SORGUL ŞÊXO

Hesekê– Şifalı bitkileri, uzun yaşamın sırlarını, unutulmaya yüz tutmuş kültürleri tarihten günümüze taşıyan kadınlar, çevresindeki insanlara da ilham kaynağı oluyor. Bu kadınlardan biri olan Şexa Misto, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Hesekê kentine bağlı Til Temir ilçesinden. 62 yaşında olan Şexa Misto,  anne, baba ve büyüklerinin anılarını hafızasında tutarak, yeni nesillere komünal çalışma ve yaşamın öneminden söz ediyor. Ayrıca büyüklerinden öğrendiği doğal tedavi yöntemlerini kullanan Şexa Misto, otların faydalarına dikkat çekiyor.

“Sürekli oturan ve hareket etmeyen hastalanır”

Eski anılarından bahseden Şexa Misto, “Eskiden köylerde yaşıyorduk ve ona göre hareket ediyorduk. Yayladan tutun pompa ile sulamaya, ekime, süt sağmaya ve peynir yapımına kadar emek veriyorduk. Anlamlı olan da o emekti. Bir insan terlediğinde ve yorulduğunda emeğinin tadını hissediyor ve bundan kaynaklı mutlu oluyor. İnsan sağlığı için yürüyüş ve hareket iyi bir şeydir. Bu nedenle bizler şimdiye kadar ayaktayız ve sağlıklıyız. Yorulmayan ve sürekli oturan kişi elbette ki birçok hastalık ile karşı karşıya kalacaktır. Örneğin ben şuan kentte yaşıyorum ve çok fazla hareket edemiyorum. Bu nedenle hastalanıyorum. Ancak eskiden bağ bahçede olduğum zaman çok çalışkandım” diyor.

“Üzerlik otu kötü enerjinin dışarı atılmasını sağlıyor”

Yaklaşık 10 yıldır kendisine bir dükkan açtığını dile getiren Şexa Misto, gece gündüz dükkanına baktığını ve verdiği emekten memnun olduğunu ifade ediyor. Üzerlik otunun faydalarından söz eden Şexa Misto, “Üzerlik otu daha çok çöl ve yol kenarlarında yetişiyor. Bahar ayında yağan yağmurun ardından yeşeriyor ve sonbahara kadar bulunuyor. Üzerliğin insan sağlığına birçok faydası bulunuyor. Kötü enerjinin evden dışarı atılması sağlıyor. Yine başımıza sürdüğümüz kına içinde iyi. Örneğin üzerlik otu soğan ve sarımsak yaprakları ve biraz tuz ile birlikte yakıyoruz. Bunu evin içinde dolaştırıyoruz. Bu baş ağrısını dindiriyor ve insan vücudundaki kasılmaları gideriyor. Bu söylediğim şeyi anne, baba ve büyüklerimizden öğrendik. Bu bilgiyi onlardan aldık ve bugüne kadar da uyguluyoruz” diye belirtiyor.

Çörek otu her derde deva

Çörek otu ile zeytinyağının kullanımına da işaret eden Şexa Misto, “Çörek otu bütün hastalıkların ilacıdır. Hem ilaçtır hem de yemekler içinde kullanılıyor. Çörek otu ile zeytinyağını birbirine karıştırıp yediğimiz zaman birçok hastalığa iyi geliyor. Bunlar doğal ilaçlardır” diye belirtiyor. Çörek otunun zayıflamada kullanıldığını sözlerine ekleyen Şexa Misto, bunun içinde çörek otunun aç karnına ve sabah yenilmesi gerektiğine işaret ediyor. Şexa Misto, “Zeytinyağını, çörek otunu, sarımsak ve soğan yapraklarını karıştırıyoruz. Ateşin üzerinde koyup karıştırıyoruz.  Daha sonra zeytinyağını süzüyoruz. Bunu da saçların daha güçlü olması ve uzaması için kullanıyoruz” diyor. İki diş sarımsağın aç karnına yenilmesinin kan şekerini düşürdüğünü aktaran Şexa Misto, sarımsak ve soğanın da kanserden koruduğunu söylüyor.

Doğa şifayı sunuyor

Suriye dışından gelen kimyasal ilaçlara ilişkin konuşan Şexa Misto, bu ilaçların kendi topraklarında yetişen otlardan yapıldığını ifade ediyor. Yeni nesillerin bu otların faydalarını bilmediklerini sözlerine ekleyen Şexa Misto, “Evde ve mutfakta bulunan otlardan kendi ilacını yapabilirsin. Eczanelerdeki ilaçlar hastalığı sadece birkaç saat durduruyor. Hastalığı tedavi eden ve ortandan kaldıran doğal otlardır. Doğanın kendisi ilaçtır. Ancak toplumumuz bundan uzak. Hasta olan aile ve kişilerin eczanesi hastane ve eczaneler değildir. Onların eczaneleri evlerinin içindedir” diye belirtiyor.

“Tarihe dönüp bakılmalı”

Su ve tuzun da derman olduğunu söyleyen Şexa Misto, “Yorgunluktan ayaklarım şişip ağrıdığı zaman bir leğenin içine biraz su bir avuç tuz döküyorum. Ayaklarımı içine koyuyorum. Bir saat sonra ayaklarım iyileşiyor. Ellerimde ve vücudumun bir iki yerinde sivrisinek ısırığından kaynaklı Halep Çıbanı çıktı. Ayakkabı boyasını sürdüm iyileşti” diyor. Zey el-xar adlı bir sabundan da söz eden Şexa Misto, “Saç beyazlamasının birçok nedeni bulunuyor. Bunun bir nedeni bahsettiğim sabununun artık kullanılmamasıdır. Yüzü yumuşatıyor ve gözenekleri temizliyor” diye kaydediyor.

Şexa Misto, tarihe dönüp bakıldığından büyüklerden çok şey öğreneceklerini de ekliyor sözlerine. Eski geleneklere geri dönülmesini ve sahip çıkılmasını isteyen Şexa Misto, büyüklerin emeklerinin yerde bırakılmamasını talep ediyor.