دیده شدن تار موی زن از دزدی و بزهکاری فاجعه‌بارتر است
یکی از زنان در مورد دزدیدە شدن خودروی شخصی‌اش می‌گوید: قبلا من را با بهانه‌ی حجاب جریمه کردند و گفتند دوربین‌ها بی‌حجابی من را در داخل ماشین ثبت کرده‌اند. اما وقتی خواستم تا دوربین‌ها را برای دزدی ماشینم بررسی کنند، گفتند این کار برایشان مقدور نیست.
سایدا شیرزاد
سنه - بخشی از علل جرم، علل اقتصادی است و عواملی مثل بیکاری، نابرابری و فقر می‌تواند ریشه‌های اقتصادی جرم را تبیین کند.
تحلیل اقتصادی پدیده جرم است که نشان می‌دهد در ایران هر چقدر فقر، نابرابری و بیکاری افزایش داشته، سرقت و دزدی هم بیشتر شده است. همچنین در استان‌هایی که بیکاری و نابرابری درآمدی تشدید شد آمار سرقت نیز افزایش داشته است. در نتیجه نابرابری درآمدی عامل افزایش سرقت‌های خرد در جامعه است.
از این رو، جامعه‌شناسان یکی از دلایل عمده‌ی افزایش سرقت‌های خرد را گسترش فقر در جامعه اعلام کرده‌اند.
مردم ایران هر ساله شاهد تغییر قیمت‌ها و افزایش تورم بوده‌اند. در سال‌های اخیر این تغییرات روزانه صورت گرفته و عدم توجه مقامات و مسئولان در مهار تورم افسارگسیخته، زمینه‌های ایجاد بزه و بزهکاری را بیش از پیش ممکن کرده است.
تورم و فقر جامعه از یک سو، قوانین ضعیف دستگاه قضا از سوی دیگر، سبب افزایش سرقت‌های کلان و به ویژه خرد در جامعه شده است؛ زیرا سرقت‌های خرد زیر ۲۰ میلیون تومان حبس ندارد و تنها با رد مال، سارق آزاد می‌شود.
همچنین، «هزینه‌ی نگهداری سارقان ماهانه به طور میانگین حدود ۱۰ میلیون تومان» برآورد شده است؛ در حالی که با صرف هزینه‌هایی کمتر نیز می‌توان اقدامات موثرتری در حوزه‌ی پیشگیری و ایجاد اشتغال انجام داد.
طبیعتا وقتی سرقتی در جامعه رخ می‌دهد، آثار و تبعات زیادی به دنبال خواهد داشت و در جامعه ناامنی و احساس عدم امنیت ایجاد می‌شود.
از سوی دیگر روند پیچیده و زمانبر پیگیری پرونده‌ها که به دلیل سوء مدیریت و غدم توجه مسئولان در ادارات مربوطه صورت می‌گیرد، بعضا سبب بی‌تفاوتی و عدم پیگیری مردم نسبت به پیگیری و اعلام سرقت شده است. همچنين روند اداری و پیگیری پرونده‌ها و ثبت شکایت به گونه‌ای است که برای هرکاری مبلغی از شاکی و یا مال باخته درخواست می‌شود و این اقدام در چنین شرایط بد معیشتی و نیز سابقه‌ی نیروهای دولتی در عدم پیدا کردن سارق یا پس دادن مال، سبب صرف نظر شخص مال باخته می‌شود.
با توجه به افزایش دزدی‌ها در شهرهای مختلف، دولت به جای چاره اندیشی همواره مردم و به ویژه شخص مال باخته را متهم اعلام می‌کند، آن هم با این بهانه که باید مردم خودشان از مال و دارایی خودشان محافظت کنند و دولت هیچ نقشی در کاهش سرقت‌ها نداشته و نیز وظیفه‌ای در قبال تامین امنیت مالی ندارد.
