ASMAA FATHI

Kahire- Mısır’daki siyasi partilerde kadınlar, erkek egemen bir parti kültürü ve güçlendirme mekanizmalarının eksikliği nedeniyle birçok zorlukla karşı karşıya. Kadın komiteleri çoğu zaman sembolik rollerle sınırlı kalmakta, sosyal ve savunuculuk faaliyetlerinin ötesine geçememektedir. Bazı partiler, kadınları liderlik pozisyonlarına aday göstererek veya cinsiyet eşitliğini gündemine alarak katılımı artırmaya çalışsa da bu girişimler yaygın bir eğilim haline gelmemiştir. Yasama düzeyinde uygulanan kota sistemi, parlamentoda kadın temsilini artırsa da partilerin kendi iç yapılarında kadınların karar alma süreçlerine etkisi sınırlı kalmaktadır. Siyasi eğitim eksikliği ve yetersiz finansal ve medya desteği, kadınların etkili liderlik pozisyonlarına yükselmesini zorlaştırmaktadır.

Partilerde kadın varlığı hala istenilen düzeyde değil

Kadın hakları savunucusu ve araştırmacı Aya Abdel Hamid, Mısır’daki partilerde kadın varlığının arttığını ancak istenen düzeyde bir değişim yaşanmadığını belirtti. Aya Abdel Hamid, bu varlığı geliştirme ve sürdürülebilir hâle getirme yükünün büyük ölçüde kadınlara düştüğünü söyledi. Kota kavramının yanlış anlaşıldığını vurgulayan Aya Abdel Hamid, “Kotadan sonra kadınlar olarak gerçek bir rolümüz olduğunu düşündüğümüz bir kavramdan ziyade bir sayıya dönüştük” dedi.

Hak ve görev eşitliğinin etkin şekilde sağlanması

Gerçek değişimin ancak hak ve görevlerde eşitliğin etkin şekilde sağlanmasıyla mümkün olacağını kaydeden Aya Abdel Hamid, “Kadınların kamusal alana katılımını engelleyen sorunlar ele alınmadan yapılan tüm çabalar yetersiz kalıyor. Bugüne kadar kadınları gerçekten güçlendirmek ve karar alma süreçlerine etkili şekilde dahil etmek konusunda hiçbir değerlendirme yapılmadı. Kamuoyunun ve parti gençliğinin kadınların kamusal hayata katılımını kabul etmesini sağlamak için siyasi eğitim şart” dedi.

‘Kadınların güçlendirilmesi tek bir partinin sorumluluğunda değil’

Mısır Sosyal Demokrat Partisi Giza Sivil Toplum Sekreteri Hoda Oqbi, kadınların artık siyasi partilerden dışlanmadığını söyledi. Kadınların statüsünün önemli ölçüde iyileştiğini vurgulayan Hoda Oqbi, geçmişte durumun farklı olabileceğini ancak günümüzde şartların tamamen değiştiğini ifade etti. Kadınların güçlendirilmesinin tek bir partinin sorumluluğu olmaması gerektiğini belirten Hoda Oqbi, bunun tüm partileri kapsayan kolektif bir çaba olması gerektiğini, kadınların karar alma süreçlerine dahil edilmesi ve karar alma mekanizmalarında yer almalarının önemini vurguladı. Siyasi temsile ilişkin olarak ise Hoda Oqbi, Temsilciler Meclisi’nden Şura Konseyi’ne kadınların çeşitli kamu platformlarında aktif rol aldığını belirtti.

Kişisel deneyimini anlatan Hoda Oqbi, şu ifadelerde bulundu:

“Siyasi faaliyetime üç yıl önce başladım ve bu süre içinde katıldığım eğitimler ve kamuoyu tartışmaları sayesinde çok şey öğrendim ve kapsamlı bir deneyim kazandım. Aşağı Mısır veya Yukarı Mısır gibi merkezden uzak şehirlerde de partilerin sürekli birlikte çalıştığı sekretaryalar var. Kadroları eğitmek ve faaliyetlere dahil etmek için periyodik ziyaretler yapıyoruz ve onları merkezi toplantılara katılmaları için Kahire’de ağırlıyoruz. Bu yaklaşım, merkezileşme fikrini kırmaya ve farklı bölgeler arasındaki iletişimi güçlendirmeye gerçekten katkı sağlıyor.”

‘Kadınlar dinamizm kazandırıyor’

Avukat ve insan hakları araştırmacısı Hadeer Ahmed, siyasi ve yargı liderliğindeki kota sisteminin kadınların varlığı ve temsiline dinamizm kazandırdığına inanıyor. Kadın katılım endeksinin, önceki dönemlere kıyasla daha yüksek bir seviyeye ulaştığını belirten Hadeer Ahmed, Senato’nun yakın zamanda kurulmasıyla kadın temsilinin yaygınlaştığını ve hükümetteki kilit pozisyonların, katılım sürecinin gerçek bir siyasi iradeden kaynaklandığını gösterdiğini vurguladı.