آگرین حسینی

دیواندرە _ زبان مهم‌ترین ابزار برای برطرف کردن کلیه مقتضیات عاطفی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه است و محرومیت از حق تحصیل به زبان مادری می‌تواند منجر به بروز اختلافات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در یک کشور شود. زبان کوردی هنوز در ساختار سیاسی و آموزشی کشور جایگاهی ندارد این درحالی است که بر اساس تحقیقات مرکز پژوهشی victionary-meta زبان کوردی در بین ۱۶۸ زبان زنده دنیا در رتبه هشتم قرار دارد.

زبان متعلق به یک فرد، سازمان، و یا هیچ دولت حاکمی نیست که آن را مورد بی‌مهری قرار دهد و یا آن را به شیوه‌های مختلف چه علنی و یا پنهان، نابود کند بلکه زبان یک حق پایه‌ای و اساسی انسان است که مطابق اصول بین‌المللی حقوق بشری هیچ کس حق دست‌درازی، تجاوز و از بین‌بردن آن را ندارد. اما در جمهوری اسلامی با ورود ب مدارس حق دست درازی و تجاوز حکومت در اولیە ترین حق هر انسان مشاهدە می شود در همین راستا با روژین حسین زاده یکی از زنان فعال آموزش زبان کوردی در شهر دیواندره گفت‌وگویی داشتیم.

 

«زبان در واقع قلب انسان است،دغدغه و تلاش اصلی ما آموزش با زبان کوردی‌ست»

روژین حسین زاده در ابتدای سخنان خود گفت: با وجود صدها مشکلی که حکومت جلوی ما گذاشته به طریق مختلف صورت خواهد گرفت، دغدغه و تلاش اصلی ما آموزش با زبان کوردی‌ست.

وی با اشارە بە امنیتی کە آموزش بە زبان مادری برای کودک ایجاد می‌کند، می‌گوید: برداشت اولیه‌ کودک از این تجربه ستم آموز تمام هستی او را به صورت پایداری متاثر می‌کند. آنچه از زبان معلم بیرون می‌آید و زبانی که حروف نوشته شده بر کاغذ برمی‌سازند، اگر زبانی آشنا و زبان مادری باشد، حس امنیت را برای کودک به ارمغان می‌آورد. اما زبان غریبه‌ای که هیچ نشانی از مادر یا خانواده کودک با خود ندارد و علامت‌های مبهمی که تنها به همان زبان غریبه گشوده می‌شوند، حس امنیت کودک را متزلزل کرده و او را دچار اضطرابی پایدار می‌کنند.

وی تاکید می‌کند: با گذری در یکی از مدارس ابتدایی سطح شهر دیواندره داشتم متوجه شدم کودکانی که تازه وارد فضای مدارس شده بودند در بدو شروع با سرود انقلابی و سر کلاس با زبان فارسی به آنها آموزش داده می‌شود، و معلم حق تدریس بە زبان کوردی را ندارد. همین امر باعث شده که یادگیری اصولی گفتاری ونوشتاری زبان کوردی به فراموشی سپرده شود.

 

«سیاست‌های مرکز محور نظام برای ممنوعیت آموزش زبان مادری»

روژین حسین زاده در ادامە سخنان خود می‌گوید: شاید بد نباشد که لحظه‌ای یک کودک را مجسم کنیم. روزی که به مدرسه می‌رود در حالت ایده‌آل چه تجربه‌ای می‌تواند داشته باشد و این که تجربه خوب یا بد نسبت به آموزش، چه تأثیراتی در آینده آن کودک خواهد داشت؟ به نظر من دفاع از منع یک کودک از آموزش زبان مادری به این دلیل است که ما فکر می‌کنیم آموزش زبان مادری در کشوری با تنوع جمعیتی در ایران می‌تواند باعث تضعیف و کمرنگ شدن زبان فارسی شود در حالی که چنین نیست. کودکان می‌توانند چند زبانه بزرگ شوند.

