BÊRÎTAN ZINAR

Rakka- Kuzey ve Doğu Suriye’de savaş 12 yıldır aralıksız bir şekilde sürüyor. Yaşam, savaşın gölgesinde devam ederken, zaman hızla akıp gidiyor. Her şey gibi mekanlar da değişime uğruyor. Yüzlerce kez saldırıya uğrayan bu topraklarda zulüm eksik olmadı. Zulmün duvarlarına kazındığı mekanlardan biri de Rakka kentindeki şimdiki adı Meleba Reş yani Kara Stadyum olan Belediye Stadyumu.

2014 yılında IŞİD tarafından işgal edilen, Kadın Koruma Birlikleri (YPJ) ile Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) büyük direnişiyle 17 Ekim 2017'de özgürleştirilen Rakka kenti birçok acı hikayeye sahne oldu. IŞİD'in Rakka'yı işgal etmesinden önce Baas iktidarının ataerkilliği altında yaşayan, IŞİD'in işgalinden sonra bu ataerkil sistemin en insanlık dışı muamelelerine maruz kalan kadınlar, şehrin özgürleştirilmesiyle birlikte Demokratik Ulus Sistemi’yle yeniden hayatlarını kurdu. Bu kadim kentin tarihinde birçok kadın hikâyesi gizli kalırken, iki çizgiye de derin tanıklık ediliyor. Biri ataerkil sistem, diğeri ise kadının özgürlüğüne dayalı Demokratik Ulus Sistemi. Rakka sokaklarında hâlâ IŞİD işgalinin izlerini görmek mümkün. Ancak yıkılan binalar arasında kadınların elleriyle yarattığı yeni bir hayat da görülüyor. Rakka'da unutulmayan acılar, ataerkil sisteme karşı yeni bir yaşamın inşasına zemin hazırlıyor.

Yeni bir hayat yaşıyor

Necwa Ebûzer, Rakka IŞİD tarafından işgal edilmeden önce de Baas sistemine tanık olan kadınlardan biri. O, Türk devletinin işgal gerçeğini yakından görüyor ve kadın özgürlüğüne dayalı bir sistemde, çalışkanlığıyla yeni bir hayatı inşa ediyor. Necwa Ebûzer, şu anda Rakka Bölgesi Spor Birliği Eşbaşkanlığı’nı yapıyor. IŞİD'in en meşhur hapishanesi olarak da bilinen Meleba Reş’te farklı hikâyeleri ve deneyimleri var.

Küçük bir takım oluşturdu

Aslen Rakkalı olan Necwa Ebûzer, karate eğitimine ilk olarak 1991 yılında Rakka'daki Belediye Stadyumu’nda başladı. Antrenmanlarda kadınlardan oluşan bir takım oluşturdu. Kız kardeşleri, teyzeleri ve kuzenlerini de antrenmanlara katan Necwa Ebûzer, kadınlardan oluşan küçük bir takım kurdu. Yarışmalarda erkeklerle karşı karşıya gelen Necwa Ebûzer, erkeklere karşı kazandığı başarının kendisine daha da inanmasını sağladığını söylüyor. Karate alanındaki çalışmaları ve eğitimiyle 12’nci seviyeye gelen Necwa Ebûzer, Şam, Humis ve Suriye'nin her yerinde daha büyük yarışmalara katıldığını belirtiyor.

Sporu bırakmak zorunda kaldı

Ataerkil sistemdeki toplumsal kalıplardan dolayı kadınlara yönelik roller tanımlanırken, bir kadının karate sporunda yer alması da toplumda kabul edilmeyen bir sonucu ortaya çıkarıyor. Bu nedenle Necwa Ebûzer de çeşitli engellerle karşılaştığını söylüyor. Necwa Ebûzer, "Üzgündüm ve kızgındım, karate konusunda uzman olmak istiyordum. Şampiyonluklara katılmak ve yurt dışına gitmek istiyordum. Babamın baskıları nedeniyle karate sporunu bırakmak zorunda kalmıştım. 1999 yılında tekrar spora devam etmeyi denesem de aynı sorun ve engellerden dolayı bunu başaramadım.  2000 yılında sporu bırakmak zorunda kaldım” diyor.

‘Kadınlar her alanda kısıtlanıyordu’

2002 yılında evlendiğini kaydeden Necwa Ebûzer, “Ardından Eyn İsa yakınındaki bir köye taşındım. Spor yapmayı çok istiyordum ama maalesef kadınların spor yapmasına izin vermeyen bir toplumda yaşıyoruz. Erkek-devlet zihniyetinin dayattığı kalıplar kadınları her alanda kısıtlıyor. Ancak bu kısıtlamalar spora ve karateye olan sevgimi azaltmadı” diye belirtiyor.

