ŞINYAR BAYÎZ

Haber Merkezi –  Tüm dünyada ve özellikle Ortadoğu coğrafyasında kadınlar katlediliyor, şiddete, tacize, tecavüze maruz bırakılıyor. Kadınları her fırsatta eve kapatmaya çalışan erk sistem, kadını sosyal yaşamdan, çalışma yaşamından uzak tutarak, birçok yönden yaşamını kısıtlıyor. Yıl sonunun gelmesiyle birlikte birçok ülkede veriler paylaşılmaya başlandı. Verilere göre kadına şiddet, “namus” aldı altında yaşanan katliamlar, taciz, tecavüz, saldırılar ve şüpheli ölümlerde ciddi bir artış gözüküyor.  Federe Kürdistan Bölgesi’nde de 2021 yılının verileri aktarıldı. Yayınlanan verilere göre 2021 yılın ilk 9 ayında 10 bin 625 şiddet olayı kayıt altına alınırken, 2020 yılının 9 ayına göre ise bu oran yüzde 39-54 artmış durumda. Eldeki verilere göre 2021 yılında 83 katliam, şüpheli ölüm, intihara sürüklenme ve yaralanma vakası kayıtlara geçti. Cezasızlık politikaları da yaşanan katliamların önünü açıyor.

Federe Kürdistan Bölgesi’nin 2021 yılının verileri şöyle:

OCAK

1 Ocak: Süleymaniye’de Famili Moll’ya 60 metre yakın olan cadde üzerinde 24 yaşındaki Şiler adındaki kadın intihara sürüklendi. Doğu Kürdistan’ın Kamyara’dan Süleymaniye göç eden Şiler, kendini bir arabanın önene attı. Şiler, daha sonra Süleymaniye Hastanesi’ne kaldırıldı. Bir süre tedavi gören Şiler, daha sonra iyileşti.

1 Ocak: 10 yaşındaki bir kız çocuğu ile 34 yaşındaki babası Süleymaniye’deki evlerinde gaz sızıntısı nedeniyle yaşamını yitirdi. Olay, şüpheli ölüm olarak kayıtlara geçti.

5 Ocak: Duhok’un Şarya Kampı’nda kalan Êzidî genç kadın Ehlam Xeru, intihara sürüklendi. 24 saat içinde 20 yaşındaki Esmehan adındaki başka bir kadın da Duhok’un Şexan ilçesindeki İsyan Kampı’nda intihara sürüklendi. Eşinden boşanan Esmehan, ailesi ile birlikte yaşıyordu. 2014 yılında IŞİD saldırıları nedeniyle Şengal’den İsyan Kampı’na göç etmişlerdi.

7 Ocak: 15 yaşındaki Êzidî göçmen Selma Suad Walti de Duhak’a bağlı Bersiv ilçesinde intihara sürüklendi.

9 Ocak: Zaxo’nun Delal Mahallesi’nde yaşayan 25 yaşındaki bir kadın şüpheli bir şekilde binanın üçüncü kadından düşerek yaşamını yitirdi. Olay kayıtlara intihar olarak geçti.

10 Ocak: Duhok’a bağlı Şeladize’de Siti Ebdi Yusif Biri, eşi tarafından katledildi. Katil ifadesinde silahını temizlerken kadını yanlışlıkla vurduğunu ileri sürdü.

14 Ocak: Hurin’de ikamet eden 23 yaşındaki bir kadın Derbendixan’da yaşamına son vermeye çalıştı. Çevredekiler tarafından hastaneye kaldırılan kadın 3 gün sonra yaşamını yitirdi.

16 Ocak: Hewler’e bağlı Gameştepe köyünde de genç bir kadın ağabeyi tarafından katledildi.

18 Ocak: 18 yaşındaki İman Araz Zerar, intihara sürüklendi.

19 Ocak: Qişleya Koye yakınlarında bir otomobil tarandı. Olayda bir kadın yaralandı.

ŞUBAT

1 Şubat: Kerkük’ün Rihima Mahallesi’nde yaşları 19 ve 25 olan iki kız kardeş 33 yaşındaki ağabeyleri H.X.N. tarafından katledildi.

13 Şubat: Süleymaniye’nin Şez Mihyedin Mahallesi’nde 27 yaşındaki K.N. adındaki kadın evinde asılı şekilde bulundu.

14 Şubat: Diyala’nın Mamhunte köyünde iki erkek kardeş 17 yaşındaki Liqai Hebi adındaki kardeşlerini katlederek köy yakınlarındaki nehre attılar.

16 Şubat: Duhok’un Berdereş beldesine bağlı bir köyde 19 yaşındaki P.Ş.M. düğününün olduğu gece yaşamını yitirdi. Olay kayıtlara intihar olarak geçti.