«این شکایت کردن‌ها فقط برای سرکار گذاشتن مردم و پول گرفتن از مردم انجام می‌شود و هیچ فایده‌ای ندارد»
پ. ش، ٢٧ ساله، تازه ازدواج کرده است و از شرایط سخت در تهیه‌ی ماشین و دزدیدن آن در کمتر از یک ماه می‌گوید: ما به دلیل شرایط کاری همسرم در تهران زندگی می‌کنیم. من و همسرم با هر بدبختی و شرایط سختی که بود وام گرفتیم تا بتوانیم یک ماشین بخریم و بتوانیم راحت به خانواده‌هایمان در شهرستان سر بزنیم. شنیده بودیم در تهران دزدی‌ها بیش از حد زیاد شده است و چون به دلیل هزینه‌های زیاد نمی‌توانستیم پارکینگ اجاره کنیم، برای همین شب‌ها نوبتی می‌خوابیدیم تا مراقب ماشینمان باشیم. یک ماه بود ماشین خریده بودیم تا اینکه یک روز وقتی همسرم از سرکار به خانه می‌آمد، چند نفر به زور ماشینش را از او گرفتند.
وی در ادامه می‌گوید: شکایت کردیم و یک عالمه هزینه برای ثبت شکایت پرداخت کرده‌ایم اما با وجود گذشت ۴ ماه هنوز هیچ خبری از سارقان نشده است و من مطمئنم که این شکایت کردن‌ها فقط برای سرکار گذاشتن مردم و پول گرفتن از مردم انجام می‌شود و هیچ فایده‌ای ندارد.
«در ایران دیده شدن تار موی زن از دزدی و بزهکاری فاجعه‌بارتر است»
ت. پ، ٣٩ ساله، کارشناس ادبیات داستانی، دارای دو فرزند و سرپرست خانوار. وی توانسته بود با وام و قرض یک ماشین بگیرد تا هم در آژانس زنان کار کند و هم در فصل مدرسه به عنوان سرویس دانش‌آموزان بتواند درآمدی داشته باشد. او می‌گوید: با هر سختی و مکافاتی که بود توانستم آن ماشین را بخرم. هنوز نتوانسته‌ام بدهی بانک را تمام کنم که ماشینم را دزدیدند. گرانی‌ها باعث شده تعداد دزدی‌ها خیلی زیاد شود و مامورها هم هیچ کاری نمی‌کنند و فقط الکی شکایت ثبت می‌کنند تا بگویند مثلا داریم کاری انجام می‌دهیم.
وی در ادامه در خصوص سهل‌انگاری دولت در پیدا کردن سارقان و نیز سختگیری‌ها در مورد حجاب گفت: قبلا من را با بهانه‌ی حجاب جریمه کردند و گفتند دوربین‌ها بی‌حجابی من را در داخل ماشین ثبت کرده‌اند. اما وقتی از آنها خواستم تا دوربین مسیرهای اطراف خانه‌ی ما که در مرکز شهر است را بررسی کنند، گفتند این کار اصلا برایشان مقدور نیست و هزار جور بهانه آوردند. دولت با بهانه‌ی حجاب از مردم پول می‌گیرد ولی پول دزدیده شده‌ی مردم برایش مهم نیست. در ایران دیده شدن تار موی زن از دزدی و بزهکاری فاجعه‌بارتر است.
«به دزدها گفته‌اند با گذاشتن وثیقه آزاد می‌شوند و یا احتمالا آخر سر ما را وادار می‌کنند تا رضایت بدهیم»
ک. خ، ٣۶ ساله، متاهل، مستاجر و خانه‌دار. او در مورد دزدیده شدن ماشینشان می‌گوید: همسرم کارگر است و تمام دارایی ما یک پراید بود که دزدیدند. وقتی متوجه شدیم ماشینمان سرجایش نیست نزدیک بود سکته کنیم چون در این اوضاع اقتصادی اصلا نمی‌توانیم ماشین بخریم و از طرفی می‌خواستیم ماشین را بفروشیم تا بتوانیم پول پیش برای اجاره‌ی یک خانه را تهیه کنیم.
وی در ادامه افزود: الان یک ماه است که ماشینمان را دزدیده‌اند و چند وقت پیش گفتند که دزدها را پیدا کرده‌اند اما اثری از هیچ ماشینی نیست. به دزدها هم گفته‌اند با گذاشتن وثیقه آزاد می‌شوند و یا احتمالا آخر سر ما را وادار می‌کنند تا رضایت بدهیم.