Onlar savaşın en acı gerçeğine tanıklık etmiş üç kadın. Yüreklerindeki ateşe biraz su serpilmesi ve masum insanların canlarının yanmaması için “tarlalarından” mayın topluyorlar.  

NECAH MEİŞ

Hesekê - Mûna Beşîr Xelîl, Yasmîn Silêman ve Mîdiya Eslan Deqorî  Kuzey Doğu Suriye/Rojavalı üç Kürt kadın. Her birinin ayrı bir hayat hikayesi var. Suriye’de dokuz yıldır devam eden savaş içinde savaşın acı gerçeğiyle yüz yüze gelmiş ve hafızalarında daima yer edinecek trajedilere tanıklık etmiş kadınlar. Şimdi Mûna, Yasmin ve Mîdiya savaş atıklarının başka yaşamların sönmesine yol açmaması için yaşamlarını riske atarak, DAİŞ’ten kalan mayınları temizliyor. 

Slovenya tarafından 12 Mart 1998’de kurulan ve kar amacı gütmeyen İnsan Güvenliğini Arttırma isimli (Enhancing Human Security- ITF) sivil toplum örgütü, mayın ve konvansiyonel silahların imha edilmesi ve savaştan etkilenen insanlara yardım ulaştırma amacıyla aralarında Ortadoğu’nun da olduğu birçok sahaya daha önce yardım götüren bir kuruluş. Son iki aydır Kuzey Doğu Suriye’nin Hasekê bölgesinde faaliyet yürüten ITF’nin mayın temizleme çalışmalarına kadınlar da katılıyor. 

Daha fazla çocuk ölmesin diye…

İki çocuk annesi olan 22 yaşındaki Mûna Beşîr Xelîl, son iki yıldır Kuzey Doğu Suriye’de mayın temizleme faaliyetlerine katılan timler içerisinde yer alıyor. Mûna Xelîl, mayın temizleme faaliyetlerine katılmadan önce birçok eğitimden geçtiğini belirterek bu işi severek ve isteyerek yaptığını söylüyor.

Mûna Kuzey Doğu Suriye’de DAİŞ ile son bulan savaştan sonra mayınlı arazilerde birçok insanın yaşamını yitirdiğini söyleyerek neden bu çalışmaya katıldığını anlatıyor: 

“Birçok kez mayın patladı, sivil insanlar yaşamını yitirdi. Siviller ve çocuklar daha fazla ölmesin diye böyle bir çalışma yapmayı tercih ettim.” 

 “Kendimi bu çalışmaya adadım”

Kuzey Doğu Suriye’nin Qamişlo kentinden mayın temizleme çalışmasına katılan tıpkı Mûna gibi 22 yaşında olan Yasmîn Silêman da  2015 yılında DAİŞ ile yaşanan bir çatışmada erkek kardeşini kaybediyor. 3 yıldır Kuzey Doğu Suriye’de farklı kurumlarla mayın temizleme faaliyetini sürdüren Yasmîn Silêman, son iki aydır da ITF ile birlikte çalışıyor. 

Hayati riskler barından böylesi bir çalışmada yer almanın Yasmîn’de yol açtığı kaygılar varsa bile o güvenli bir gelecek için kollarını sıvayanlar arasında yer almaktan mutluluk duyuyor. Yasmîn Silêman, için ayrımcılığa ve cinsiyetçi yaklaşımlara maruz kalmadan işini yapıyor olması önemli. “Bu işin en güzel tarafı kadın ve erkek arasında herhangi bir ayrım gözetilmeden bu çalışmayı ortak yürütüyor olmamız” diyerek eşitliğin her alanda sağlanması gerektiğine dikkat çekiyor. 

Yasmîn “ Ben kendimi bu çalışmaya adadım. Düşünün bu araziyi mayınlardan temizleyeceğiz ve daha sonra sahibine teslim edeceğiz. O da ekili bir araziye dönüştürecek, bunun üzerinden de geçimini sağlayabilecek. Belki de bir okula dönüştürülür, çocukların eğitim göreceği bir alan haline getirilir ve çocuklar mutlu olur. Bundan bir süre önce bu bölgede bir çocuk mayına bastı ve iki bacağını kaybetti. Şimdi bu mayınlı arazileri temizlersek çocuklar ve sivil insanlar güven içinde yaşayacak. Bu da benim için büyük bir amaç” dedi. 

"Güvenli yaşam alanları oluşturuyoruz"

Medya Eslan Deqorî de yurtsuzluk duygusu yaşamamak, geçmişinden, anılarından ve en önemlisi de doğup büyüdüğü topraklardan kopmamak için savaşın en acımasız yüzüne tanıklık etme pahasına da olsa ülkesinden gitmemeye kararlı kadınlardan. Medya 9 Ekim 2019’da Türk devletinin Suriye Milli Ordusu (SMO) ile birlikte yürüttüğü saldırılarda eşini kaybediyor ve iki çocuğuyla birlikte Hasekê’ye bağlı Tiltemir kasabasından Hasekê şehir merkezine taşınıyor. Genç yaşta evlenip iki çocuk sahibi olan Medya hayatın tüm yükünü omuzlamış ve çocuklarıyla birlikte barış ve huzurun hakim olduğu günlerin sadece hayalini kurmakla kalmıyor, bunun için çabalıyor da. 

İki yıldır mayın temizleme çalışmalarına katılan Medya Eslan Deqorî , yaptığı işin önemini şu sözlerle özetliyor: “Doğru, yaşamımız tehlike altında. Fakat alıştık artık. İnsanlara hizmet edecek bir iş yapıyoruz. DAİŞ’ten arta kalanları temizleyip güvenli yaşam alanları oluşturuyoruz.”