مرکز خبر-  زنان در سطح جهانی، بیش از حد بار نیروی آموزشی را بر دوش داشته  و تعداد آنها روز به روز در حال افزایش است: از سال ۲۰۱۵ تاکنون، نسبت معلمان زن در سطوح ابتدایی، متوسطه‌ی اول و متوسطه‌ی دوم و سطوح بالا، در سطح جهان در حال افزایش بوده است.

۹۴ درصد از نیروی آموزشی پیش‌دبستانی‌ را زنان تشکیل می‌دهند؛ همچنین در سطوح بالاتر تحصیلی، زنان ۶٨ درصد نیروی آموزشی دوره‌ی ابتدایی، ۵٨ درصد متوسطه‌ی اول، ۵۲ درصد در متوسطه‌ی دوم و ۴۳ درصد در سطح عالی را به خود اختصاص داده‌اند.

تقریباً در تمام مناطق، اختلافات منطقه‌ای نیز این تبعیض‌ها را دوچندان می‌کند. در سال ٢٠٢٢، حدود ۷۵ درصد از معلمان ابتدایی آسیای مرکزی، اروپا و آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و دریای کارائیب و آسیای شرقی و جنوب شرقی، زن بودند. تنها منطقه‌‌ای که معلمان ابتدایی زن در آن کمتر بودند، جنوب صحرای آفریقا بود که در سال ٢٠٢٢ تنها ۴۷ درصد از نیروی آموزشی فعال را به خود اختصاص می‌داد.

معلمان مرد به طور کلی با نرخ‌های بالاتری نسبت به همکاران زن خود این حرفه را ترک می‌کنند. نرخ فرسایش جهانی در سال ٢٠٢١ برای معلمان پسر ابتدایی و متوسطه‌ی اول به ترتیب ٩.٢ درصد و ۵.۹ درصد بود، در حالی که این آمار برای معلمان زن ۴.۲ درصد و ۵.۶ درصد بود. دلایل افزایش نرخ فرسایش مردان در منطقه و کشور متفاوت است، اما اغلب با تحرک شغلی بیشتر در میان مردان نسبت به زنان مرتبط است.

 

چه چیزی می‌تواند این تفاوت‌های جنسیتی را توضیح داده و چرا باید به آنها اهمیت دهیم؟

همانطور که کارگروه بین‌المللی یونسکو اشاره می‌کند، تدریس در سطوح پایین‌تر تحصیلی؛ اغلب به دلیل هنجارهای فرهنگی و تعصب جنسیتی در رابطه با مسئولیت آموزش و مراقبت از کودکان، یک حرفه‌ی زنانه تلقی می‌شود.

افزایش تنوع نیروی کار آموزشی، کلیدی برای ریشه‌کنی کلیشه‌های جنسیتی در آموزش و ترویج مسیرهای برابر برای تمامی فراگیران بوده و همچنین می‌تواند کمبود نیروی کار در حرفه‌ی معلمی را برطرف کند: در سال ۲۰۲۳، ۴۴ میلیون معلم اضافی باید برای پاسخگویی به آموزش ابتدایی و متوسطه‌ی جهانی استخدام شوند. کمبود نیروی کار، ناشی از شرایط مادی تعیین‌شده‌ای است که معلمان در آن کار می‌کنند. کارلوس وارگاس، رئیس معلمان یونسکو می‌گوید: شرایط کاری، قراردادهای پایدار و دستمزد معقول، اعتماد، قدردانی، احساس رضایت و استقلال، همگی در این موضوع نقش دارند.

 

چه اقداماتی لازم است؟

 یونسکو اقدامات بسیاری را برای تشویق مردان به دنبال‌کردن شغل معلمی در سطوح اولیه‌ی آموزش اندیشیده است. از این اقدامات می‌توان به برنامه‌ی آلمانی Mehr Männer in Kitas (مردان بیشتر در مهدکودک‌ها)، کمپین ملی سوئد، و اختصاص بودجه به جامعه‌ی فلاندری بلژیک برای تشویق مردان به عنوان بخشی از گروه‌های کمرنگ در پیوستن به حرفه معلمی اشاره کرد. اگرچه این گروه‌ها پیشرفت‌های مناسبی داشته‌اند، دستیابی به برابری جنسیتی کامل، همچنان یک هدف دور از دسترس به نظر می‌رسد..

 

 افزایش تنوع نیروی کار

 معلم می‌تواند نقش مهمی در ریشه‌کن کردن کلیشه‌های جنسیتی در کارکنان آموزشی و آموزش، به طور کلی، داشته باشد. جاستین ساس، رئیس شمول و برابری جنسیتی در آموزش در یونسکو می‌گوید: «این امر مستلزم تشویق مردان برای فعالیت در شغل معلمی در آموزش‌های پیش‌دبستانی و ابتدایی است.»

همچنین حل مسائل و مشکلات معلمان از قبیل مسکن مناسب، شرایط کار ایمن و بهداشتی، و تبعیض به دلیل دیدگاه‌های پیرامون نقش زنان در نیروی کار - که دلایل رایج زنان برای ترک حرفه‌ی معلمی هستند، نیازمند تلاش‌های بسیاری است.

موانع موجود نیز باید در پست‌های مدیریتی و رهبری از مسیر زنان نیز برداشته شود، از جمله در هیئت‌های علمی ارشد و نهادهای تصمیم‌گیری که در آن، اتفاقا تعداد دانشجویان زن از مرد بیشتر است.

اما صرفاً استخدام معلمان زن یا مرد بیشتر، به طور خودکار نمی‌تواند برابری جنسیتی در آموزش و از طریق آموزش را به دنبال داشته باشد. معلمان به آموزش های متحول‌کننده‌ی جنسیتی نیاز دارند تا آنها را قادر سازد هنجارهای جنسیتی سفت و سخت موجود را به چالش بکشند و محیط‌های یادگیری را به محیط‌هایی فراگیر و عاری از کلیشه‌ تبدیل کنند.