خانواده‌ها در مورد ضررهای ازدواج زودهنگام آگاهی لازم را به فرزندانشان نمی‌دهند
هرچند آمار دقیقی در دست نیست اما فعالان مدنی و وکلای دادگستری از درصد روبه‌رشد کودک‌همسری در رانیه خبر می‌دهند، بعضی از خانواده‌ها تنها خواهان آنند که هرچه زودتر دخترانشان ازدواج کنند و خارج از روال قانونی دادگاه آنها را عقد می‌کنند.
تَرزه طاها
راپَرین - سوما (اسم مستعار) ۹ ساله که بخاطر جمعیت زیاد خانواده و در مقابل دریافت مبلغی پول به عقد یک پسر ۱۶ ساله درمی‌آید، و در سن ۱۱ سالگی بچه‌دار می‌شود.
بدلیل سن و تجربه‌ی کم وی هنوز در دنیای کودکی سیر می‌کند و چیزی از بچه‌داری نمی‌داند، همسرش اغلب به زور و تنبیه متوسل می‌شود و با تراشیدن سرش او را در خانه حبس کرده است. سوما تحت فشار و خشونت شدیدی قرار می‌گیرد.
این قصه‌ی ده‌ها و صدها زن در این منطقه است که قبل از بلوغ فکری و شناخت جهان اطراف وارد پروسه‌ی ازدواج و بچه‌داری می‌شوند.
در حالی که بعد از دهه‌ی ۹۰ میلادی پدیده‌ی کودک‌همسری روبه افول گذاشته بود اما از سال ۲۰۲۰ به این سو این پدیده شایع شده و دختران زیادی در سن کمتر از ۱۸ سالگی به ازدواج درآورده می‌شوند.
"تا پیش از بلوغ کامل جسمی و فکری دخترم را به ازدواج کسی درنمی‌آورم"
شهروندان شهر رانیه (از توابع استان سلیمانیه در باشور (جنوب) کوردستان قرار دارد) با کودک‌همسری مخالف هستند. این صحبت‌های کسانی است که پیش از ۱۸ سالگی به ازدواج مردی درآورده شده‌اند، در حال حاضر هم نمی‌خواهند که فرزندانشان در سن پایین ازدواج کنند.
رویا اسماعیل یک زن ۳۸ ساله است و معتقد است کسی که وارد پروژه ازدواج می‌شود باید از بلوغ فکری و پختگی شخصیتی برخوردار باشد. او همچنین دلیل بخشی از طلاقها را هم خامی و ناپختگی فکری طرفین می‌داند و می‌گوید "دلیل افزایش آمار طلاق نیز ازدواج در سنین پایین است. "
لَنیا عدنانی ۲۱ساله که در سن ۱۱سالگی به ازدواج اجباری تن داده است، خاطر نشان کرد مسئولیت زندگی مشترک سنگین می‌باشد و فرزندان تا بخوبی رشد نکرده و از نظر عقلی کامل نباشند، اجازه نمی‌دهم ازدواج کنند."
فضای مجازی را باید یکی از علت‌ها دانست
هیوی عارف(هێڤی عارف) یک زن ۱۹ساله است او ضمن اینکه کودک‌همسری را اشتباه می‌داند، فضای مجازی را نیز یک عامل مهم گوشزد کرد که می‌تواند تاثیر مثبت و یا منفی داشته باشد و در کنار تربیت و آموزش در خانواده باید محتوای فضاهای مجازی را هم برای نوجوانان کنترل کرد. او همچنین سن مناسب برای ازدواج را ۲۵ سال عنوان کرد از پدر و مادرها خواست در ازدواج فرزندانشان عجله نکنند."
