برگزاری جشنوارهی فرهنگی اوسانه در افغانستان زیر سایهی طالبان
یازدهمین دور جشنوارهی ادبی «اوسانه» در شرایطی در شهر مزارشریف برگزار شد که حکومت طالبان شرایط خاصی را برای برگزاری برنامههای فرهنگی این جشنواره ایجاد کردند.
مرکز خبر- به گزارش خبرگزاری زن به نقل از اطلاعات روز، یازدهمین دور جشنوارهی ادبی «اوسانه» در شرایطی در شهر مزارشریف برگزار شد که حکومت طالبان شرایط و محدودیتهای خاصی را برای برگزاری برنامههای فرهنگی این جشنواره ایجاد کردهاند.
این جشنواره بهجز در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ ( به خاطر محدودیتهای کووید۱۹) از زمان تأسیس همهساله به صورت منظم برگزار شده است.
در این جشنواره نویسندههای زیر سیسال میتوانند شرکت کنند و این کمک زیادی به رشد و شکوفایی استعداد داستاننویسان جوان افغانستان میکند.
با توجه به محدودیتهای سختی که گروه طالبان بر زنان اعمال کردهاند، بخش مدیریت این جشنواره تصمیم گرفت یازدهمین دور آنرا بهصورت معنادار به زنان اختصاص بدهد.
نرگس واثق یکی از مدیران جشنوارهی اوسانه با اشاره به اینکه جشنوارهی امسال ویژهی زنان داخل افغانستان برگزار شد، افزود که « دلیل آن شرایط سختی است که بر زنان افغانستان فشار میآورد و نیاز است که صدای آنان شنیده شود».
تقی واحدی، نویسنده و از مدیران این جشنواره در مورد چگونگی اختصاص یازدهمین دور این جشنواره به زنان میگوید: «به این دلیل که زنان داخل افغانستان در شرایط سختتری نسبت به سالهای قبل قرار داشت و فضای ناامیدی بر زندگی آنها سایه انداخته بود، خانهی داستان بلخ مصمم شد که این فرصت ولو گذرا و کوچک را به آنها اختصاص دهد و خوشبختانه استقبال زنان چشمگیر بود و نزدیک به هشتاد داستان به دبیرخانهی خانه داستان بلخ ارسال شده است.»
شفیق نامدار یکی از اعضای مؤسس خانهی داستان بلخ گفت: «با حاکمیت دوبارهی طالبان بر افغانستان، محدودیتهای شدید علیه زنان وضع شده است. همزمان با این، آزادیبیان به شدت محدود شده و برنامههای فرهنگی و ادبی جوش و خروش سابق را ندارد. اما با توجه به این وضعیت جشنوارهی «اوسانه» یکی از معدود برنامههای فرهنگی است که تحت حاکمیت طالبان متوقف نشده و به راه خود ادامه داده است.»
حبیب همدرد یکی از داوران این جشنواره میگوید: «اهمیت یازدهمین دور جشنوارهی اوسانه در اختصاصیافتنش به زنان نویسندهی داخل کشور در شرایطی که طالبان فرصتهای آموزشی، شغلی و آزادیهای شهروندیشان را گرفته بود.»
اهمیت دیگر این جشنواره این بود که زنان فرصتی را یافتند که به جهانیان نشان دهند که اگر فرصتی برایشان ایجاد شود، میتوانند دستآوردهای خوبی را در هر زمینه و بهخصوص ادبیات و هنر داشته باشند.
برندگان جشنواره
داستان «قبرستان بیکفنهای قرن ۲۱» از صفیه پویا و داستان «ربابه» از مدینه رحمانی به صورت مشترک برندهی مقام اول این جشنواره شدند. مقام دوم به داستان «یک تغییر کوچک» از سارا کامگار رسید. فاطمه کاظمی با داستان «او فقط خودش بود» و شکوفه صالحی با داستان «به رنگ چادری» مشترکاً برندهی مقام سوم شدند. همچنان داستانهای «پنجشنبهها در کتابخانه»، «مهرمادری» و «نان داد» به ترتیب از سمانه محمدی، رقیه صفری و مدینه قاطعمصدق مستحق تقدیر از سوی هیأت داوران شناخته شدند. برای برندگان جوایز نقدی، تندیس و تقدیرنامه اهدا گردید.
در پایان جشنوارهی ادبی اوسانه مجموعه داستان « پشت مرز» نیز رونمایی شد. این مجموعه داستان ۱۳۲ صفحهای از سوی انتشارات فرهنگ با قطعرقعی، زمستان ۱۴۰۰ در کابل به چاپ رسیده است. این داستان توانست جایگاه نخست در «جشنواره جهانی فرشته» در تهران را بهدست آورد.
به باور منتقدین، فاطمه خاوری نویسندهی داستان پشت مرز نشان داده که نهتنها با شگردهای داستاننویسی مدرن آشنا است بلکه دغدغهی جدی برای تولید اثر ادبی را هم دارد: «اکثر شخصیتهای داستانهای او مسئلهدار هستند و میکوشند از میان دشواریهای اجتماعی، اخلاقی و فکری راهی برای ادامهی زندگی خود پیدا کنند».
در شرایطی که وضعیت نظام اقتصادی افغانستان روبه سقوط است و فقر پنجه در گلوی مردم انداخته، چشمانداز سیاسی آینده تاریک است، تعدادی از فرهنگیان تلاش میکنند از هر راه ممکن پیامشان را نسبت به وخامت اوضاع جامعه به گوش جهانیان برسانند.