آگرین حسینی

 دیواندره- زن خانه‌دار، زنی است که شغل نداشته و پیشه اصلی او خانه‌داری می‌باشد. به زنی که در خانه‌داری مهارت داشته باشد، کدبانو نیز گفته می‌شود. در حالی که بیشتر این نقش‌هایی که برای زن تعریف شده است، زنانی است که افسرده و مضطرب هستند  و تمام وقت  خود را وقف خانه کرده و در یک نارضایتی کشنده و یا یک وسواس غیر عقلانی به خانه‌داری مشغول هستند. ذهنیت مردسالار حاکم بر جامعه،  آسیب‌های خانه‌داری را حق زن و خشونت  را حق مرد دانستە و سعی در توجیه آن دارد، در همین زمینە با گلاله رضوی مشاور و فعال حقوق زنان گفت‌وگویی داشتیم.

گلاله رضوی در ابتدای سخنان خود می‌گوید: خانه‌دار بودن شغلی خسته کننده است؛ چرا که این کار شامل چندین وظیفه تمام وقت مانند آشپزی، تمیز و مرتب کردن خانه، مدیریت امور مالی خانه و پرستاری از بچه است. زنان خانه‌دار معمولاً در مقایسه با زنان شاغل دچار احساس ضعف و کمبود اعتماد به نفس می‌شوند خانه‌داری به معنی بیکاری و استراحت نیست، اگر تنها وظیفه زن تعبیر شود می‌تواند  شغلی بسیار مهم و حتی خسته‌کننده  و به اندازه هر شغل دیگری به فرد آسیب می‌رساند از افسردگی و خشونت‌های روانی گرفته تا بیماری‌های قلبی و ریوی.

وی افزود: خانه غالبأ به عنوان پناهگاه امنیت و خوشبختی است به شرطی که خانه‌داری را تنها درنقش زن تعریف نکنیم چون اگر امنیت و آرامشی در خانه باشد برای همه باید باشد، اما با خانه نشین کردن زنان و  خشونت خانگی که بخشی از تجربه بسیاری از زنان است،در واقع خانه خطرناک‌ترین مکان در جامعه امروزی است.

وی در ادامە افزود: زنان خانه‌دار در مقابل خشونت خانگی آسیب پذیرتر هستند و در زمره قربانیان خاموش خشونت خانگی محسوب می‌شوند. بحث خشونت زنان از خانه شروع می‌شود و کسانی کە تحت این پدیدە قرار می‌گیرند تنها زنان نیستند بلکه فرزندان و کل خانواده و جامعه را درگیر می‌کند.

گلاله رضوی درباره خشونت و آسیب‌هایی که به زنان بخصوص زنان خانه‌دار در ایران اعمال می‌شود، گفت: خشونت‌های روانی بیشترین آسیب‌ها را به زنان خانه‌دار وارد می‌کند،  چنانچه خشونت در چارچوب خانواده و خانه و بین زن و مرد باشد، خشونت خانگی تعبیر می‌شود و به هر نوع عمل یا احتمال رفتاری که به آسیب جسمی، جنسی، روانی منجر شود،  خشونت علیه زنان گفته می‌شود. انتظارات و وظایفی که برای زنان خانه‌دار به‌عنوان یک همسر و مادر نمونه تعریف شده است، بار سنگین روانی را برای آنان به‌دنبال دارد. متأسفانه در بین زنان خانه‌دار، افسردگی شایع شده است. در ایران، که بر ارزش‌های پدرسالارانه بنا شده، می‌کوشد نقش خانگی زنان را در خانە تحکیم کند.از جملە طرح پرداخت پول برای کار خانگی زن و پرداخت بیمە نیز از همین دیدگاه ناشی می‌شود. می‌گویند که هدف ما حمایت از زنان خانه‌دار است، در حالی که از طریق طرح بیمه زنان خانه‌دار دو اتفاق در جامعه رخ می‌دهد. یکی اینکه ارزش‌های جنسیتی تحکیم و بازتولید می‌شوند که هدفشان تقسیم کردن عرصه حضور اجتماعی زن بە خانە و مرد بە بیرون از خانه است و دیگر اینکه توانایی زنان برای مشارکت فعال اقتصادی نادیده گرفته می‌شود. به خصوص با توجه به اینکه زنان زیادی هستند کە  تحصیلات عالی برخوردار هستند و توان پیشرفت در مشاغل متقاوت را دارند در حالی که پرداخت پول برای کارهای خانگی مانند نگهداری از کودکان و پخت وپز، حتی اگر به امکانات مالی زن اضافه کند، در راستای بازتولید نقش فرودستانه زن و کلیشه‌های جنسیتی رایج در جامعه است و کمکی به استقلال شخصیتی زن و یا رشد استعدادهای او نمی‌کند.

گلاله رضوی در ادامە می‌گوید: وضعیت نامناسب بدن هنگام کار کردن؛ مثل خم بودن طولانی مدت گردن یا کمر هنگام کار کردن یا ایستادن طولانی مدت یا کار سنگین و فشار بیش از حد به سیستم اسکلتی و عضلانی باعث می‌شوند فرد دچار بیماری‌های اسکلتی عضلانی مثل کمردرد، زانو درد و اآرتروز شود و کمبود کلسیم و ویتامین دی هم می‌تواند به این عوامل دامن بزند. استرس‌ها و اختلالات خواب و افسردگی ناشی از کار تکراری از جمله این آسیب‌ها هستند که ممکن است در زنان خانه‌دار ایجاد بی‌انگیزگی کند. زنان بسیاری هستند کە دچار نوعی وسواس در خانە‌داری شدە‌اند و رفتار بیمار گونە‌ای دارند.

وی در پایان افزود: ما زنانی داریم که مدیر هستند، یا در سطوح بالا مشغول به کارند، اما به دلیل نگاه اجتماعی و سیاسی ناشایسته‌ای که وجود دارد، بسیاری از زنان هم هستند که توان انجام امور مدیریتی و تخصصی را دارند ولی از ورود به بازار کار محروم شدە و مشغول به خانه‌داری می‌شوند وهمه این موارد جز خشونت‌های روانی علیه زن چه در خانه و چه در بیرون است ممکن است بعضی از مشاغل در بیرون خانه نیز یکنواخت، تکراری و کسل کننده باشند، ولی حضور زن در جامعه و برخورداری او از روابط اجتماعی، می‌تواند به شکوفایی و پیشرفت ذهنی و اجتماعی او کمک کند. افزون بر این، این  استقلال مالی زنان است که شرط مهمی برای شکوفایی شخصیتی آنان محسوب می‌شود.