SORGUL ŞÊXO

Hasekê - Laşmanya hatalığı dişi sineklerden ısırıkları ile insanlara bulaşan bir hastalık. Genellikle sabah ve akşam saatlerinde aktif olan sinekler ısırdıktan günler hatta aylar sonra hastalığın belirtileri ortaya çıkabiliyor. Vücudun kimi yerlerinde kendini ağrılı yaralar şeklinde gösteren hastalık zamanında tedavi edilmez ise kemik iliğini, lenf düğümlerini ve diğer iç organları etkileyebilecek tehlikeye ulaşabiliyor. Hasatlıktan korunmak için aşı ya da bir ilaç yok.

Laşmanya hatalığının başlıca nedeni olarak kirli sular gösteriliyor. Sinekler bu sularda ürüyor. Türkiye’nin Habur Nehri suyunun kesmesi bu hastalığın yaygınlaşmasına ve Til Temir ilçesinde ve kırsal bölgelerinden on binlerce kişinin bu hastalığa yakalanmasına neden oldu. Ş. Lêgerîn Hastanesi’nde çalışan ve Laşmanya hastalığından sorumlu olan ilk hemşire ve aynı zamanda Heyva Sor a Kurd üyesi Henûf Şahir, konuya ilişkin ajansımıza konuştu.

Hastalığın başlıca nedeni su

Laşmanya hastalığın dönemin hastalığı olduğunu ifade eden Henûf Şahir, “Her dönemde birçok hastalık ortaya çıkıyor. Hebaya ya da Laşmanya bu dönemde çıkan bir hastalık. 1 Ağustos 2021’den Mayıs 2022’ye kadar bölgede bu hastalık yaşandı. Bu hastalığın yeniden ortaya çıkmasından korkuyoruz. Bu hastalığın çok olmasının nedeni Habur Nehri suyunun çekilmesi ve içinde oluşan bataklıklardır. Bundan birkaç gün önce sel olunca Habur suyu akmaya başladı. Sürekli akmasını temenni ettik ama durdu. Nehrin içinde durağan kalan su Laşmanya hastalığının yeniden canlanmasına neden olacaktır” dedi.

30 hasta tedavi edildi

Suyun akmamasının Laşmanya sineğini yeniden ortaya çıkaracağını ve bataklıkların bu sineğin önemli bir yuvası olduğunu dile getiren Henûf Şahir, “Bu sineğin ana yuvası kirli sudur. Eğer sel olmasaydı bataklık kuruyacaktı. Ancak sel olması nedeniyle yine bataklıklar ıslak kalacak. Kötü bir koku yayacaktır. Rengi siyaha dönecek ve en son hastalık olacaktır. 1 Ağustos 2021’den Mayıs 2022’ye kadar 30 bin Laşmanya hastalığına yakalanan hastayı tedavi ettik. Şuan hasta sayısı azaldı ama bitmiş değil. İki gün önce 400 kişi tedavi ettik ancak şimdi 40-50 kişiye düştü bu sayı” ifadelerini kullandı.

Habur Nehri suyunu bırakın

Çözümün bu sineğin ölmesini sağlayacak ilaçlamanın yapılmasında olduğunu dile getiren Henûf Şahir, “Esas çözüm bu sineğin öleceği ilaçlamaların yapılmasıdır. Bu konuda tüm kurum, insan hakları örgütleri, bu tehlikeyi hissetsinler. İlaç var ama bu sineğin ölmesi ve tükenmesi gerekir. En çok hastalığın yayıldığı yer Til Temir’dir. Ancak alternatif çare de temiz sudur, Habur’un akmasıdır. Kurum ve örgütlerin Habur suyunun açılması için ilgili yetkililere baskı uygulamalarını istiyoruz” şeklinde konuştu. Bu yıl verdikleri emeklere değinen Henûf Şahir, bu hastalığın çocuk ve ileri yaştakilerde ortaya çıktığını söyledi. Hastalığın bir an önce bitmesini isteyen Henûf Şahir, bu hastalık bölgede daha uzun süre kalmasından korktuklarını belirtti.