وی بە اهمیت چندزبانە بودن سیستم آموزش اشارە کردە و می‌گوید: چند زبانه بودن اگر به درستی طراحی و تدریس شود، نه تنها تهدیدی برای زبان فارسی نخواهد بود بلکه منجر به حس تعلق بیشتر این کودکان به اجتماع و غنی شدن فرهنگ در کشور نیز می‌شود.هرچند زبان فارسی خود زبان غنی نیست چون سیل زیاد واژگان زبان های دیگر عربی و ترکی در آن مشهود است.

 

«حق تدریس در آموزشگاه‌های سطح شهر را نداریم چون مجوزی به ما نمی‌دهند»

این فعال آموزش زبان کوردی می‌گوید: آموزش زبان کوردی در شهر دیواندره به صورت پنهانی صورت میگیرد و حق تدریس در آموزشگاه‌های سطح شهر را نداریم چون مجوزی به ما نمی‌دهند آنچه شاهدیم، حکومت ایران نمی‌خواهد هیچ روایتی جز روایت خود از سیاست، حقوق بشر، جامعه، تاریخ، اقتصاد و فرهنگ وجود داشته باشد. هرچیزی باید در دستان خودش باشد.

او ادامە می‌دهد: آموزش با زبان مادری برای بلوچ، کورد، عرب، ترک، لُر و… به اعتقاد آنها می‌تواند خدشه‌ای در روایت آنها ایجاد کند. شاهدیم هر فعالیت در خلاف مسیر در ایران به شدت سرکوب می‌شود. دلیل این سرکوب به روایت تک‌بعدی حکومت از مردم ایران خصوصا مناطق کورد استان سنه برمی‌گردد. اتفاقا وجود زبان‌ها و ملیت‌های مختلف در ایران یک فرصت است، اما سیاست‌های غلط آن را تبدیل به تهدید کرده است.

 

«موج دیگر بازداشت‌های فعالین زبان کوردی تنها به جرم آموزش زبان کوردی صورت گرفته  است»

روژین حسین زادە سخنان خود را با اشارە بە صدور حکم علیە زارا محمدی چنین ادامە می‌دهد: تازه‌ترین نمونه بارز حکومت برخورد با فعالان حق زبان مادری، صدور حکم پنج سال حبس برای زهرا محمدی، (زارا) محمدی، مدرس زبان و ادبیات کوردی، که در دادگاه بدوی به ۱۰ زندان محکوم شده بود و موج دیگر بازداشت‌های فعالین زبان کوردی تنها به جرم آموزش صورت گرفته پس دریچه‌های نبوغ و پیشرفت در نظام‌های دیکتاتوری مانند ایران و ترکیه هیچ وقت گشوده نخواهد شد مگر به آزاد گذاشتن انسان‌ها برای حق زیستن و آموزش زبان مادری. احترام به زبان مادری هر انسانی، احترام به حق تعلق به جهان مشترک است.

 

«سیاست‌های حکومت موجب بیگانه شدن مردم کورد از زبان مادری‌شان شده است»

وی با تاکید بر اینکە سیاست‌های حکومت موجب بیگانه شدن مردم کورد از زبان مادری‌شان شده است، سخنان خود را چنین پایان داد: اگرچه امروزه شاهد نشر کتاب و مجلات به زبان کوردی، وجود شبکه‌های تلویزیونی کوردی زبان و موسسه‌های برای تدریس آن در ایران هستیم، اما همه این موارد به گفتە فعالان این حوزه در نظارت مستقیم حکومت قرار دارند و نمی‌توانند از سیاست‌های آن تخظی کنند. چون همه اینها در راستای تحقق مرکزیت زبان فارسی است . حکومت با برنامه‌های فرهنگی خود میزان شور مردم کورد را به زبانشان کنترل می‌کند و مرد م رغبت کمتری برای یادگیری اصولی آن دارند و آنها را به سمت زبانی سوق می‌دهد که نه در بدنەی اداری و اقتصادی کشور جایگاهی دارد و نه شیوەی صحیح این زبان به شمار می‌آید. به اعتقاد مدرسین و نویسندگان این حوزه، سیاست‌های حکومت موجب بیگانه شدن مردم کورد از زبان مادری‌شان شده است.