بررسی فقر زنان از اروپا تا آسیا، محیط زیست و جنگ در کنفرانس جهانی زنان پایە
سومین کنفرانس جهانی زنان پایە در تونس بە پایان رسید. فقر، کودکان کار، جنگ‌های امپریالیستی و بنیادگرایی مذهبی از جملە تم‌های اصلی این کنفرانس بودند، اما زمان مسعودی از کمبودهایی کە در کنفرانس وجود داشت سخن می‌گوید و امیدوار است در آیندە این مسائل رفع شود.
شهلا محمدی
مرکز خبر- سومین کنفرانس جهانی زنان پایە در تونس پایان یافت. در پایان کنفرانس نتایج چند روز فعالیت زنان از کشورهای مختلف جهان در یک قطعنامە قرائت شد. زنان در این کنفرانس بە مسائل و بحران‌های کنونی کە جوامع با آن گریبانگیر هستند از جملە جنگ، محیط زیست و وضعیت کارگران، تبعیض جنسیتی و ملیتی پرداختند.
زمان مسعودی از بنیانگذاران کنفرانس و همچنین عضو کمیتەی تدارکات سومین کنفرانس در مصاحبەای اختصاصی با خبرگزاری زن جزئیات بیشتر کنفرانس، ورکشاپ‌ها و مسائل مورد بحث، کمبودها و همچنین نتایج کنفرانس را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. بە گفتەی زمان مسعودی هولیر (اربیل) و روژآوا دو مکانی است کە در کنفرانس پیشنهاد شدە تا کنفرانس چهارم در آن برگزار شود و در آیندە پروتکل‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند و بنابر شرایط مکان مورد نظر برای کنفرانس چهار اعلام خواهد شد.
فقر، جنگ‌های امپریالیستی و خطر جنگ جهانی سوم در صدر موضوعات مورد بحث
کنفرانس از روز سوم سپتامبر با یک تظاهرات نسبتا وسیع از آنجایی کە روز کاری مردم اینجا بود، آنجوری کە ما انتظار داشتیم شرکت نشدە بود. باوجود این تظاهرات خیلی خوبی بود و شعارهای خیلی مترقیانەای بود بە خصوص زن جوان شرکت فعال داشتند و دوستان از ترکیە، کوردهای عراق، سوریە حضور داشتند. بعد از ظهر روز سوم سپتامبر، کنفرانس در یک سالن خیلی بزرگ افتتاح شد و با وجود گروە موزیکی کە دوستان تونسی تدارک دیدە بودند، برنامەی خیلی گرمی بود و در روز بعدش در تمام مدت ورکشاپ‌های بسیار زیادی برگزار شد. در واقع ما اولش فکر می‌کردیم ١۵ ورکشاپ برگزار خواهد شد ولی در آخر زنانی کە می‌خواستند ورکشاپ ارائە دهند، اصرار کردند و ما توانستیم از سالنی کە در کنار سالن تئاتر بود، استفادە کنیم و بیش از ٣١ ورکشاپ انجام شد.
این ورکشاپ‌ها در مورد مسائل مختلف بود و در نهایت جمع‌بندی این ورکشاپ‌هایی کە انجام می‌شد را بە جلسەی بزرگ کنفرانس ارائە می‌دادند، مثلا از ورکشاپ تحقیقاتی کە تمام مدت از مادرسالاری شدە تا مسائل تجاوز بە زنان، خشونت بە زنان و تجاوز بە زنان بە عنوان اسلحە در جنگ‌های امپریالیستی، جنگ‌های نیابتی. در واقع تاثیرات جنگ‌ها بر روی زنان و کودکان آنها، فقر کە زنانە است و زنان و زنان سالمند در اکثر کشورهای جهان و کشورهایی کە بە اصطلاح دمکراسی هستند مثل کشورهای اروپایی خیلی وسیع است، یعنی گزارش‌های خیلی وسیعی ارائە شد.
