تجاوز جنسی و خودکشی؛ جهنمی که زنان سودانی را احاطه کرده است
سلیمه اسحاق، رئیس واحد مبارزه با خشونت علیه زنان و کودکان، از آمار تکاندهندهای درباره زنانی که پس از تجاوز نیروهای واکنش سریع سودان دست به خودکشی زدهاند، پرده برداشت.
آیه ابراهیم
سودان - آمار تازه کمیته مقدماتی سندیکای پزشکان سودان از وضعیت اسفبار سلامت این کشور حکایت دارد. موارد تجاوز و خودکشی نیز از زمان آغاز درگیریهای نیروهای واکنش سریع و ارتش سودان در ۱۵ آوریل ۲۰۲۳ رو به فزونی گذاشته است.
سلیمه اسحاق، رئیس واحد مبارزه با خشونت علیه زنان و کودکان، نیروهای واکنش سریع را مسئول تجاوز به زنان کشورش از آغاز درگیریها میداند. او میگوید در مناطق تحت کنترل این نیروها، موارد تجاوز افزایش یافته، زیرا آنها از خشونت علیه زنان به عنوان ابزار جنگی بهره میگیرند.
به گفته او، خارطوم پایتخت و منطقه دارفور در غرب کشور، از مناطقی هستند که زنان بیشترین خشونت جنسی را تجربه میکنند. از مناطق تحت کنترل نیروهای واکنش سریع، خبری از تجاوزات به بیرون درز نمیکند چرا که «حتی دسترسی به اطلاعات در این باره، جان بسیاری را به خطر میاندازد.»
سلیمه اسحاق میگوید شهروندان در این مناطق از گزارش موارد تجاوز هراس دارند و نمیتوان از خشونت جنسی سخن گفت یا آمار دقیقی به دست آورد، زیرا «این کار شهروندان را در معرض خطر قتل یا بازداشت قرار میدهد و حفظ امنیت و جان افراد مهمتر از به دست آوردن اطلاعات است.»
او از ثبت ۵۵۶ مورد تجاوز توسط نیروهای واکنش سریع علیه زنان و دختران از آغاز درگیریها خبر داد و گفت این آمار نهایی نیست. به گفته او، این آمار تنها ۲ درصد از کل موارد را شامل میشود و بیش از ۱۰ میلیون زن سودانی در معرض خشونتهای جنسیتی و جنسی قرار دارند. بسیاری از زنان به خدمات درمانی دسترسی ندارند، در حالی که گزارشهای متعددی از بارداریهای ناشی از تجاوز، درخواست سقط جنین و وضعیت روحی بحرانی وجود دارد.
طبق اعلام کمیته مقدماتی سندیکای پزشکان سودان، آمار موارد تجاوز جنسی از ۳۷۰ به ۶۷۹ مورد رسیده است. از ۴۸ مورد سقط جنین ثبت شده، ۱۲ مورد در بیمارستان «النو» در شهر ام درمان و ۳۶ مورد در بیمارستان شهر شندی انجام شده است. همچنین در بیمارستان «النو» ۴ نوزاد متولد شدهاند که مادرانشان از نگهداری آنها خودداری کرده و این نوزادان هماکنون هویت نامشخص دارند.
سلیمه اسحاق درباره رسیدگی به این جرایم در شرایط جنگی و کمبود اطلاعات میگوید با هر جرمی، صرف نظر از عامل آن، به شکل حرفهای و شفاف برخورد میشود زیرا هدف حمایت از زنان است. او تأکید میکند مجرمان باید مجازات شوند: «احتمال فرار نیروهای واکنش سریع از مجازات بیشتر است چون از خشونت علیه زنان به شکل سازمانیافته و به عنوان ابزار جنگی استفاده میکنند. تنها راه جلوگیری از فرار آنها از مجازات، اعمال مجازاتهای بینالمللی است، زیرا استفاده از خشونت جنسی به عنوان سلاح علیه غیرنظامیان، مصداق بارز جنایت جنگی است.»
او میگوید علاوه بر موارد ثبت نشده؛ اکثر ۳۵ زنی که در استانهای سودان در پی تجاوز صاحب فرزند شدهاند از نگهداری فرزندانشان سر باز میزنند. با این حال، برخی از مادران به ویژه در شرایط کنونی که نظارت اجتماعی کمرنگ شده، فرزندان خود را نگه داشتهاند و برای نگهداری از آنها کمک دریافت میکنند.
در پایان، سلیمه اسحاق تأکید میکند تا پایان درگیریها، تجاوز و خشونت علیه زنان ادامه خواهد داشت. «در شرایط جنگی، دستیابی به آمار واقعی، دسترسی به قربانیان و اجرای عدالت دشوار است، زیرا همه اینها به پایان خشونتها بستگی دارد.» او هشدار میدهد اگر برای دوران پس از جنگ آمادگی لازم وجود نداشته باشد، با چالشهای جدی روبرو خواهیم شد.