RANIA ABDULLAH

Yemen - Savaş dünyanın neresinde olursa olsun öncelikli olarak yoksulları vuruyor. Kadınlar ve çocuklar savaşın her türlüsünde katliam politikalarının hedefinde. Yemen’de uzun yıllardır süren iç savaşta kadın katilamları, kadına yönelik şiddet ve çocuk katliamları had safhada yaşanıyor. Savaşın kendisiyle getirdiği yoksulluk nedeniyle açlık, sağlık hizmetlerine erişimsizlik nedeniyle bile on binlerce insan bugüne kadar hayatını kaybetti ve kaybetmeye devam ediyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre, 2015'ten bu yana Yemen'deki iç savaş ve çatışmaların tırmanmasından bu yana, 11 binden fazla çocuk katledildi. Yıllar süren iç savaş, iç çatışmalar asla kapanmayan yaralar açıyor, aileleri parçalıyor. Çocukları çocuk olmaktan çıkarıyor.

Yemen iç savaşı sırasında bir füzeden çıkan şarapnel parçasının çarpması ile gözlerini kaybeden Younes Al Sabri’nin annesi Anisa Muhammed, savaşın gölgesinde çocuklarını büyütmeye çalıştığını ülkenin neresine giderse gitsin güvenliklerinin olmadığını söylüyor. 2016 yılında baraj göletinden su almaya giderken olayın yaşandığını; aynı olayda eniştesinin hayatını kaybettiğini, evladının ise bacaklarını ve gözlerini kaybettiğini anlatan Anisa Muhammed, “Oğlum teyzesinin eşiyle birlikte su getirmeye gitmişti. Birden bir patlama sesi duyduk. Tanklar vardı. Büyük bir trajedi yaşandı. Gittiğimizde kız kardeşimin eşinin uzuvlarının olmadığını gördük. Paramparça olmuştu bedeni ve hemen orada öldü. Oğlum da çok yaralanmıştı ama sol gözü ağır görünüyordu” dedi.

Bir çocuğun dünyası karardı

Çocuğunun yaşanan olay üzerine yaşadığı zorluğu atlatması, tedavi olabilmesi için deyim yerindeyse varlık yokluklarını seferber ettiklerini ve çocuğunun görmesi için ellerinden geleni yaptıklarını anlatıyor anne Anisa Muhammed. Yaşananları “Oğlumun gözünü kaybetmesi benim için büyük bir üzüntü ve şok kaynağı oldu. Kaderimdi demedim onu tedavi etmeye çalıştım. Ama eğitimine de devam etmesi için cesaretlendirdim, destekledim. Suudi Arabistan, Mısır’a tedavisi için gittik. Bilgisayardan en azından eğitimine devam edebilsin diye imkanlarımızı seferber ettik. Suudi Arabistan’da 300’den fazla yaralının olduğu bir merkezdeydik ve tedavisini burada iyi yapmadılar. Bir yıl sonra tekrar iki ameliyat geçirdi ancak göz sinirlerinde körelme oluştuğu için artık geri dönülemez olduğu anlaşıldı. Emeklerimiz boşa gitti ama en azından çabalamış olduk” sözleri ile anlatıyor.

‘Yaşadığı için şanslıyız’

Anisa Muhammed on binlerce çocuğun yaşamını yitirdiği Yemen iç savaşında uzuvlarını kaybetmiş bir çocuğun annesi olarak en azından evladının yaşadığı için kendilerini şanslı gördüklerini ve hayata böyle tutunmaya çalıştıklarını söylüyor.

Anisa Muhammed, çocuğunun yaşadığı kazanın hiçbir çocuğun hayatında tekrarlanmasını istemiyor, bu nedenle insani yardım ve insan hakları örgütlerini ülkedeki mevcut durumu görmelerini ve çözmek için çalışmaya çağırıyor “çünkü en çok etkilenenler kadınlar ve çocuklar” diyor.

Raporlar ne diyor?

UNICEF göre 2015'te Yemen'deki çatışmanın tırmanmasından bu yana 11 binden fazla çocuk katledildi. Yani bu rakam bize günde neredeyse dört çocuğun annelerinden koparıldığını gösteriyor. 

Temmuz ve Eylül 2022 arasında kara mayınları ve patlamamış mühimmatlar nedeniyle hayatını kaybeden veya yaralanan 164 kişi arasında en az 74 çocuk da bulunuyor. Yine UNICEF'in raporuna göre, Yemen'de 2,2 milyon çocuk akut yetersiz beslenme ile yüz yüze.

Uluslararası sözleşmelere uyulmuyor

Yemen’de hükümete bağlı Ulusal Soruşturma Komitesi ağır insan hakları ihlalleri ile her gün karşılaştıklarını belirtiyor. Ulusal Soruşturma Komitesi üyesi Yargıç Ishraq Al-Maqtari'ye göre, Yemen'deki insan haklarında, özellikle savaş döneminde ülkenin onayladığı uluslararası sözleşmelere uyulmaması nedeniyle onlarca yıllık ihlallere tanık olundu ve olunmaya devam ediliyor.

Hukukçu Ishraq Al-Maqtari, “Komite ve sivil toplum örgütlerinden topladığımız büyük, şaşırtıcı rakamlar ve istatistikler, Yemen'deki savaşın yıkıma, savunmasızlığa ve hak mahrumiyetine maruz kalan kesimlerin gerçek bir tanımını önümüze seriyor” diye konuştu.

Savaş yoksullaştırıyor, yoksulluk kadınları hedef haline getiriyor!

İç savaşta meselenin taraf olup olmamak meselesi olmadığını söyleyen Ishraq Al-Maqtari, “Savaşa katılmamış ve savaşa taraf olmayan 975’ten fazla kadın bugüne kadar ağır yaralandı. Taiz başta olmak üzere savaşın yaşandığı vilayetlerde 583 Yemenli kadın, Dhalea ve Shabwa 210'dan fazla kadın, yakacak odun, su kaynakları çevresinde hedef alınarak ya da döşenmiş mayınlar sonucunda öldü” dedi.

91 kadın gözaltında kaybedildi!

Yine aynı zamanda Yemen vilayetlerinde 91’den fazla kadın tutuklandığı sırada kaybedildi. Gözaltında kaybedilme vakalarında Sana listenin başında yer alıyor. Sana’yı ise Al Hudaydah, Hajjah, Al-Mahwit ve Dhamar izliyor.