البتە چندتا تم در صدر بحث‌ها بود یکی فقر و بە خصوص مادران و کودکان و کودکان کار در کشورهای مختلف، بە خصوص در کشورهای جهان سوم مثل ایران و افغانستان. تم بعدی امپریالیست، جنگ‌های امپریالیستی و خطر جنگ جهانی سوم. اگر جنگی کە روسیە در اوکراین آغاز کردە و کشورهای امپریالیستی تحت حمایت آمریکا و ناتو دامن می‌زنند این جنگ را با فروش اسلحە و کمک‌رسانی بە اوکراین و حضور ناتو در اروپا و همەی این‌ها بحث خیلی وسیعی بود.
جوانان بحث‌های خیلی وسیعی در زمینەی محیط زیست و خطراتی کە انسان، حیوانات و محیط زیست را تهدید می‌کند. دوستان ما از کشورهای آسیایی از فقر و استثمار زنان کارگر و بە خصوص زنان کارگر نساجی، فقر کودکان و آلودگی محط زیست و آب نوشیدنی و آب رودخانەهای طرف هندوستان و مناطقی کە کنسرسیوم‌های کشورهای اروپایی و آمریکا در آنجا تولید کالا می‌کنند و تمام فاضلاب و پسماندهای این کارخانجات را در آب رودخانەها و تالاب‌های این کشورها می‌ریزند.
تفاوت این کنفرانس با کنفرانس‌های قبلی کە یک ۵ سال پیش و دیگری ١٠ سال پیش برگزار شد، حضور جوانان با اعتماد بە نفس و آگاهی بسیار زیاد از وضعیت جهان، وضعیت زنان، وضعیت محیط زیست، وضعیت زنان در زندان‌های کشورهای مختلف. تاثیر مذهب بر زندگی مردم، بنیادگرایی مذهبی در کشورهای مختلف خیلی وسیع بود و مسئلەی جنگ هم یکی از تم‌های مرکزی این کنفرانس بود.
اکنون در ایران و کشورهای اطراف آن در خاورمیانە، از جملە ترکیە، افغانستان، عراق و کشورهای عربی کە اکنون بنیادگرایی مذهبی و همزمان درگیری و جنگ نیز ادامە دارد، زندانیان سیاسی زن در ایران و همچنین کل زنان کە اکنون اسیر بنیادگرایی تحمیل شدە از سوی دولت و بنیادگرایی مذهبی حاکم بر جامعە هستند، چە تم‌های داشتید؟
بنیادگرایی مذهبی تم کنفرانس بود بە خصوص از طرف زنانی کە از این کشورها آمدە بودند، بە خصوص رفیقی از افغانستان از طرف جمعیت انقلابی زنان افغانستان (راوا) شرکت داشت کە بسیار مترقیانە بە این مسائل می‌پرداخت، ولی شما ببینید وقتی کە مدام در یک کنفرانس حدود ۵٠٠ نفر حضور دارند جدا از رفت‌وآمدها کە در این روزها حدود ١هزار نفر حضور داشتند ولی هستەی مرکزی کنفرانس حدود ۵٠٠ نفر بودند کە دائما حضور داشتند، زیاد وقت نیست کە بە تمام این مسائل بپردازیم. ولی هم از طرف من، هم از طرف دوستان عضو سازمان هشت مارس و هم از طرف زنان افغانستان و از طرف زنان خود سوریە هم مسئلەی بنیادگرایی مطرح شد ولی متاسفانە نە بە صورتی کە من و شما شاید بە آن بپردازیم. همانطور کە می‌دانیم کە کوردستان بعد از جنگ جهانی اول بین چهار کشور ایران، ترکیە، سوریە و عراق تقسیم شد و دوستان کورد ما از تمام این کشورها همە حضور داشتند و از آنجایی کە این دوستان ناشی از ستم ملی کە بە آنها شدە در تمام این بیش از صد سال گذشتە و ناشی از وضعیتی کە الان هست و حملات ترکیە بە نقاط کوردستان این دوستان شاید از همەی اعضای این کنفرانس بیشتر شعار می‌دادند، بیشتر در بحث‌ها شرکت می‌کردند ولی متاسفانە باید بگویم کە در خیلی از بحث‌ها از یک موضع ناسیونالسیتی برخورد می‌کردند، در صورتی کە هدف از این کنفرانس وحدت تمام زنان بدون در نظر گرفتن اینکە من در کدام دهکدە، در کدام کشور بە دنیا آمدەام بلکە من بە عنوان یک زن کە آگاهم و می‌خواهم تغییراتی بە وجود بیاورم با بقیەی زنان باید همبستگی داشتە باشم، بە نظرم یک ذرە کمبود بود شاید من انتظارم از رفقای کورد این بود کە خیلی واقعا همبستگی بیشتری با زنان دیگر بە خصوص با زنان افغانستان داشتە باشند.