فاطمه عبدالرحمن ۵۶ ساله که در ۱۷ سالگی ازدواج کرده از تجربه‌ی تلخ و زندگی سختی که سپری کرده می‌گوید: "ازدواج من به شکل بدیل بود و چاره‌ای نداشتم باید قبول می‌کردم و زندگی سختی را گذراندم. با والدین همسرم در یک خانه زندگی می‌کردیم، هم فقر را چشیده‌ام هم دوری از همسر، مدتی هم در کوهستان پیشمرگه بودیم."
فاطمه قادر هم ۴۷ ساله است، می‌گوید نباید هیچ ازدواجی زیر سن ۱۸سالگی انجام شود. در سنین پایین علاقه و ارتباطات یک احساس زودگذر هستند نباید بر اساس آن تصمیم گرفت.
آشنا حسن، مسئول اتحادیه‌ی زنان کوردستان شعبه‌ی رانیه و حومه‌هایش یکی از علتهای افزایش ازدواج در سنین پایین را چشم و هم چشمی و تاثیر فضای مجازی می‌داند که نوجوانان تحت تاثیر آن و بدون اطلاع از مسئولیت‌های سنگین زندگی مشترک و بر اساس احساسات زودگذر ازدواج می‌کنند.
"با عدم آگاهی از حقوق و تکالیف خود نسبت به همسر تن به ازدواج می‌دهند و بعدا با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند، درواقع حتی دوست داشتن واقعی هم نیست صرفا یک احساس زودگذر و از خصلت‌های نوجوانی است که بعد از سپری شدن خود را در محاصره‌ی مشکلات فراوان می‌بینند.
وی همچنین عمده‌ی تقصیرات را کم‌کاری و عدم مسئولیت خانواده‌ها می‌داند، "قطعا خانواده‌ها نقش بسیار پررنگی دارند" و همینطور در درجه‌ی دوم حکومت و ارگانهای مربوطه مقصر هستند آنها باید برنامه‌هایی جهت پیشگیری از ازدواج در سن پایین داشته باشند.
و همچنین افزود: نباید از اهمیت کمپین‌ها و کارزارها غافل بود باید در همه‌ی زمینه‌ها به کودک‌همسری تاخت، و همزمان بایستی مردان را نیز از ضررهای احتمالی ازدواج‌های زودهنگام مطلع ساخت.
ازدواج زود هنگام یعنی شروع فاجعه
تاوان حکیم، وکیل دادگستری دادگاه در رانیه، کودک‌همسری را به خاطر تاثیرات منفی‌ای که متوجه زنان می‌شود فاجعه خواند و افزود آمارها در عراق به طور عام و در باشور کوردستان به صورت خاص رو به افزایش است.
وی همچنین عنوان کرد که این ازدواج‌ها در خارج از چهارچوب قانونی و دادگاه صورت می‌گیرد که این مسئله افزایش جرم را با خود به همراه دارد. چون هم ازدواج زیر سن قانونی است و هم خارج از چهارچوب قانون انجام گرفته است.
تاوان به عنوان یک وکیل به شدت از موضع والدین و خانواده انتقاد کرد که به جای دادن آگاهی به فرزندان و برنامه‌ی مدون برای آینده‌ی فرزندانشان فقط به فکر ازدواج و در واقع رهایی از بار مسئولیت فرزندداری هستند و ریشه‌ی این مشکل را فرهنگ‌های غلط جامعه دانست که اینطور تلقین می‌کند که دختر هرچه زودتر ازدواج بکند بهتر است و با این طرز تفکر غلط فرزاندانشان را با مشکلات زیادی روبرو می‌کنند.
در ادامه به آمار رو به ازدیاد کودک‌همسری اشاره می‌کند و آن را از عوامل افزایش آمار طلاق می‌شمارد، خصوصا در میان کسانی که بین سنین ۱۸ تا ۲۵ سال قرار دارند.
وی در خاتمه خاطر نشان کرد که یکی از بهترین راه‌حل‌ها محکم‌تر کردن راهکار قانون است که مانع انجام این نوع ازدواج‌ها شود.