17 Şubat: 17 yaşındaki bir öğrenci Süleymaniye’nin Serkarezi Mahallesi’nde bulunan okulunun üçüncü katından şüpheli bir şekilde düştü. Kız çocuğunun sağlık durumu henüz kötü.

MART

1 Mart: Akre’nin Lekan köyündeki Ç.M.R. adındaki erkek, eşini babasının evinde katletti. Fail hala yakalanmış değil.

2 Mart: 1993 yılında dünyaya gelen bir kadının cenazesi Qeladize’de bulundu. Hastaneye kaldırılan kadının ölüm nedeni bilinmiyor.

6 Mart: Süleymaniye’de 14 yaşındaki bir kız çocuğu intihara sürüklendi.

7 Mart: 15 yaşındaki bir kız çocuğu Süleymaniye intihara sürüklendi.

8 Mart: Dünya Kadınlar Günü’nde Süleymaniye’deki Emergency Hastanesi’nde bir kadın yangın nedeniyle yaşamını yitirdi.

10 Mart: Ranya’da 35 yaşındaki bir kadın saldırıya maruz kaldı. Kadın ateşli silah ile yaralandı.

20 Mart: Duhak’a yakın Domiz Kampı’nda 15 yaşındaki Aycan Abdullah, başına gelen havan parçası nedeniyle yaşamını yitirdi.

22 Mart: İki çocuk annesi 24 yaşındaki Aşya Reuf, bedeni yanık bir şekilde Çemçemal Hastanesi’ne kaldırıldı. Vücudundaki yanık oranının fazla olması nedeniyle 27 Mart’a yaşamını yitirdi.

24 Mart: Soran Bölgesi’nde bir kadın evli olduğu erkek tarafından ateşli silah ile saldırıya maruz kaldı. Kadın saldırıya karşı kendini koruyarak  hayatını kurtardı.

26 Mart: Kerkük’te Ala Abdulcemil Tirkmen’in F.İ.S. adındaki kadın eşi tarafından yanıcı madde ile saldırıya maruz kaldı.

27 Mart: Çewri köyünde iki çocuk annesi 25 yaşındaki H.M. ağabeyi tarafından katledildi. Fail hala yakalanamadı.

29 Mart: Bölge Hükümeti Elektrik Bakanlığı yetkilisi Şadi Abdulla, kendisiyle evlenmeyi reddettiği için aynı bakanlıktan sorumlu bir erkek tarafından katledildi. Şadi Abdulla kaldırıldığı Hewler Hastanesi'nde hayatını kaybetti.

NİSAN

8 Nisan: 1968 doğumlu olan Leyla Fazil, Germiyan’da bilinmeyen bir yangın olayında yaşamını yitirdi.

13 Nisan: Raperin’de 16 yaşındaki İ.A. intihara sürüklendi. İ.A. Süleymaniye Hastanesi’ne kaldırıldı.

13 Nisan: Ranya’nın Newroz Mahallesi’nde 23 yaşındaki S.X.R. isimli genç bir kadın intihara sürüklendi. Genç kadının cenazesi Ranya Hastanesi’ne kaldırıldı.

15 Nisan: 6 aylık bir kız çocuğuna sahip olan 23 yaşındaki bir kadın, eşi ile arasının iyi olmaması nedeniyle gittiği ailesinin evinde babası tarafından Ziya Biçuk yakınlarındaki Lele Çeşmesi yakınlarında katledildi. Daha sonra cenazesini nehre attı.

16 Nisan: Hewler’in Badewi Mahallesi’nde 3 çocuk annesi 22 yaşındaki kadın yaşanan tartışma nedeniyle babasının evine gitti. Kadının eşi iki kardeşiyle birlikte kadının babasının evine baskın düzenleyerek silahlı saldırıda bulundu. Kadın bu saldırıda katledildi.

Nisan ayında Kelar, Kerkük ve Hewlêr ve Duhok’taki verileri de şöyle:

Kelar

Fermanberan Mahallesi’nde 20 yaşındaki M.F.H. yaşamına son verdi. İntihara sürüklenmesinin nedeninin ailesel sorunlar olduğu belirtildi.

Süleymaniye

Jale köyünde 19 yaşındaki Kijan, evinde şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Kijan’ın ailesi evli olduğu erkekten şüphelenerek şikayette bulundu, ancak fail yakalanmadı.

Kerkük

Şuwan Belediyesi’ne bağlı Quli Beg köyünde 20 yaşındaki üniversite öğrencisi Fenik Tahir, yaşamına son verdi. Ailenin verdiği bilgilere göre Fenik Tahir kanser hastasıydı. Hastalığın tüm vücuduna yayılması nedeniyle yaşamına son verdiği ileri sürüldü.

