ROJ HOZAN

Qamişlo - Suriye genelinde birçok kadın, savaş nedeniyle trajik durumların kurbanı oldu. Bunun sonucunda kimi kadınlar hayatını kaybetti, kimisi katledildi, kimisi tecavüze ve şiddete maruz bırakıldı. 1 Kasım 2019 tarihinde kadına yönelik suçları ve şiddeti belgelemek için Suriye'nin kuzeyi ve doğusunda Kadın Haklarını Araştırma ve Koruma Merkezi açıldı. Bu merkez kadınlara karşı işlenen suçları belgeleyerek uluslararası mahkemelerde ilgili taraflara gönderiyor. Kadın hakları ve kanunlarının eğitim yoluyla anlaşılması ve kadınların hayatın her alanında haklarını talep edebilmeleri için böyle bir merkez açıldı. Konuyla ilgili olarak Kadın Haklarını Araştırma ve Koruma Merkezi Yöneticisi Mizgin Hesen, merkezin çalışma faaliyetlerini ve davaların içeriği hakkında değerlendirmelerde bulundu.

“Hak ihlallerini ortaya çıkarıyoruz”

Mizgin Hesen, savaş mağduru kadınların haklarına sahip olması için dönemin bir gerekliliği olarak merkezin açıldığını ifade etti. Hem Suriye'de hem de işgal altındaki bölgelerde kadınların durumunun gittikçe kötüye gittiğini belirten Mizgin Hesen, “Özellikle kadınlara yönelik cinayet, intihar ve şiddetin tırmandığını da gördük. Yaşanan bu olumsuzluklara karşı kadınlara yardım etmek ve bunları ortadan kaldırmak istedik. Aynı zamanda kadın haklarıyla ilgili konularda araştırma yapmak için böyle bir merkez açmak istedik. Başlangıçta kurucu heyetimiz 20 kişiden oluşuyordu ve bunların çoğu kadın hakları konusunda uzmanlaşmış hukukçulardı. Yani genel olarak kadın sorunlarıyla ilgili tüm çalışmaların içinde yer alıyoruz” sözlerine yer verdi.

“İlk davamız Hevrîn Xelef davasıydı”

Çalışmalarının içeriği hakkında ve aldıkları davalar hakkında da yorumda bulunarak konuşmasına devam eden Mizgin Hesen, “Merkezimizin kurulmasıyla birlikte üstlendiğimiz ilk dava kadın siyasetçi Hevrin Xelef davası oldu. Hevrîn Xelef kadın siyasetçi olarak vahşice katledildi. Hevrîn davası için kutsal bir mücadele yürüttük. Bir dosya hazırlayıp insan hakları ve ağır ceza mahkemesi gibi uluslararası hukuk kurumlarına sunduk ve bazı çevrelerden yanıtlar aldık. Kadınlara yönelik çalışmaları, kadın hakları eğitimi, kadın haklarıyla ilgili uluslararası ittifaklar konusunda kadınlara eğitim vererek onları bilinçlendirdik” ifadelerinde bulundu.

“Hak ihlallerini belgeliyoruz”

İşgal altındaki bölgelerde birçok hak ihlali olduğuna dikkat çeken Mizgin Hesen, İdlib, Efrin, Serêkaniyê, Cerablûs, Bab ve İzaz gibi bölgelerde kadınlara yönelik tüm istismarları belgelediklerini söyleyerek, dosyayı ilgililere teslim ettiklerini kaydetti. Mizgin Hesen, “Yakın zamanda DAİŞ'li kadınların durumuyla ilgili de çalışmalara başladık. Hem şiddeti uygulayan hem de şiddeti yaşamış olan DAİŞ'li kadınları kötü durumdan kurtararak tekrar hayata dönmeleri için onlara yardımcı olduk” diye belirtti.

“Kadınlara hukuki destek veriyoruz”

“Bir diğer konu ise avukatlar aracılığıyla takip ve yardımda bulunduğumuz Özerk İdare Mahkemeleri’nde kadınların hukuki durumudur” diyerek sözlerine devam eden Mizgin Hesen, “Gerçekten de pek çok yerde kendini eksik bulan kadınlar var. Bu kadınlara psikolojik, ekonomik ve sosyal olarak yardımcı oluyoruz ki bu şekilde kendi değerlerinin farkında olmasını sağlıyoruz. Kadın özgürlüğünün ve kadının ön planda olduğu bir toplum inşa etmek istiyoruz" şeklinde konuştu.

“Kadınları yasalar hakkında bilinçlendiriyoruz”

Merkez içinde dosyaların hazırlanma aşamasından bahseden Mizgin Hesen, geleceğe yönelik planını da açıklayarak sözlerini şöyle tamamladı: “Merkezimizde üyelere yönelik birçok ana çalışma ve faaliyet yürütülüyor. Merkez ekibimize kurgu, fotoğraf, dokümantasyon, araştırma gibi alanlarda  eğitimler vererek profesyonelce çalışmasını istiyoruz. Ayrıca bazı destekçilerimiz de var onları da genişletmek istiyoruz. Sadece bölgede değil, Suriye genelinde kadınlara yönelik bazı eğitim faaliyetlerine ek olarak kadın yasaları hakkında genel bir bilinç oluşturmaya çalışıyoruz.

İç barışa dair bir proje yürütülecek

Bazı eğitim programlarımız var. Bu programlarda kadın hakları ve kadınların nasıl korunacağına dair eğitimler yer alıyor. Şu anda kadınlar arasında iç barışın nasıl sağlanacağına dair bir proje üzerinde çalışıyoruz, proje üzerinde araştırma yapıyoruz ve yakın zamanda bunu hayata geçireceğiz. Şunu belirtmek isterim ki mevcut siyasi durum, mevcut kanunlar kadına dair ihlallerde faillerin yargılanmasına izin vermiyor. Bu konuda hızlı bir yanıt almasak da umudumuz var ve işimizi yapmaya devam edeceğiz. İnsanlar davalarının peşini bırakmazsa o dava kaybolmaz."