HANAN HARITE

Fas- Aktivistler ve insan hakları savunucuları, 1960'larda hazırlanan ve revize edilmeyen Fas ceza kanunlarının gelinen aşamada artık toplumdaki gelişmelere uyumlu olmadığını belirerek, yasaların yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulundu.

İnsan hakları aktivisti ve 490 Koalisyonu Başkanı Narges Benazzo, ceza kanununun bireysel özgürlüklerle ilgili değişikliklere ihtiyacı olduğunu söyleyerek, "Cinsiyetler arasında ayrım yapan, özgürlükleri ve insan hakları konusunda sıkıntılı olan maddeler ve bölümler var. Örneğin 220. maddede dahil olmak üzere inanç özgürlüğünü yok sayan ve kürtajı yasaklayan 449, 450 ve 454 maddeler. Erk zihniyet tarafından yasalar belirlendiği için başta bireysel haklar olmak üzere insan hak ve özgürlükleri kısıtlanıyor” dedi.

‘Mevcut yasalar ayrımcı’

Fas’ın imzaladığı bir dizi uluslararası anlaşmaların olduğunu ancak bu anlaşmalara uyulmadığını kaydeden Narges Benazzo, mevcut yasaları ayrımcı olarak nitelendirdi. Bu durumdan en çok savunmasız sınıfların etkilendiğini dile getiren Narges Benazzo, kadın ve insan hakları hareketinin yıllardır ceza yasasından bazı maddeleri çıkarmak için mücadele yürüttüğünü söyledi. Narges Benazzo, kadının karar verme hakkı olarak görülen kürtajı suç sayan bu yasal metinler ışığında günde yaklaşık 400-800 kürtajın kaydedildiğini açıkladı.

Kadınlar güvenli olmayan kürtaja zorlanıyor

Çok sayıda kadının güvenli veya güvensiz olduğunu araştırmaksızın gizli bir şekilde kürtaj kararı verdiğini dile getiren Narges Benazzo, “Beraberinde ise birçok sorunu getiriyor. Kadınlar hayatlarını tehlikeye atıyor ve çoğu güvensiz bir şekilde kürtaj olduğu için ölüme yol açan birçok komplikasyona maruz kalıyor. Fas ceza kanunu kürtajı suç sayıyor ve kim yaparsa yapsın ister kadın ister doktor ve beraberindekiler en ağır cezalarla cezalandırılıyor. Defalarca kaçak kürtaj yaptığı kanıtlanan bir doktor 30 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir” dedi.

‘Kürtaj yasal olmalı’

Kadınların bedenleri hakkında karar verme hakkına sahip olması gerektiğini söyleyen Narges Benazzo, şöyle konuştu: “Hastanelerde kürtajın yasal olmasını istiyoruz. Kadınlar hamileliğini sürdürme veya sürdürmeme hakkına sahiptir. Cinsel saldırı durumunda ceza kanununun 55. maddesi mağdurun tecavüz failiyle evlenmesinin önünü açıyor. Böylesi bir durum ülkedeki kadın ve kız çocuklarının haklarının ihlal edilmesi anlamına geliyor. Biz sadece ceza kanununda değişiklik çağrısı yapmıyoruz, Aile Kanunu'nda da değişiklik yapılması çağrısında bulunuyoruz. Kız çocuklarının evlendirilmeleri çocuğa yönelik cinsel istismardır. Her yıl çok sayıda kadınla karşılaşıyoruz. Reşit olmayanların evlendirilmelerine ilişkin dosyalar ihmal edilmiştir."

‘Mevcut yasalar kadınları korumak için yeterli değil’

Aile Kanunu’nun 2004'te revize edildiğini ve evlenme yaşının 15’ten 18'e çıkarıldığı ifadesinde bulunan Narges Benazzo, “Ancak yasada hala hâkime takdir yetkisi veren bir boşluk var. Hakimler 18 yaşının tamamlamayan ancak evlendirilmek istenen kız çocukları için evlendirilme onayı verebiliyorlar. Hemen hemen tüm başvurular kabul ediliyor. Ayrıca Fas'ın tanık olduğu dönüşüm ve gelişmeler ışığında 2011 Yasası, uluslararası anlaşmalara ve Fas'ın onayladığı anlaşmalara uygun bir hale getirilmesi artık gerekli oldu. Uygun çözümler için çabalar yoğunlaştırılmalı. Kadınların haklarını ve birey olarak tanınmalarını güvence altına alan ve ataerkil sistemden çıkış yolu olan bir insan hakları yaklaşımı olmalıdır. Şiddete maruz kalan kadınlara yeterli koruma ve barınma sağlanmalıdır. Kapsamlı ve uyumlu bir reform gerçekleştirmeyi amaçlayan yeni bir ceza yasası çıkarılması çağrısında bulunuyorum. Mevcut yasalar kadınları korumak için yeterli değil” diye belirtti.