تهران- روز جهانی زن در ایران بسیار پروشورتر از سال‌های قبل برگزار شد، از گردهمایی‌ها و همایش‌های مختلف در تهران گرفته تا جشن‌های نوروزی کوردستان با لباس‌های رنگارنگ و رقص و شادی برای آزادی و فعالیت فعالان حقوق زنان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و نیز رفتارهای جسورانه و شجاعانه تک‌تک زنان و دخترانی که همچنان با نافرمانی مدنی در مقابل خوسته‌های خود ایستادگی می‌کنند. در این بین اوضاع سیاسی اقتصادی نابسامان تهران نیز تلاش زنان را در راستای اهداف حقوق خود مضاعف کرده و روحیه جمعی جامعه را به طور کلی دگرکون کرده است، این در حالی است که زنان مبارز بسیاری در زندان‌های حکومت بسر می‌برند که تعدای از آنان نیز زیر تیغ احکام ناعادانه اعدام هستند. با این حال هر روز که می‌گذرد ریشه درخت زن زندگی آزادی قوی‌تر می‌شود و شکوفه‌های امید آن مسیر آزادی را پرفروغ‌تر و روشن‌تر می‌کند. با تنی چند از فعالان حقوق زنان در تهران به گفت‌و گو نشستم:

 

زن بودن سخت گذشت

نازنین جعفری فعال حوزه زنان می‌گوید: ٨ مارس به ما یادآوری می‌کند زن‌بودن سخت گذشت، در حضور زنانی که بخشی از خود را در قالب دیوارهای مردانگی گنجاندند و تو به آن قالب‌ها باختی و پس از سال‌ها فهمیدی که باختن در بستر منفعت‌طلبی مردانه می‌توانست هیچ وقت اتفاق نیفتد چون جنسیت در طول سال‌ها بازارگرمی کسانی شده که خود ردای برابری به تن کرده بودند در جایی که معیارشان معیارهای مردانه بود.

نازنین می‌گوید: به نظرم بهترین اتفاق  بعد از خیزش ۱۴۰۱ چارچوب‌هایی است که زنان متوجه آن شدند که بر اساس آن چارچوب‌ها تعریف شده بودند و زنان با وجود فشار حداکثری نه تنها از سمت حکومت حتی از طرف خانواده نیز این است که دیگر لازم نیست در چارچوب آن تعریف بمانند و یا با آن تعریف دیده بشوند، بلکه از آن تعریف مشخص به طور کلی بیرون آمدند و دیگر هرگز به آن باز نمی‌گردند و این بسیار با ارزش، منحصر بفرد و حتی تاثیرگذارتر از فعالیت‌هایی است که در فضاهای آزاد توسط فعالان انجام می‌شود.

 

مقاومت بیشتر زنان و سرکوب بیشتر!

ماریا شوکتیاری از فعالان حقوق زنان در تهران، می‌گوید: به نظر من سال‌به‌سال که می‌گذرد وضعیت زنان در دنیا بد و بدتر می‌شود و زنان با وجود مبارزه و تلاش بسیار بیشتر سرکوب می‌شود. در واقع هر چه مقاومت زنان در دنیا برای برابری حقوق خود بیشتر می‌شود، سرکوب آنان نیز بیشتر می‌شود و در این میان انقلاب زنان روز به روز پرقدرت تر می‌شود. زنانی که با وجود همه مشکلات و تجربه انواع خشونت‌ها، تبعیض‌ها و نابرابری در همه دنیا به ویژه در کشورهای اسلامی که حاکمیت مردسالاری و مذهبی بر آن مستولی است برای ابتدایی‌ترین حقوق خود شب و روز مبارزه می‌کنند و حتی بسیاری از زنان برای به دست آوردن حق و حقوق خود درد مهاجرت را تحمل می کنند و این بار نیز با مشکلات بزرگتر روبرو می‌شوند از جمله یادگیری زبان جدید، ادغام و پذیرش فرهنگ جدید و همه چیز و این مبارزه و مقاومتی که روزانه می‌بینیم و تلاش‌های زنان در ایران به ویژه زنان کورد و زنان خاورمیانه حقیقا مبارزه‌ای بسیار عظمیم و بزرگ است.

ماریا تاکید می‌کند: من معتقدم در راس مبارزات زنان در ایران، ترکیه، عراق و سوریه و زنان در سرزمین‌های عربی، زنان کورد پرچمدار این مبارزات و انقلاب زنان هستند به طوری که هزاران زن کورد با جان و مال خود بی‌رحم‌ترین تروریسم جهانی را از بین بردند و اکنون هم باز دارند با تروریسم اردوغان می‌جنگند و حتی با سیستم جدید اسلامی سرکوبگر نو که به سوریه آمده مبارزه می‌کنند که به جایگاه خود دست پیدا کنند.

این کنشگر حقوق زنان ابراز امیدواری می‌کند: بر این اساس من به انقلاب زنان و مبارزات آنان بسیار خوشبین و امیدوارم و باور دارم  که با وجود این همه زندان و شکنجه و کشت و کشتار و انواع خشونت‌ها، زنان اکنون پرچمدار انقلابی نو نه تنها برای جامعه زنان بلکه برای همه دنیا هستند که دنیا را دنیای بهتری برای زندگی بکنند چرا که دیگر زندگی در این جوامع مردسالارانه و سرمایه‌داری برای طبیعت، جانداران و انسان‌ها سخت شده است و این زنان هستند که با ساختن دنیایی تازه‌تر، جدیدتر و دنیایی آزادتر و یکسان تر هم برای خود زنان و هم برای همه دنیا دارند تلاش و مبارزه می‌کنند.

