افراد دارای نیازهای ویژه... چالش‌ها و فرصت‌ها
افراد دارای نیازهای خاص با چالش‌هایی جدی مواجه هستند، به ویژه زنان اغلب در معرض انواع نقض حقوق قرار می‌گیرند. این وضعیت، نیاز به پیگیری فوری برای شناسایی و برطرف کردن موانعی که در مسیر دستیابی آنها به یک زندگی بهتر قرار دارد، را آشکار می‌سازد.
اسما فتحی
قاهرە - میزان رنج و مشکلات زنان به طور کلی قابل توجه است، اما زمانی که به زنان دارای نیازهای ویژه مربوط می‌شود، این مسائل تشدید می‌یابند. وجود ناتوانی‌ها می‌تواند به افزایش سوءاستفاده‌ها، به ویژه در حوزه‌های حقوق بهداشتی و باروری و همچنین نقض حقوق جنسی، منجر شود. این مسئله بر اساس عدم آگاهی برخی از این زنان از حقایقی که با آن روبرو هستند، تشدید می‌شود.
بسیاری از خانواده‌ها ممکن است با ناآگاهی از احساسات و نیازهای اصلی زنان دارای نیازهای ویژه، به ویژه در زمینه نیازهای جنسی، روبرو باشند. شناسایی و درک نقض حقوق جنسی این زنان، به دلیل چالش‌هایی مانند دشواری در ابراز واقعیت‌هایی که با آن مواجه هستند، مخصوصا به علت عدم آگاهی یا ناتوانی در بیان خود، مشکل می‌شود.
دولت مصر معضلات زنان دارای نیازهای ویژه را به عنوان یک مسئله مهم شناخته و آن را در اولویت‌های کاری خود قرار داده است. این تلاش‌ها با هدف ادغام این افراد در جامعه و پیشگیری از طرد شدنشان صورت می‌گیرد. با این حال، نیاز به خدمات اضافی مانند آموزش متخصصین برای تعامل مناسب با این افراد در مراکز پزشکی و آگاه‌سازی زنان دارای نیازهای ویژه در خصوص حقوق و محدودیت‌های فیزیکی خود، به منظور پیشگیری از نقض حقوق احتمالی، همچنان وجود دارد.
همراهی برای تشخیص؛ گامی نوین در مسیر شناسایی و مداخله زودهنگام ناتوانی‌ها
تشخیص به موقع ناتوانی به عنوان یکی از مهم‌ترین عواملی است که به خانواده‌ها اجازه می‌دهد تا در توانبخشی فرزندان خود، تقویت مهارت‌هایشان و استفاده از کمک متخصصان، گام‌های مؤثری بردارند. این فرآیند برای پیشرفت و بهبود وضعیت افراد مبتلا به برخی انواع ناتوانی‌ها، حیاتی و مسیر تغییر دهنده‌ای است.
شادن معتز، مدیر پروژه در موسسه شمسیه برای سیستم‌های بهداشتی، بر اهمیت حیاتی تشخیص زودهنگام ناتوانی در دوره‌های ابتدایی تأکید دارد. وی اعلام کرد که وزارت بهداشت و همبستگی اقداماتی را به منظور حمایت و ادغام مناسب افراد دارای نیازهای ویژه در جامعه انجام داده است، که هدف از آنها جلوگیری از نقض حقوق این افراد می‌باشد.
او بر این نکته تاکید کرد که موسسه مذکور با همکاری وزارت همبستگی، پروژه‌ای را تحت عنوان «همراهی برای تشخیص» راه‌اندازی کرده است که هدف آن سنجش درک و آگاهی کودکان در سال‌های نخست زندگی‌شان است. این ابزار به شناسایی مشکلات احتمالی در سنین بالاتر کمک کرده و امکان دسترسی به مداخله و خدمات تخصصی برای کودکان دارای نیازهای خاص را فراهم می‌آورد، تا والدین و متخصصان بتوانند به شکل موثری به نیازهای آنها پاسخ دهند.
او باور دارد که بهبود وضعیت نیازمند یک تلاش گروهی است. با توجه به پراکندگی اقدامات در حوزه‌های مختلف، از جمله در مورد افراد با نیازهای ویژه، همکاری متحدانه می‌تواند در دستیابی به اهداف بزرگ کمک کننده باشد و زندگی بهتری را برای زنان آسیب‌پذیر فراهم آورد.
«سلامت جنسی و باروری زنان نیازمند تلاش و تحقیق عمیق است»
در حوزه سلامت زنان و خدمات تنظیم خانواده، شادن معتز تأکید دارد که هنوز بسیاری از موارد وجود دارند که نیازمند توجه ویژه به زنان دارای نیازهای خاص هستند.
