TERZE TEHA

Süleymaniye – Çocuk işçiliğinin her geçen gün arttığı Federal Kürdistan’da 1991 yılında Kürdistan Çocuk Haklarını Koruma Örgütü kuruldu. Örgütün verilerine göre Federal Kürdistan’da bin 670 çocuk işçi bulunuyor. Bu çocuklardan bin 278’i erkek, 383’ü ise kız çocuğu. Aynı verilere göre Erbil’de 488, Süleymaniye’de 160, Duhok’ta ise bin 22 çocuk işçi bulunuyor. Büyük bir kısmının ailesi olmasına rağmen bu çocuklar farklı alanlarda çalıştırılıyor. Sosyal Koruma Denetimi Yasası genel bir yasa olsa da ülkede şu anda çocukların haklarını koruyan bir yasa bulunmuyor. Eylül 2021'de Sosyal İşler Bakanlığı tarafından çocuk hakları için Bakanlar Kurulu'na bir kanun taslağı sunulmuş, ancak 4 aydır buna verilen bir yanıt yok.

Büyük bir kısmı mülteci

İşçi çocukların durumunu yakından görmek ve yaşadıklarını kayıt altına almak için Süleymaniye sokaklarını dolaştık. Çocukların büyük bir kısmı okumadan yoksun bırakılırken, bu çocuklar üzerlerindeki yırtık giysi ve ayakkabılarla sokaklarda su ve benzeri şeyler satıyorlar. Bu çocukların büyük bir kısmı mülteci ve 12 yaşındalar. Bu çocuklardan biri babasının hasta olduğunu ve bu nedenle çalışmak zorunda olduğunu belirtiyor. Yaşları 13’ü geçmeyen bu çocuklar sabah saat 08.00’de işe başlıyor akşam 19.00’a kadar sokaklardalar. Buna rağmen çok düşük paralar kazanıyorlar.

Babası savaşta katledilmiş

On kişilik bir ailede yaşayan İsmail bu çocuklardan biri. İsmail ailesi birlikte Selahattin’den Süleymaniye gelmişler. Okula gitmiyor. Babasının savaş sürecinde Selahattin’de öldürüldüğünü söyleyen İsmail, ailesine katkı sunmak için çalışmak zorunda olduğunu söylüyor.

Aileler çocukları çalıştırıyor

Kürdistan Çocukları Koruma Örgütü çocukları koruma bölümü yetkililerinde Nasik İsmail, yerel polis ve Süleymaniye Kaymakamlığı yardımıyla çocukların durumunu yakından izlediklerini söyledi. Anne ve babaların çocukları çalıştırdığını ifade eden Nasik İsmail, bunun önünü kesmek istediklerini ifade etti. Ailelerden çocuklara işçi gözü ile bakılmamasını isteyen Nasik İsmail, çocukların gelecek nesiller olduğunu ve onlara şiddetin uygulanmaması gerektiğini belirti.

Çocuklar için proje

Süleymaniye Sosyal Kaynaklar Yöneticisi Jiyar Celal ise, “2022 yılında Kürdistan Çocukları Koruma Örgütü ile birlikte çocuk işçiliği konusunda bir projemiz var. Bu kapsamda çocuklarını çalıştıran ve onlara şiddet uygulayan ailelerden çocuklarını alacağız” uyarısında bulundu.