ASMAA FATHI

Kahire – Her yıl 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü’nde başlayan ve 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne kadar süren “Cinsiyet Temelli Şiddete Karşı 16 Gün Aktivizm” kampanyası sürüyor. Mısır'da kadın katliamlarının artış gösterdiğini işaret eden bir çok vaka yaşandı. Mısır Kadın Avukatlar Derneği Başkanı Hiba Adil, kadın örgütlerinin şiddet vakalarıyla mücadelede kullandıkları araçlar hakkında ajansımızın sorularını yanıtladı.

Kadına yönelik şiddet konusunda yoğun yürütülen çalışmaların üzerinden bir yıl geçti. Davalarla dolu bir yıl geçti. O dönemden bu yana bu dosyalarda neler başardınız?

Şiddet olayları halkın içerisinde yoğun bir şekilde yansıdı ve tüm toplumu sarstı. Bizi öfkelendiren şey, toplumun failin cezalardan kurtulması için bahaneler üretiyor ve kadınları suçluyor olmasıydı. Bu yüzden yasal bir farkındalık kampanyası başlattık. Daha önce de ‘kadın avukatlara oy verin’ kampanyası başlatmıştık. 2023 yılının üçüncü konferansı hazırlıkları da yapılıyor.

Geçtiğimiz yıllara oranla Hukuki Destek Birimi'nin baktığı davalar iki kat artmış durumda. Bu özellikle elektronik şiddet ve şantaj dosyalarının yaygınlaştığını gösteriyor. Kurum senaryo yazımı için bir atölye düzenledi ve şiddet üzerine birçok tiyatro oyunu hazırladı. Sünnet yasasının değiştirilmesi için öneriler geliştirdi ve bu anlamda çalışma yaptı. Sünnet üzerine yapılan son araştırmalar üzerine ortak bir tartışma yapılacak.

Mısır Kadın Avukatlar Derneği, 16 gün aktivizmi için ne gibi etkinlikler düzenleyecek?

16 gün aktivizme dair açılış açıklamasını yaptık. Gençlik inisiyatifleri ile kurumların ortaklaşmasına ağırlık verdik. Bu eylem birçok etkinlikle kutlanacaktır. Çocuklara çizim yapmayı sevdirme, geliştirme, kendilerini ifade etmeleri ve hakları konusunda eğitilmeleri için yasalardaki hakları konusunda etkinlikler yapılacak.

Şimdiye kadar çocuk yaşta evlendirmeyi yasaklayan bir yasa yok. Bir yıllık süreç içerisinde bunun üzerine çalıştık ve interaktif bir tiyatro oyunu hazırladık. 8 Aralık’ta bunu göstermeye karar verdik. Ayrıca bir çalıştay da gerçekleştireceğiz. Kimi milletvekilleri, uzman ve aileler bu çalıştaya katılacak. Farklı başka etkinliklerde düzenleyeceğiz. Bir etkinlikte kadınlar el işlerini sergileyecekler.

Birçok yasa olmasına rağmen, sahada uygulanmıyor, sizce uygulanmama sebepleri nelerdir?

Var olan yasaların yer yüzündeki karşılığı arasında büyük bir fark var. Her acılı olay için ya yasa çıkarılma ya da cezanın artırılması talebi yükseliyor. Kanun hazırlanırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri adaletin hızlı sağlanmasıdır. Ayrıca uzmanlaşmış bölümlere de ihtiyaç vardır. Eylem ve ceza arasındaki uygunluk önemlidir. Kanunlar arasında bir çelişki olmaması için hukuki bir inceleme yapılmalıdır.

Sünnet konusunda yapılan son nüfus araştırması birçok insanı hayal kırıklığına uğrattı. Bununla başa çıkma mekanizmaları hakkındaki neler söylemek istersiniz?

Son nüfus araştırması şok ediciydi. Çünkü önceki dönemde kadın sünneti oranının düştüğüne dair başka bir propaganda vardı ama bu doğru değildi. Düzeltilmesi gereken bazı şeyler var. Artık her şeyi net bir şekilde açıklamanın zamanı geldi, çünkü sünnet büyük bir suçtur.

Sizce kadına yönelik şiddet oranının bu kadar yüksek olması, sivil toplum kuruluşlarının, özellikle de kadın kuruluşlarının eksikliğinden mi kaynaklanıyor?

Feminist örgütler bağımsızlar. Her birinin eylem araç ve yöntemleri mevcuttur. Feminist örgütler resmi birlik veya dernek oldukları için soruşturmaları izleyemez veya mağdurları mahkemelerde temsil edemezler. Bu örgütlerin sesleri, toplantıları ve yorulmak bilmez çalışmaları olmasaydı, yasalarda şu anda “taciz” denilen bir suç oluşmayacaktı. Kadın kurumlarının sahadaki rolünü ve etkisini hafife alamayız.

Mısır Kadın Avukatlar Derneği gençlik girişimlerini desteklemek ve onlarla işbirliği yapmak için çalıştı, önümüzdeki yıl için eylem planınız nedir?

Kahire'de Sened Hukuki Destek Girişimi ve İsmaili'de Sebiya Vakfı için kapasite geliştirme atölyeleri düzenledik. Bazı işbirlikleri, etkinlikler ve çeşitli faaliyetlerde genç girişimler hala bizimle birlikte çalışıyor. Birden fazla ilde kurulmuş girişimler de var. Geçtiğimiz dönem boyunca, sahada planlama ve uygulama becerisine sahip, yenilikçi gruplardan oluşan gerçek bir başkan yaratmayı hedefledik. Önümüzdeki yıl kadınların dosyaları üzerine çalışmalarımızı sürdüreceğiz.