او بیان کرد که دسترسی به واحدهای بهداشتی و پزشکی خانواده باید با ایجاد رمپ‌های(سطح شیب‌دار) مناسب برای ویلچر، تسهیل شود. این اقدام به عنوان یک قدم اولیه برای فراهم کردن خدمات یکپارچه محسوب می‌شود و پلی به سوی رسیدن به آموزش کارکنان بهداشتی برای تعامل مناسب با افراد دارای انواع ناتوانی‌ها است.
شادن معتز در ارتباط با فعالیت‌های مرتبط با این حوزه، از همکاری با وزارت همبستگی برای توسعه ابزاری جهت سنجش پاسخ‌های کودکان در سنین پایین و همچنین در حوزه سلامت زنان خبر داد. او تأکید کرد که تحقیق و توسعه راهکارهای نوآورانه و مؤثر که پاسخگوی نیازهای مختلف باشد، نیازمند تفکر خلاق است و به راه‌حل‌های عملی برای بهبود شرایط افراد دارای نیازهای ویژه منجر خواهد شد.
او بر اهمیت انجام تحقیقات دقیق مبتنی بر آمار و اطلاعات علمی از یک سو و بررسی موارد واقعی و تجربیات عملی از سوی دیگر تأکید کرد، تا بتوان راه‌حل‌های پایدار و عملیاتی را شناسایی کرد که به طور موثری به نیازهای هم ارائه‌دهندگان خدمات و هم دریافت‌کنندگان پاسخ دهد.
آموزش برای افراد دارای نیازهای ویژه و خانواده‌های آنها
ماجده سلیمان، مدیر برنامه حقوق بهداشتی و باروری در مؤسسه مسائل زنان مصری، بر این نکته تاکید ورزید که افراد دارای نیازهای ویژه، به ویژه زنان، اغلب با چالش‌هایی مواجه هستند که حقوقشان در زمینه‌های دانش و حمایت، به طور کافی مورد توجه قرار نمی‌گیرد. این مسئله علاوه بر مواجهه با تجاوزات جنسی مکرر و انواع سوءاستفاده‌ها است که آنها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
او توضیح داد که برنامه‌های آگاهی‌بخشی خاصی برای دانش‌آموزان در مدارس اجرا شده است که به گونه‌ای با درک آنها همخوانی دارد و مشاهده کرده‌اند که دانش‌آموزان نسبت به فراگیری دانش اشتیاق نشان داده‌اند. خانواده‌ها، به‌ویژه در دوران گذار کودکان به مراحل مختلف زندگی، با چالش‌های مربوط به ناتوانی‌ها مواجه هستند. این موضوع، نیاز به دخالت موثر سازمان‌های حقوق بشری را برای ارائه حمایت‌های شناختی مناسب به این خانواده‌ها ضروری می‌سازد.
او در توضیحات خود ذکر کرد که برنامه‌های بیمه درمانی باید به طور جامع و دقیق، نیازهای متفاوت افراد دارای نیازهای ویژه را در مختلف مراحل سنی در نظر بگیرند. این رویکرد می‌تواند به خانواده‌ها در مدیریت بهتر و فراهم آوردن پاسخگویی مناسب به نیازهای خاص فرزندانشان کمک کند، مخصوصاً در شرایطی که چالش‌های اقتصادی و بالا رفتن هزینه‌های زندگی، برای آنها بار مالی ایجاد کرده است.
ماجدە سلیمان تأکید کرد که برگزاری روزهای آموزشی در قالب روزهای تفریحی، که به موضوعاتی چون حمایت، محدودیت‌های فیزیکی و حس لمس می‌پردازند، بخشی از فعالیت‌های آنها بوده است. در این جریان، نیازهای شناختی والدین به خوبی شناسایی شده و به دنبال آن، جلسات آموزشی مختص به مادران با هدف آشنایی آنها با روش‌های موثر تعامل با فرزندان دارای نیازهای ویژه برگزار شده است. این جلسات فرصتی برای پرسش و پاسخ در مورد مسائل بهداشتی، مراقبت از کودکان، نیازهای جنسی و دیگر سوالاتی که ممکن است برای خانواده‌ها ساده به نظر رسد، اما از اهمیت بالایی برخوردارند، فراهم آورده است.
ماجدە در پایان تأکید کرد که یکی از اساسی‌ترین حوزه‌هایی که همچنان به تلاش و کار بیشتری نیاز دارد، موضوع سلامت جنسی و باروری است. این مسئله، که برای بسیاری از خانواده‌ها هنوز مبهم و ناشناخته باقی مانده، نیازمند توجه ویژه‌ای است. او بر اهمیت کوشش‌های سازمان‌های مدنی برای روشنگری و حمایت از کودکان در این زمینه، با هدف پرداختن به نیازهای انسانی آنها، تأکید دارد.