نویسنده: مارتا کودلسکا

مترجم: سروناز احمدی

 

«برای آن مرد این زن کالای شکسته‌ای بود که احساسات و انتخاب‌هایش به‌ندرت دیده می‌شد. سر و قلبش از کمر و دستانش و از رحم و واژنش جدا بودند. کمر و عضلاتش در خدمت کار بودند... دستانش ملزم به پرستاری و پرورش این مرد سفیدپوست... واژنش برای لذت جنسی و راهی به رحمش. رحمش جای سرمایه‌گذاری بود، سرمایه‌گذاری سکس بود و کودکی که حاصل می‌شد ارزش اضافی انباشت‌شده...»

 

باربارا اومولید، قلب تاریکی، ۱۹۸۳

سیلویا فدریچی در کتاب کالیبان و ساحره: زنان، بدن و انباشت سرمایه (۲۰۰۴) در مورد تاریخ ساحره‌کشی قطعه بالا را نقل کرده است. این قطعه گویای جایگاه زن در نظام سرمایه‌داری و ساختار خانواده و نقش‌های تحمیل‌شده به زن است. فدریچی در پژوهش خود سلب مالکیت‌ها از زنان را در ارتباط با وظیفه بازتولید که بر دوش آن‌ها گذاشته شده است، می‌بیند. وابستگی زنان اقتصاد سرمایه‌داری را قادر می‌سازد که نیروی کار بدون مزد را استثمار کند و این نیروی کار عمدتاً زنان هستند. فدریچی نهادی‌شدن تجاوز و روسپی‌گری و ساحره‌کشی را راهی برای به انقیاد کشیدن زنان و محصول کار آن‌ها می‌داند.

جهان سرمایه‌داری، اقتصاد آن و نهادهای دولتی، کار زنان و سکسوالیته آن‌ها را تصاحب و استثمار می‌کنند. به گفته‌ی فدریچی کار خانگی زنان طوری جلوه داده می‌شود که انگار نیاز به مهارتی ندارد و همین هم دستاویز نوعی فریبکاری لطیف و خشونتی نمادین می‌شود، خشونتی که جهان فعلی همچنان آن را تحمل می‌کند. این کار غیرمزدی نمودی از زنانگی جلوه داده می‌شود. آنچه جهنم زن خانه‌دار است پیوسته به‌شکل بهشت، موهبت و عشقی نمایش داده می‌شود که مرد به «زن خود» عطا می‌کند. پاولینا اولوفسکا، آگاتا اسلوواک و ناتالیا زالوسکا در نمایشگاهی مشترک بر این پندارهای قالبی در مورد کار زنان، بدن زنانه و سکسوالیته زنان دست گذاشته‌اند.

 ناتالیا زالوسکا با جنبه‌های رازورانه و جسمانی بازی می‌کند و پیوسته میان احساسات نهان و پرشور آشکار جابجا می‌شود. آگاتا اسلوواک زبان نمادی خودش را برای توصیف واقعیت ساخته است. روایات او از تجربه‌های تروماتیک و بی‌رحمانه‌ی زن الهام گرفته است. زنی که او به تصویر کشیده میان هنجارهای اجتماعی و بعد جسمانی وجودش سرگردان است. اولوسکا نیز به‌خوبی خشونت بی‌رحمانه‌ی چرب‌زبانی‌های لطیف اقتصاد سرمایه‌داری را به نمایش گذاشته است.

نام نمایشگاه به اثر مزد علیه کار خانگی سیلویا فدریچی و کارزار فمینیستی مزد برای کار خانگی اشاره دارد.

این سه هنرمند تنها به استثمار سیستماتیک کار غیرمزدی زنان نپرداخته‌اند بلکه نگرش جهان فعلی به سکسوالیته زنان را نیز مورد توجه قرار داده‌اند. آن‌ها به‌خوبی نشان داده‌اند که توانمندسازی، خودمختاری و استقلال زنان در سیستم سرمایه‌داری دست‌نیافتنی می‌نماید.

منبع:‌ بیدارزنی