هشتم مارس بر همه زنان پیروز است و روزهایی سرشار از مبارزه و تداوم آن، پر از نور و روشنایی و صبر و در نهایت پیروزی ما به زودی فرا برسد.

 

تداوم مبارزات زنان تا فروپاشی حکومت

 هاژه پرویزی از دیگر فعالان حقوق زنان در تهران، هشتم مارس را نقطه عطفی در جنبش حقوق زنان عنوان کرد و گفت: هشتم مارس فرصتی است تا توجهات را به موضوعات برابری جنسیتی، حقوقی، حقوق باروری و سوء استفاده علیه زنان جلب کند و نیز فرصتی برای تجلیل از زنان در جامعه است و افزایش آگاهی درباره حقوق زنان و برجسته کردن چالش‌های آنان است.

 او تصریح می‌کند: در ایران زنان نقش مهمی در تحولات فرهنگی اجتماعی ایفا کرده‌اند از جنبش مشروطه تا انقلاب ۵٧ و تا امروز زنان ایران همواره در صحنه حضور داشته‌اند. با این حال چالش‌های بسیاری نیز پیش روی آنان بوده است، مسائلی مانند: نابرابری‌های قانونی، محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی و خشونت‌های جنسیتی از جمله مشکلاتی است که زنان در ایران با آن مواجه هستند. علیرغم این چالش‌ها زنان ایرانی در حوزه های مختلف از جمله علم، هنر، ورزش و... دستاوردهای قابل توجهی داشته اند. حضور زنان در  دانشگاه‌ها و مراکز علمی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده به طوری که بسیار از زنان ایرانی در سطوح بین‌المللی نیز موفقیت‌هایی قابل توجهی داشته‌اند از جمله در سینما، تئاتر، موسیقی، فیلم و ادبیات. اما با وجود  پیشرفت‌ها، زنان ایرانی هنوز با موانع زیادی روبرو هستند، قوانین نابرابر در زمینه ازدواج، طلاق، حضانت فرزندان و ارث و آزادی نحوه پوشش از جمله مسائلی است که نیاز به تغییر دارد.

هاژه می‌افزاید: علاوه بر این خشونت‌های خانگی و اجتماعی علیه زنان و پایین‌بودن فرهنگ رعایت حقوق زنان همچنان یک مشکل جدی  و اساسی است. فعالان حقوق زنان در ایران  تلاش می‌کنند تا با افزایش آگاهی و فشار  بر نهادهای قانونی تغییرات مثبتی ایجاد کنند.

او می گوید: هشتم مارس نه تنها روزی برای تجلیل از زنان است بلکه فرصتی است برای بازنگری در مسیر پیشرفت و  برابری  جنسیتی که با وجود چالش ها، زنان ایرانی نشان دادند که می‌توانند در عرصه‌های مختلف موفق باشند و نقش بسیار مهمی در پیشرفت جامعه ایفا کنند این روز  همچنین به ما یادآوری می‌کند که برابری جنسیتی نه تنها یک حق اساسی  بلکه شرط لازم برای ایجاد جامعه عادلانه و پایدار است.

او گفت: بعد از انقلاب ۵٧ متاسفانه فضای جامعه ایران تبدیل به جامعه با ایدئولوژی سنتی و واپسگرایانه تبدیل شد و آزادی‌هایی که قبل از انقلاب برای زنان به وجود آمده بود با تنگ نظری‌ها و الهام‌گرفتن از دین تبدیل به سرکوب زنان و گرفتن آزادی‌های فردی و اجتماعی آنان شد. اما زنان در طول تاریخ نشان دادند که به هیچ وجه نمی‌توانند با خشونت و سرکوب و اعدام از رسیدن حقوق حقه و قانونی آنان جلوگیری کنند، چون علیرغم سرکوب های شدید و تعدی و تجاوز و اعدام و  زندان زنان ایرانی که بیشتر از نصف جمعیت ایران را دارند نشان دادند که نه تنها پا پس نکشیده‌اند بلکه در سال های اخیر، مبارزات مختلف و آگاهی و با علم توانسته‌اند حقوق خود را به حکومت دیکتاوری تحمیل نموده‌اند. اوج مبارزات زنان ایرانی که به شهریور ١۴٠١ بر می‌گردد که با کشته‌شدن دختر بی‌گناه سقزی ژینا مهسا (ژینا) امینی به اوج خود رسید، که زنان کورد پرچمدار آن بودند به طوری که می‌توان گفت جنبش زنان ایران را بعد از انقلاب به دو مرحله قبل و بعد از  این جنبش تقسیم کرد.

وی تصریح کرد: این جنبش با وجود سرکوب خونین، اعدام، تجاوز شکنجه و زندان همچنان آگاه ‌ر و سازماندهی‌شده‌تر به پیش رفت و نه تنها در ایران بلکه به جنبشی در عرصه بین‌المللی تبدیل شد. شجاعت زنان در این خیزش موجب شد حکومت دیکتاوری در برابر عظمت آنها در خیلی از عرصه‌ها پا پس بکشد و این مبارزات با آگاهی‌بخشی ادامه خواهد داشت تا در نهایت به فروپاشی رژیم دیکتاتوری منجر شود.

این فعال حقوق زنان تاکید کرد: وظیفه تمامی روشنفکران و اندیشمندان در ایران آگاهی‌بخشی در زمینه حقوق زنان و آزادی و برابری  جنسیتی در تمامی حوزه‌ها می‌باشد و این مبارزات تا رسیدن به هدف نهایی که همانا فروپاشی رژیم دیکتاتوری است ادامه خواهد داشت.