Hewlêr

Gire Sor Mahallesi’ndeki bir kadın eşi ile yaşadığı tartışma nedeniyle annesinin evine gitti. Kadının eşi ateşli silah ile evi bastı.

Duhok

Duhok’a bağlı Şexan’da çiftçiler arasında yaşanan tartışma nedeniyle 30 yaşındaki 3 çocuk annesi bir kadın katledildi.

MAYIS

1 Mayıs: Çirçıra Mahallesi’nde yaşayan 30 yaşındaki H.V. şüpheli bir binanın beşinci katından düşerek yaşamını yitirdi.

5 Mayıs:  Süleymaniye’nin Huneri Mahallesi’nde yaşayan 21 yaşındaki öğrenci M.A.M. Hewler’de okuyordu. Şüpheli bir şekilde düşerek yaşamını yitirdi.

6 Mayıs: Kerkük Hastanesi’nde çalışan doktor Rexdaw Hesen, Bağdat Medine Tıp Hastanesi’nde çalışan eşi Firas Dehame tarafından ateşli silahla saldırıya uğradı. Olayda Rexdaw Hesen yaralandı.

17 Mayıs: Süleymaniye Kaziwi’de Ednan Xalid adındaki erkek, Sinor adındaki eşini katletti.

19 Mayıs: 30 yaşındaki Ala Atiye Ehmed Salih ile 32 yaşındaki Rexde Atiye Ehmed Salih adındaki iki kardeş şüpheli şekilde ölü bulundu. Kardeşleri katleden faillin kim olduğu öğrenilemedi.

24 Mayıs: Berdereş’te 35 yaşındaki bir kadının cenazesi bulundu. Kadının vücudunda kurşun izlerine rastlandı.

30 Mayıs: Süleymaniye’nin Seywana Mezarlığı’nda bir kadın cenazesi bulundu. Kadının vücudunda kurşun izlerine rastlandı. Kadının 30 yaşında olduğu ve Güney Kürdistan’dan olmadığı öğrenildi.

HAZİRAN

1 Haziran: Çemçemal’da iki aile arasında çıkan çatışma sonucunda 36 ve 37 yaşındaki iki kadın yaralandı.

2 Haziran: 19 yaşındaki Şiraz İbrahim Germiyan  vücudundaki yanıklar nedeniyle Kelar Şehid Hejar Hastanesi’ne kaldırıldı.  Şiraz İbrahim kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.

3 Haziran: 30 yaşındaki 5 çocuk annesi Derya ismindeki bir kadın yanıcı madde sonucu ağır yaralandı. Şehid Peşraw Hastanesi’ne kaldırılan kadın 7 ayın sonunda yaşamını yitirdi.

4 Haziran: 17 yaşındaki 7. sınıf öğrencisi Fexriye Dexil Reşo, IŞİD saldırıları nedeniyle 2014 yılında Şengal’den Duhok’taki Xanike Kampı’na yerleşti. İntihara sürüklenen Fexriye Dexil Reşo, yaşamını yitirdi.

7 Haziran: Süleymaniye’nin Bekrecu Mahallesi’nde bulunan M.K.A. isimli erkek eşini katletti. Eşinin hamile olduğu kayıtlara geçti.

11 Haziran: Süleymaniye’nin Eziz Awi köyünde bir kadın cenazesi bulundu. Yapılan incelemelere göre kadının 31 yaşındaki Bijwen Osman olduğu öğrenildi.

11 Haziran: 35 yaşındaki Radama Nepaliye’de şüpheli şekilde öldü.

15 Haziran: 49 yaşındaki Ahu Feteh, ekmek yaptığı sırada yaşanan bir patlama nedeniyle yaşamını yitirdi.

17 Haziran: 19 yaşındaki Helin Ehmed, şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. Ailesi kızlarının kullandığı zayıflama hapları nedeniyle öldüğünü ileri sürdü.

18 Haziran: Teqteq’deki bir düğünde 19 yaşındaki Evin Ehmed, amcasının oğlu tarafından katledildi. Alınan bilgilere göre Evin Ehmed, amcasının oğlunun evlenme teklifini kabul etmediği için katledildi.

22 Haziran: Şoreş’in Qereincir Mahallesi’nden şüpheli bir şekilde ölü bulunan 21 yaşındaki Ş.E.’nin vücudundan kurşun izlerine rastlandı.

TEMMUZ

3 Temmuz: Qeladize’nin Kehreba Mahallesi’nde Ş.E.X. adındaki bir kadın yanık nedeniyle yaşamını yitirdi.

5 Temmuz: Duhok’ta 21 yaşındaki bir kadın şüpheli bir şekilde öldü.

10 Temmuz: Bölgede kimliği belirsiz bir kadın cenazesi bulundu.

12 Temmuz: Hewlêr’de A.R.H. babası tarafından katledildi. Baba olay yerinden kaçtı.

17 Temmuz: 43 yaşındaki G.E. adındaki bir kadın, Çemçemal’daki Şehid Peşrew Hastanesi’nde yanık nedeniyle yaşamını yitirdi.

