SUZANNE ABOU SAİD

Beyrut - Lübnanlı kadınlar, bağımsızlıktan eski Başbakan Saad Hariri'nin hükümetini devrilmesi ile sonuçlanan tüm kesimden halkların katıldığı 17 Ekim 2019'daki ayaklanmaya ve Beyrut limanındaki patlamanın ardından düzenlenen protestolara kadar tüm ulusal dönüm noktalarında ön saflarda yer aldılar. Fakat siyasi diyalog masalarından, karar mekanizmalarından uzak ve sınırlı tutuldular.

Dünya Ekonomik Forumu'nun 2022 yılı cinsiyet eşitliği endeksinde 146 ülke arasında Lübnan 119'uncu sırada yer alıyor. Bunun temel nedeni ataerkil devlet sistemi ve onun ayrımcı yasa ve politikaları oluşturuyor.

Cinsiyet eşitliğine dair rapor

Lübnan Demokratik Seçimler Derneği (LADY), 2022 milletvekilliği seçimlerinin toplumsal cinsiyet perspektifinden izlenmesine ilişkin hazırladığı raporda, kadın adayların karşılaştıkları güçlükler ve engeller ile kadınların seçime katılımı açısından fırsat eşitliğini sınırlayan mali ve lojistik kaynaklardaki zayıflıklar da yer alıyor. Bunun dışında raporda en dikkat çeken kısım ise kota gibi önerilerle çözüm perspektifi sunuyor olması. 39 sayfalık rapor, toplumsal cinsiyet eşitliği uzmanı Abeer Shabaro, kıdemli proje koordinatörü Diana Al-Baba ve uzun vadeli gözlemci koordinatörü Judy Fatfat tarafından birlikte hazırlandı.

Proje koordinatörü Diana Al-Baba, Lübnan Derneği'nin tüm seçim süreçlerini izlemek için bir rapor hazırladığını söyleyerek, raporun vurguladığı en önemli noktanın ise kadınların siyasi hayata katılımının önemi olduğunu belirterek, toplumsal cinsiyet perspektifinden bir seçimin nasıl olması gerektiğini anlattı.

'Seçim sürecinde kadın adaylar şiddete maruz bırakıldı'

Raporun hem sorunlara hem de çözüme ışık tuttuğunu ifade eden Diana Al-Baba hazırladıkları raporun içeriğine ilişkin şunları söyledi; "Rapor, Lübnan'da kadınların özellikle siyasi katılım alanında yaşadıkları en belirgin sorunlara ışık tutuyor. Sadece siyasi katılımlarını ele almıyor, aynı zamanda kadınların yaşadığı ihallerle birlikte meydana gelen ihlalleri de izliyor. seçim öncesi, sırası ve sonrasını rapor kapsıyor. 15 seçim bölgesinde 15 seçim gözlemcisinden alınan bilgilerle oluşturuldu. Kadın adayların ve kadın seçmenlerin görüşlerine baş vurduk. Kadınların seçim sürecinde maruz kaldığı şiddet biçimlerini de ortaya koymaya çalıştık. Adayların fotoğrafların yırtılması ve bazı ailelerin kadın adaylardan açıklama yapmalarını istemesi nedeniyle kadın adaylar fiziksel ve sözlü şiddetten, sosyal ve aile baskısından kurtulamadı. seçimlerden çekilmek ve onları ihraç etmekle tehdit ettiler, bu yüzden bir kısmı için yol çok zordu.  Sadece adaylar değil, derneğin gözlemcileri de fiziksel saldırılardan nasibini aldı. Bu tür ihlalleri önlemek için geniş bir koruma ağı kurulmalı."

'Kadınlar olarak biz olabildiğimiz için başardık'

Daha önce parlamento seçimlerinde aday olan Rania Ghaith, kendi adına, deneyimini başarılı olarak nitelendirerek, "Seçimlerdeki deneyimimi, kâr ve zarar anlamında değil, ama biz olduğumuz bilincini oluşturma konseptinde başarılı buluyorum. Bu kararı alan ve bunu kendine görev edinen bir kadın olarak. Bir kadının kendini ciddi bir şekilde ortaya koymasının toplumda bir yankı uyandırdığına inanıyorum" dedi.

'Fotoğraflarım yırtıldı'

Rania Ghaith, aday olduğu süreçte ciddi sorunlarla karşılaştığını ifade ederek, "Özellikle köylerde kapsayıcı toplantılar yapmakta zorluk çektik ve seçim programımı ve projemi anlatmak ve adaylığımı bildirmek için insanları evlerinde ziyaret etmeye çalıştım. Adaylığımdan haberi bile olmayan pek çok kişi vardı ve zorluklardan biri adaylığım için koştuğum alanlara fotoğraflarımı asamamak, çünkü bazıları askıya alındıktan birkaç saat sonra fotoğraflarımı kaldırıp yırttı" diye konuştu.

'Kadınlar birbirini desteklemeli'

Kadınların seçimlerde birbirlerini desteklemesi gerektiğini vurgulayan Rania Ghaith, sözlerini şöyle sonlandırdı; "Kadınların kadınları desteklemesinin önemi hakkında bilmemiz gereken daha çok şey var. Kadınlar kendi yeteneklerinin farkındalar, bu nedenle kadınları yeterince geliştirmek için çalışmalıyız. Kendilerine güvenebilmeleri ve birbirine destek olabilmeleri gerekir o zaman kotaya ihtiyaç duymadan uygun temsile ulaşabiliriz."