یک گروە چند نفرە از فسلطین حضور داشتند و نمایندەی اصلی آنها از نوار غزە حضور داشت و از آنجایی کە می‌دانید پول‌های ایران بیشتر صرف نیروهای مرتجع مسلح این کشورها مثل لبنان، سوریە و فلسطین می‌شود یک جوری مسئلەی مردم فسلطین و اشغال فلسطین قاطی می‌شد با مسئلەی برخورد این نیروهای مرتجع و مسئلەای کە خود این‌ها اصلا برخورد نمی‌کردند بە اینکە زن ایرانی خودش اینجا ایستادە و می‌گوید کە در ایران چە می‌گذرد. بە هر حال مسئلەی ترجمە هم نقش مهم داشت، برای اینکە ما زبان همدیگر را متوجە نمی‌شدیم. بە طور کلی از طرف کشورهایی کە بنیادگرایی در آن حاکم است، کمبودهایی بود و نمی‌شد در خود کنفرانس بە آن رسیدگی کرد.
این آگاەسازی انجام نشدە کە فرق بین دولت‌های حاکم و مردم یک کشور را مردم بدانند در حالی کە مردم ایران خود قربانی سیاست‌های دولت هستند، از طرفی مردم عراق هم مردم ایران را عامل بدبختی‌های خود می‌دانند. مردم کورد در همەی کشورها بە همین شیوە دولت‌ها و ملت کشورهای حاکم را عامل بدبختی خود می‌دانند. همچنین مردم افغانستان همین گونە با کشورهای اروپایی و آمریکایی برخورد می‌کنند در حالی کە مردم این کشورها خود قربانی سیاست دولت‌ها هستند، چرا با وجود اینکە شما از این موارد مطلع هستید و بە ویژە کنفرانس هم کنفرانس زنان پایە بود، پیش‌بینی چنین مواردی را نکردە بودید کە حداقل آگاەسازی بین زنان ایجاد و حساب دولت‌ها و ملت‌ها از هم جدا باشد و زنان در این موارد حداقل آگاە باشند؟
قبل از کنفرانس من پیشنهاد یک ورکشاپ مشترک زنان افغانستان و ایران را کردم و این تا آخرین لحظە هم هنوز و دیوار گذاشتە شدە بود و با بسیاری از زنان تماس گرفتم کە باید در این زمینە مشترکا بحث کنیم و ارائە بدیم نقش بنیادگرایی مذهبی، نقش بنیادگرایی اسلامی در کشورهای ما، متاسفانە خیلی محدودیت زیاد است با وجود اینکە در ایران و افغانستان هم مقاومت وجود دارد ولی در مجموع حکومت موفق شدە در کنار مشکلاتی کە دائما در آن کشور بە وجود می‌آورند مردم را سرگرم و درگیر کنند و زنی از ایران هم نمی‌تواند مسافرت کند و بیاید در کنفرانس شرکت کند. در واقع این مسئولیت با ما زنانی است کە در خارج از کشور هستیم و امکان تدارک داریم و کمبود را من از طرف خودم هم می‌بینم و شاید من باید بیشتر در این زمینە قدم برمی‌داشتم ولی می‌توان در موقعیتی با دوستانی کە در مورد کنفرانس با هم در ارتباط بودەایم بە این مسئلە بپردازیم.
