«اقتصاد دستوری تیشە بە ریشەی خانوارهای دهک پایین است»
یک تحلیلگر مسائل اجتماعی با اشارە بە اینکە هزینەی زندگی در شهرهایی همچون دبی و گرانترین شهرهای دنیا را می‌پردازیم، در حالی که عملا در شعب ابوطالب زندگی می‌کنیم! می‌گوید: بازار تابع قوانین خود است نه مصوبەی هیئت دولت و وزارتخانەهایش.
ژوان کرمی
کرماشان - براساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ به ۴۷.۶ درصد افزایش یافته که بالاترین رقم در ۱۰ سال گذشته محسوب می‌شود. نرخ تورم نقطه به نقطه نیز ۵۵.۵ درصد ثبت شده است. به عبارتی دیگر خانوارها در فروردین ماه سال جاری برای خرید یک سبد ثابت از کالا و خدمات به طور میانگین ۵۵.۵ درصد بیش از فروردین سال گذشته هزینه کرده‌اند. رسانەهای رسمی کشور در چند روز اخیر از افزایش ۳۰٪ی کرایەی حمل کالا (خبرگزاری تسنیم) و ۲٥٪ی قیمت محصولات لبنی خبر دادند. این تنها دو بخش کوچک از بازار را شامل می‌شود. ماه گذشتە نیز مرکز آمار ایران اعلام نمود که ۲۴ میلیون و ۴۲۰ هزار نفر در ایران مستٲجر هستند و این افراد در پاییز سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل، با رشد ۴۶ درصدی اجاره‌بها مواجه شدەاند، به عبارتی دیگر اجارەبها ۱/۵ برابر افزایش یافتە است. این‌ها آمار رسمی ارگان‌های رسمی کشور هستند و مردم بر این باورند که آمار واقعی بسیار فراتر از این‌هاست. دربارەی همین قیمت اجارەبها، دولت در هفتمین جلسەی شورای عالی مسکن، سقف مجاز افزایش اجاره‌بها در سال جاری برای تهران را ۲۵ درصد و برای سایر شهرها ۲۰ درصد تصویب کرد.
در خصوص افزایش اجارەبها با زن سالمند مستٲجری در کرماشان به نام "پ.الف" صحبت نمودیم. در حالی که طبق مصوبەی دولت در جلسەی شورای عالی مسکن، اجارەبها در شهرستان‌ها باید حداکثر ۲۰٪ افزایش یابد، این زن سالمند می‌گوید که وی برای منزلی که اجارە نموده است، سال گذشتە ماهانە ۱میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پرداخت می‌کرده اما با قرارداد جدید در سال جاری باید ماهانه ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پرداخت کند. این نرخ‌ها بر خلاف دستور دولت، افزایش ۳۰۰٪ی را نشان می‌دهند! در همین راستا با "شین.الف" تحلیلگر مسائل اجتماعی گفت‌وگویی ترتیب دادەایم و مسائل اقتصادی و تاثیر آن بر جامعە را مورد ارزیابی قرار دادیم.
«گرانی و تورم تٲثیر منفی در سلامتی جسم و روان جامعە دارد»
"شین.الف" در ابتدای سخنان خود با اشارە بە اینکە مردم در سال جاری با وضعیتی اسفناک روبرو هستند، گفت: در واقع چون سفرەی خانوارها هر روز بە نسبت روز قبل کوچک‌تر می‌شود، سرپرست خانواری کە تا چندی پیش می‌توانست برای مثال یک کیسە برنج را با نرخ پانصد هزار تومان تهیە کند، امروز نزدیک به یک ملیون تومان باید برای همان یک کیسه برنج هزینە کند، کە این روند تورم در یک سال سرسام‌آور است.
وی در ادامە با اشارە بە تاثیر تورم و گرانی بر زندگی مردم گفت: واقع اگر با هرم مزلو نگاهی گذرا به این وضعیت داشتە باشیم، می‌بینیم ما هنوز در ابتدایی‌ترین طبقەی هرم نتوانستەایم قدمی بە پیش برداریم. یعنی حتی در اساسی‌ترین نیازهای زندگی ماندەایم، متٲسفانە حتی لبنیات کە یکی از ملزومات اساسی برای تٲمین سلامتی است، اکنون بە اندازەای گران است کە بیشتر خانوادەهای زیر خط فقر در تهیە آن ناتوانند و فرزندانشان دچار فقر آهن و کلسیم می‌باشند. حال با اعلام افزایش قیمت دیگر ممکن است قشری دیگر از جامعە نیز برای تهیەی این قلم از هرم بە خانوارهای زیر خط فقر بپیوندند. گرانی و تورم تٲثیری بسیار منفی در سلامتی جسم و روان جامعە دارد. متٲسفانە افزایش نرخ حمل بار نیز برای افرادی کە شغل اینترنتی دارند، می‌تواند تٲثیرگذار باشد، یعنی چە مشتری و چە فروشندە از این افزایش نرخ ضرر می‌بینند.
«افزایش اجارەبها وافزایش نرخ مسکن و زمین بە نفع ثروتمندان است»
شین.الف با تاکید بر اینکە آمار واقعی مستاجرها بسیار بیشتر از آنچە است در آمار رسمی اعلام می‌شود گفت: آمارها واقعیت اسفناک موجود را نشان نمی‌دهد. بیشتر مردم برای اینکە هزینەی بنگاەهای معاملات ملکی را کە واسطەی بین فروشندە و خریدار یا مستٲجر و موجر است را پرداخت نکنند، در واقع خود بە تنظیم قرارداد و قولنامەهای دستی می‌پردازند و این امر در آمار ثبت نمی‌شود.
وی در پایان سخنان خود گفت: متٲسفانە سقف کمرشکن تورم بە حدی فراتر از توان مردم رسیدە و این نوع اقتصاد دستوری تیشە بە ریشەی خانوارهای دهک پایین و کم درآمد زده است. در شهرستان‌ها با این روند زندگی بسیار سخت‌تر پیش می‌رود، چون مردم مجبورند با امکانات کم و پرداخت هزینەهای گزاف بە ادامەی زندگی بپردازند و متٲسفانە ما داریم هزینەی زندگی در شهرهایی همچون دبی و گرانترین شهرهای دنیا را می‌پردازیم، در حالی که عملا در شعب ابوطالب زندگی می‌کنیم! سال‌هاست تحت فشار تحریم‌هایی اقتصادی زندگی می‌کنیم کە تنها کمر افراد کم درآمد و بی درآمد را می‌شکند و آقازادەها و مسئولین باز هم از این امر سود خود را بە جیب می‌زنند. یعنی افزایش اجارەبها وافزایش نرخ مسکن و زمین باز هم بە نفع ثروتمندان و بە ضرر تهیدستان می‌باشد.
برای نمونە اگر من بخواهم ملکی را اجارە کنم با این افزایش اجارەبها باید دو برابر پرداخت کنم و صاحبخانە هم اجارە بیشتری دریافت می‌کند، هم نرخ ملک او برای فروش چند برابر می‌شود.