ZUHÛR EL-MEŞRIQÎ

Tunus – Tüm dünyada olduğu gibi Tunus’ta kadına yönelik şiddetin tırmandığı yerlerden biri. Hukuk Profesörü Monia Ben Jemia, Tunus’ta kadına yönelik şiddete ilişkin ajansımızın sorularını yanıtladı. Profesör şiddetle mücadelede, ayrımcı yasaların yürürlükten kaldırılması gerektiğine işaret etti.

Öncelikle Tunus’ta kadına yönelik şiddet oranını nasıl görüyor ve değerlendiriyorsunuz?

Bilindiği gibi Tunus’ta şiddetin artması, ülkenin 2011'den bu yana demokratik geçiş sürecinde yaşadığı ekonomik, güvenlik, siyasi ve sosyal krizlerden kaynaklanıyor. Bu süreçte yaşanan olaylar kadına yönelik şiddetin artmasına neden oldu. Bu altta yatan nedenin yanı sıra yoksulluk ve işsizlik oranlarına yol açan ekonomik kriz de sebeplerden bazıları.

“Farkındalık kampanyaları yapılmalı”

Sizce sınırlı bir süre için yapılan kampanyalar şiddet oranını düşürmek için yeterli mi? Ya da daha fazla çaba mı gerekiyor?

Hepimiz biliyoruz ki süreli kampanyalar herhangi bir sonuç getirmez. Bunun için kadına yönelik şiddetin ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığının yani kadına yönelik siyasi, ekonomik eşitsizliğin nedenlerini belirlemek için yıl boyunca farkındalık kampanyaları yapılmalıdır. Aynı zamanda kadına yönelik şiddetle mücadelede aile hukuku da dahil olmak üzere tüm ayrımcı yasal metinlerin kaldırılması gerekir. Bütün bunlar uzun süreli bilinçlendirme kampanyalarıyla ancak olabilir. Gençlerin cinsiyet eşitliği temelinde eğitilmesi ve şiddetin reddedilmesini sağlamak gerekir.

Ataerkil zihniyet ile yaşayan toplumlarda zihniyetin değiştirilmesi için çalışmaların yapılması gerekiyor. Bu zaman gerektiren bir konudur ancak feminist mücadele ile başarıya ulaşabilir.

“Kapsamlı mekanizmalara ihtiyaç var”

Kimi yasalar sadece kağıt üzerinde kaldı. Bunun nedeni nedir?

Ne yazık ki Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Yasası uygulanmıyor ve daha kapsamlı mekanizmalara ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. 58 Sayılı Yasa bugüne kadar ayrımcı yasaları yürürlükten kaldırmayı başaramadı ve bu hedefe ulaşmamıza daha çok yol var.

Ayrıca Kişisel Durum Dergisi çıktığı zaman bir devrimdi. Ancak bugün en ayrımcı dergidir. Baba evin reisi ve çocukları koruyandır. Miras ve diğer konular erkek karakterine sahip. Tunus Cinsiyet Dergisi’nde ataerkil zihniyet var. Erkekler, ülkeyi kuran ve aileyi yöneten kişi olarak görülüyor. Kişisel Özgürlük ve Eşitlik Komitesi 2017'de kuruldu ve 2018 yılındaki raporunda bu ayrımcılığı yansıttı ve önerilen değişiklikler oldu. Ancak henüz herhangi bir sonuç alınmış değil.

“Eşitlik yasası çıkana kadar mücadele edilecek”

Tunus’ta miras eşitliğini sağlamak zor mu yoksa kadınlara oy gözüyle bakıldığı için sadece seçim propagandası olarak mı kullanılıyor?

Tunus Feminist Hareket, kadın hakları için daha fazla mücadele etme konusunda önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle verdiği mücadelenin güçlü olduğunu düşünüyorum. Bugün hala miras eşitliği konusundaki mücadelesini sürdürüyor. Toplumda bu konunun önemine ilişkin farkındalığı artırmak ve eşitliğin sağlanması için kampanyalar yürütmeye çalışıyor. Feminist hareket, eşitlik yasası çıkana kadar mücadele edecektir.

Sizce, Feminist Hareket politika ve yasaları etkilemeyi ve değiştirmeyi başarmış mıdır?

Feminist Hareket, ataerkil zihniyeti dünya üzerinden kaldırmayı amaçlıyor. Feminist Hareket 8’inci yüzyıl sonundan 19’uncu yüzyılın başına kadar Arap ülkelerinde var. Dünyanın birçok ülkesinde kimlikler ve dinler erkekliği normalleştirmek için kullanılmıştır. Ancak Feminist Hareketler’in görevi bu utanç verici gerçeğin üzerindeki perdeyi kaldırmaktır.

“Kadınlar birlik olmalı”

Kadınların haklarını geliştirmeleri için neye ihtiyaç var?

Kadınlar arasında birlik ve dayanışmanın olması gerekiyor. Özellikle de kadına yönelik şiddet konusunda bu birliğin kesinlikle sağlanması gerekiyor ki şiddeti ortadan kaldırabilelim.

Tunuslu kadınlara ne gibi bir mesaj vermek istersiniz?

Sizler Tunus’un ruhusunuz ve ülkeyi her türlü eksiklikten, ayrımcılıktan ve yolsuzluktan kurtarmanın anahtarısınız. Yol daha uzun, başarı için savaşmaktan başka yol yok.