23 Temmuz: 57 yaşındaki Menice Ehmed, “elektrik çarpması” nedeniyle yaşamını yitirdi. Olay kayıtlara şüpheli olarak geçti.

27 Temmuz: 31 yaşındaki 3 çocuk annesi Sirwe Salih Mihemed, Germiyan’ın Aware Mahallesi’nde bir patlama nedeniyle yandı. Sirwe Salih Mihemed, vücudunda yüzde 60 yanık olduğu için Süleymaniye Hastanesi’ne kaldırıldı ve yaşamını yitirdi.

26 Temmuz: 18 yaşındaki Neda Şeban da Zaxo’da intihar girişiminde bulundu. Hastaneye kaldırılan Neda Şeban yaşamını yitirdi.

Aynı gün 18 yaşındaki İ.E.’nin cenazesi Teqteqe’ye bağlı Gurqereçi Mahallesi’nde bulundu.

AĞUSTOS

9 Ağustos: 20 yaşında bir kadının cenazesi Akre’de bulundu. Kadının vücudunda kurşun izlerine rastlandı. Daha sonra kadının babası tarafından katledildiği ortaya çıktı.

6 Ağustos: Kerkük’un Feyliq Mahallesi’nde Medya Feyzulah akrabaları tarafından katledildi.

20 Ağustos: 35 yaşındaki bir çocuk annesi Niyam Elekram Mihemed, Halepçe’nin Şarewani Mahallesi’nde evinde ölü bulundu. 

21 Ağustos: Hewler’in Kürdistan Mahallesi’nde Esam adındaki genç kadın 27 yaşındaki R.A.F. adındaki ağabeyi tarafından katledildi.

25 Ağustos: Zaxo’da 35 yaşındaki Cemila Xalid, ağabeyi tarafından katledildi.

EYLÜL

3 Eylül: Mesuyi Serçem köyünden olan 27 yaşındaki hamile X.H.M. elektrik çarpması sonucu yaşamını yitirdi.

6 Eylül: Kelar’da 33 yaşındaki B.A.M.’nin cenazesi bulundu.

7 Eylül: Hewler’de Leylan Azad Mehemed, evli olduğu K.M.H. adındaki erkek tarafında katledildi. Olayın ardından fail yakalandı.

11 Eylül: Soran’daki Bextiyar mahallesinde 18 yaşındaki M.K.K’nin cenazesi asılı halde bulundu.

EKİM

14 Ekim: Ranya’da 3 yıldır evli olan 20 yaşındaki Dinya Ehmed, intihara sürüklendi.

16 Ekim: Hewler’de Besoz ve Eynaz Erşad bir kuyuda boğulmuş şekilde bulundu.

18 Ekim: Hizub yolu üzerinde bir trafik kazası yaşandı. Kazada Raperin Üniversitesi’nde öğretmen olan Begerd Xalid yaşamını yitirdi.

KASIM

11 Kasım: Hewler’de hamile olan 25 yaşındaki bir kadın katledildi.

12 Kasım: Bölgede bir kadın ateşli silah ile vuruldu. Olay kayıtlara kaza olarak geçti. Kayıtlara göre kadın, akraba üyesinden olan 13 yaşındaki bir çocuğun ateşli silah ile oynaması sonucu vurularak yaşamını yitirdiği iddia edildi.

17 Kasım: 23 yaşındaki üniversite öğrencisi D.V.E. Süleymaniye’de okuduğu sırada yaşadığı apartmanın 9 katından şüpheli bir şekilde düşerek yaşamını yitirdi.

19 Kasım: Kerkük’un Şurceya Mahallesi’nde E.F. ile N.B. adındaki eşlerin cenazesi bulundu.  Kadın ve eşinin eve giren hırsızlar tarafından katledildikleri ileri sürüldü.

28 Kasım: Hewler’in Garzan Mahallesi’nde H.E.Q. adındaki bir erkek eşini ateşli silah ile yaraladı.  

ARALIK

6 Aralık: Lecan köyünde iki kişinin cenazesi bulundu. Cenazelerin 24 yaşındaki E.F.Ş. ile 18 yaşındaki X.Q.A.’nın cenazeleri olduğu öğrenildi.

13 Aralık: Süleymaniye’nin Bekrecu Mezarlığı’nda bir kadın cenazesi bulundu.

18 Aralık: Soran’da 17 yaşındaki Hewjin Mehemed intihara sürüklendi.