Şimdi 200’e yakın öğrencisi var

Dört yıl önce Türk devletinin köylerine saldırı düzenlediğini belirten Necwa Ebûzer, sözlerine şöyle devam ediyor: “Bir süre köyde kaldım ve hareket edemedim sonrasında ise doğduğum topraklar olan Rakka’ya döndüm. Rakka'ya gelince spor faaliyetlerine başlama kararı aldım. Maddi durumum zayıf olduğu için ailemle yaşamaya başladım. Spor salonuna geri dönmeye karar verdim. Karatede güçlüydüm. Benim de siyah kuşağım var. Belediye Stadyumu’na gittiğimde şok geçirdim, Şehir ve stadyum yıkılmıştı. Yarım saat stadyumda durdum. Anılarımı hatırladım. O stadyum spor ve sporcuların sahasıydı. Tüm ihtiyaçlar oradaydı. IŞİD'in şehri yok etmesi beni çok etkiledi. Özellikle stadımızın hapishaneye dönüştürüldüğünü görünce… Bu durum karşısında üzülsem de kendimi toparladım ve Meleba Reş’in eski haline dönmesi için sorumluluk aldım. Meleba Reş’te spor öğretmeni oldum ve 200'e yakın öğrenci yetiştiriyorum. Üç yıldır eğitmenlik yapıyorum. Bu alanda yoğun çalışmalar yürütüyorum ve Rakka'da Spor Birliği Eşbaşkanlığı görevini üstlendim.”

‘Kadınların sevdiği alanları yaratmaya çalışıyoruz’

Necwa Ebûzer, eşbaşkan olduktan sonra çoğunlukla kadın sporcuların gelişimiyle ilgilendi. Şimdi tekvandoda, karatede, futbolda, bisiklette vb. alanlarda kadınları eğitiyor ve tüm spor dallarında kadın takımları var. Zaman içinde pek çok değişiklik ve gelişme yaşayan Necwa Ebûzer, "Kıyaslama yapılırsa elbette çok fazla farklılıktan söz edilir. 90'lı yıllarda toplum hâlâ sorunlarla karşı karşıyaydı. Ama IŞİD döneminde kadın sporları yok edildi. Rakka'nın QSD güçleri tarafından özgürleştirilmesiyle birlikte hayatım artık değişime ve modernleşmeye doğru ilerliyor. Artık kadınlar sevdiği işi yapabiliyor, sporlarına devam edebiliyor. Artık kadınlara özel bir spor salonumuz var. Sporu geliştirmek bende önemli bir tutku olarak kalmıştı. Biz de artık kadınların ilgi duyduğu ve sevdiği işi yapabileceği alanları yaratmaya çalışıyoruz” ifadelerinde bulunuyor.

Stadyumun tadilatı devam ediyor

eleba Reş’in hayatında önemli bir yeri olduğunu kaydeden Necwa Ebûzer, “Karate, judo vb. antrenman odalarım stadyumun bodrumundaydı. Ancak IŞİD bu odaları hapishanelere ve işkence odalarına dönüştürdü. Bu stadyumun kalbimde ayrı bir yeri var, burada büyüdüm, burada öğrendim, kişiliğim burada oluştu ve kimliğimin farkına vardım, sevgim burada doğdu. Stadyum 4-5 yıldır tadilatta ama ağır hasar nedeniyle hâlâ bitirilemedi. Ayrıca hayatım değiştikçe stadımızın da eskisinden daha iyi olacağına ve geri döneceğine inanıyoruz. Artık bu odalarda antrenman yapamayacağımız doğru ama bunun yerine onlarca antrenman yeri açtık ve kadın sporunu teşvik ediyoruz” sözlerine yer veriyor.

‘Şimdi yeni bir nesil yetiştiriyorum’

Belediye Stadyumu’na ilk girerken henüz 11 yaşında olduğunu dile getiren Necwa Ebûzer, “Gençleri yetiştirecek seviyeye gelene kadar yıllarca çalıştım ve antrenman yaptım. Bu stadyumda şimdi yeni bir nesil yetiştiriyorum. Büyük bir sevgiyle öğrendiğim sporu bugün şehrimin çocuklarına ve gençlerine büyük bir gururla öğretiyorum. Rakka Spor Birliği Eşbaşkanı olduğum doğru ama boş zamanlarımda karateyle ilgileniyorum ve antrenman yapıyorum" şeklinde konuşuyor.

Genç kadınlara mesaj

Necwa Ebûzer, genç kadınlara da şu mesajı veriyor: "Toplumun geleneksel zihniyetinin sizi kınamasına izin vermeyin. Toplum bize sınırlar çiziyor evet ancak mücadele etmeli, çalışmalı, öğrenmeli ve eğitilmeliyiz. Spor hayattır ve hedefimize ulaşmak için bunu kişiliğimizle, zekamızla ve benliğimizle yapmalıyız.”