ما موفق شدیم سە مسئلە را در کنفرانس بە تصویب برسانیم، یکی آزادی زندانیان سیاسی و زندانیان زن سیاسی کە فریلا فراز از هلند شرکت بود و از طرف زنان هشت مارس پیشنهاد آن را مطرح کرد. من یک پیشنهاد دادە بودم در زمینەی آزادی و همبستگی با رفیق دانشمندم در زمینەی زبان و ترجمە آرش گنجی کە بە خاطر ترجمەی کتاب کلیدی کوچک دروازەی بزرگ در مورد روژآوا الان در زندان است کە با استقبال تصویب شد. زن آلمانی بە من رجوع کرد کە نمی‌خواهید در مورد کارگران ایران کاری انجام دهید و بە من یک شک وارد شد کە چرا من خودم بە این فکر نکردە بودم از آنجایی کە مسئلەی زن کارگر زن پرلتاریا ایرانی هنوز مثل آلمانی‌ها متشکل نیست و اکثرا وقتی از کارگر ایرانی حرف می‌زنید، کارگر مرد بە نظر می‌آید و ما با این دوست یک درخواستی دادیم در همبستگی با کارگران مبارز ایران و آزادی کارگران زندانی کە واقعا با کف زدن ایستادەی آنها روبرو شد و من بسیار خوشحال شدم کە این پیام را بە مردم مبارز ایران، کارگران، بازنشستگان برسانیم.
بە عنوان یک پیشنهاد می‌توان در کنفرانس‌های آیندە بە مسائل زنان و ناسیونالیزم بیشتر پرداختە شود و اینکە همانطور کە شاهد هستیم در جریان مبارزات کوردستان عراق مسائل زنان بە حاشیە راندە شد و بعدها زنان نتوانستند آنگونە کە باید بە خواست‌های خود برسند، همچنین در انقلاب ۵٧ هم زنان خواست زنان بە حاشیە راندە شد و بیشتر این مورد توجە قرار گرفت کە مردم خواهان چە هستند نە اینکە زنان چە خواست‌هایی دارند.
آگاهی باید در سطح وسیع باشد و تنها آگاەسازی عدەی کمی کافی نیست. در زمینەی ناسیونالیزم در این کشورها کە کاملا خطرناک است، در این کشورها حس تنفر از دیگر ملیت‌ها افزایش یافتە و باید مورد توجە قرار گیرد. نکتەی سوم کە باید بە آن اشارە شود من تفاوت قائلم بین فمنیسم و فمنیسم انقلابی، فمنیست‌هایی کە در اروپا هستند، ناشی از زندگی نسبتا راحتی کە دارند و ناشی از برداشت نادرستی کە دارند از وضعیت زنان کشورهایی مثل ایران و افغانستان شاید ما را درک نمی‌کنند، وقتی ما فمنیسم لیبرال آنها را نمی‌پذیریم. درستە کە کلمەی فمنیسم بە معنای حمایت از حقوق زن است، ولی سوء استفادی زیادی از این کلمە شدە و هرکسی درک متفاوتی دارد. بە نظر من فمنیسم همکاری زنان آگاە با کل جامعە و بە خصوص با جنبش‌های درون جامعە از جملە جنبش طبقەی کارگر است. برای اینکە ما زنان نصف جمعیت جامعە هستیم و حقوق ما نصف این مسئلە است بنابراین ما باید با بقیەی مردم این جوامع همکاری داشتە باشیم تا بتوانیم موفق باشیم.
در پایان چندین پیشنهاد آمد، دوستانی از روژآوا پیشنهاد کردند کە کنفرانس بعدی در روژآوا برگزار شود، یا دوستانی پیشنهاد کردند کە کنفرانس بعدی در اربیل برگزار شود، اما همەی این‌ها باید بررسی شود و ببینند کە امکان برگزاری در کجا وجود دارد. ولی از آنجایی کە قبلا تصویب شدە بود کە هر ۵ سال یک بار کنفرانس برگزار شود، الان هم بە همین صورت است ولی از آنجایی کە مسائل دنیا خیلی سریع‌تر پیش می‌رود و ما با بحران‌های خیلی وسیعی روبرو هستیم از جملە بحران محیط زیست و جنگ شاید در آیندە پیشنهاد شود کە مدت آن تغییر کند.