشان یک انقلاب بودند، به‌ویژه زمانی که ما زیر سلطه‌ی رژیم بعث بودیم. گوش ما با آن موسیقی‌ها رشد کرد. آنها حس میهن‌دوستی را در ما تقویت می‌کردند و ما می‌خواستیم پیشمرگه شویم. بسیاری از جوانان تنها با گوش دادن به آن موسیقی‌ها پیشمرگه و انقلابی شدند؛ اما افسوس، امروزه جوانان دیگر به آهنگ‌های دوران ما گوش نمی‌دهند.»

 

«علاقه‌ی گذشته به هنر دیگر باقی نمانده است»

شنو ابراهیم در پایان صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه آن علاقه‌ی گذشته به هنر دیگر وجود ندارد و این موضوع را به این شرح بیان نمود: «در زمان ما، انجام کار هنری و ضبط موسیقی بسیار سخت بود، چه از لحاظ اجتماعی، چه از لحاظ امکانات فنی. چون دنیا مانند امروز پیشرفته نبود، باید رنگ سیاه و آبی را در یک اتاق ضبط می‌کردیم. در سرمای زمستان یا گرمای تابستان، با تمام سختی‌ها کارمان را با عشق انجام می‌دادیم. انتظار پاداش نداشتیم و حتی از جیب خود هزینه می‌کردیم. اما امروز اگر با گذشته مقایسه کنیم، آن علاقه و عشق سابق به هنر باقی نمانده. اگر هم باشد، بسیار کم است. بنابراین آرزو می‌کنم آن عشق دوباره به هنر کوردی همانند گذشته بازگردد.»