LÎNA EL-XETÎB

İdlib- Onlarca çocuk savaş kalıntılarını toplayıp satarak hem kendi hem de ailelerinin geçimini sağlamaya çalışıyor. İdlib’de bombardıman nedeniyle patlayan ya da henüz patlamamış birçok roket ve mayın kalıntıları bulunuyor. Çocuklar, bu nedenle yara alıyor ve yaşamları boyunca izi asla silinmeyecek yaralarla yaşıyorlar.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, sadece 2021 yılının başından Mart ayına kadar Suriye'nin çeşitli bölgelerinde savaş kalıntıları nedeniyle 101 sivilin öldüğünü kayıt altına aldı. Bunların 20’si kadın ve 34’ü çocuktu. Aynı yılın Kasım ayında da 8’i çocuk 19 sivil yaşamını yitirdi.

İdlib’in kuzeyindeki Maeret Misrin kırsalında demir ve savaş kalıntılarını toplayan Hesen, Yusif ve Muhemed adındaki çocuklar, bir demir ambarında çalışıyorlar. Zor ve güvenlik önlemlerin alınmadığı koşullarda çalışan çocuklar, ailelerine maddi destek olmak zorunda. Çocuklar çalıştıkları ambarda ağır demir, roket ve mermiler kaldırmak zorunda kalıyorlar.

12 yaşında çalışmak zorunda

Yusif El-Hemud henüz 12 yaşında. Çalışmanın yorgunluğu yüzüne vuran Yusif El-Hemud, “Bu atölyede iş imkanı buldum. Babam yaralandıktan sonra hasta düştü ve çalışamıyor. Bu nedenle ben ailemin geçimine katkı sağlamak için işe başladım” dedi. Kimi zaman çok ağır kaldırmak zorunda olduğunu ve bu nedenle sırtının ağrıdığını dile getiren Yusif El-Hemud, “Para kazanmak zorundayız. Yoksa nasıl geçiniriz. Atölye sahibi demir parçalarını sivillerden topluyor. Sonra onları birbirinden ayırıyor ve yeniden dönüştürülmek üzere satıyor” diye belirtti.

Aklı okulda bedeni işte

Aynı ambarda çalışan 10 yaşıdaki Hesen El-Diyab, ailesi ile kendisinin göç etmesine neden olan roket parçalarını topluyor. Xan Şêxun kentinden göç eden Hesen El-Diyab, okulu bırakmak zorunda kalmış ve zorlu koşullarda çalışıyor. Bir savaş kalıntısının patlamasından korkarak işlerini yapan Hesen El-Diyab, “Bugünlerde çocuklar okula gidiyor ve eğitim görüyorlar. Ancak ben gidemiyorum. Çok üşümeme rağmen sabahtan akşama kadar çalışmak zorundayım” diye ifade etti.

Oğlu ayağını kaybetti

Cebel El-Zawiye’nin El-Bara kırsalında olan 44 yaşındaki Ayda El-Amori, 11 yaşındaki oğlunun ayaklarının kesildiğini belirtti. Oğlunun savaş nedeniyle yıkılan evlerde demir parçaları topladığı sırada ayağını kaybettiğini söyleyen Ayda El-Amori, “2019 yılında eşimi kaybettim. Bu nedenle oğlumu işe göndermek zorunda kaldım. Oğlum bir füzenin patlaması sonucu ayağını kaybetti” diye belirtti.

Çocuklar ucuz iş gücü olarak kullanılıyor

Toplum Uzmanı Rana El-Nuayimi, “Yoksulluk ve göç binlerce Suriyeli çocuğun kimi tehlikeli olmak üzere çeşitli mesleklerde çalışmasına neden oldu. Çocuklar düşük ücretlerle ağır işlerde çalışarak ailelerine yardımcı olmaya çalışıyor. Çoğu işveren ucuz iş gücü olan çocukları tercih ediyorlar. Ağır işlerde çalışmak zorunda kalan çocuklar eğitimlerinden uzaklaşıyor” diye konuştu.

Psikoloji ve sağlıklarını etkiliyor

Sarmada’daki toplumu bilinçlendirme uzamanı Muqafaq El-Kayal, birçok ailenin çocuklarını okuldan alarak çalıştırmak zorunda olduklarını anlattı. İşçi çocukların ellerinden çocukluklarının alındığını sözlerine ekleyen Muqafaq El-Kayal, çocuk işçilerin ağır işlerde çalıştığını ve bunun onları hem psikolojik hem sağlık açısından etkilediğini ifade etti. İşçi çocukların birçok hastalık ile karşı karşıya kaldığını sözlerine ekleyen Muqafaq Ek-Kayal, çocukların çalıştıkları işlerde yaralandıklarına dikkat çekti.