Amed – Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde 31 Mayıs’ta çıkan yangın üzerine kurumlardan oluşan bir heyet 1-2 Haziran’da cezaevine giderek, incelemelerde bulundu ve ardından adli bir suçtan hükümlü Şükriye Gezgin’in işkence ve kötü muameleye maruz kalmasına ilişkin rapor hazırladı. Rapor, Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi, Cezaevi Komisyonu, İnsan Hakları Derneği (İHD) Şubesi Kadın Komisyonu, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Şubesi Kadın Komisyonu ve Cezaevi Komisyonu ile Rosa Kadın Derneği tarafından kamuoyu ile paylaşıldı.

Raporda şunlar belirtildi:

31 Mayıs’ta Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevinde çıkan yangın üzerine mahpuslara işkence uygulandığı bilgisi üzerine kurumlardan oluşan bir heyet 1-2 Haziran’da cezaevine giderek, mağdurla görüşme yapılarak incelemelerde bulundu. Mağdurun ayrıntılı beyanları alınmadan önce ilk aşamada mağdurun üzerinde Cezaevi İdaresi tarafından kendisine verilen uzun kollu, dize kadar uzanan, düğmesiz ve önü tek bağcıkla kapanan bir önlük olduğu, önlüğün içinde sadece sutyen ve pantolon olduğu gözlemlenmiştir.

Vücudunun birçok yerinde darp izi bulunuyor

Mağdurun yüz ve vücut kısmında gözle görülen yaralar bulunuyor. Yüzde alın bölgesinin sol tarafında darp izleri, çizgisel halde yaralanmalar, alın bölgesinin sağ tarafında henüz çok yeni olduğu düşünülen şişlik, sırtının üst sağ kısmında ortalama 4 parmak uzunluğunda kırmızı leke (Cop izi olduğunu belirtti), her iki elin çeşitli bölgelerinde morluklar, her iki elin parmakları üzerinde morluklar, sol kolda el bileğinden dirseğe kadar olan bölgede henüz yeni olduğu gözlemlenen çizgisel halde yara kesikleri (Cam kesikleri), her iki ayak bileğinde kırmızı renkli lekeler tespit edildi. Mağdurun 1 Haziran saat 14.00 civarında Cezaevi memurları tarafından tekrar darp edildiğini beyan etti. Mağdura ayrıca 31 Mayıs tarihinde yemek verilmiyor ve bunun üzerine 1 Haziran’da ise verilen yemekleri reddediyor.

Şükriye Gezgin’in anlatımlarıyla olay günü yaşananlar

Mağdur Şükriye Gezgin 22 yaşında. 15 yaşından beri cezaevinde. Anne ve babası da cezaevinde. İki haftadır telefon hakkını kullanamıyor. Mağdur; 31.05.2021 günü saat 20.00 civarında, cezaevi memurlarından bir sigara istediğini, memurların kendisine sigara vermemesi üzerine battaniyesini yaktığını bunun üzerine kısa saçlı bir memurun, tek olarak kaldığı odaya gelip yangına müdahale ederek kendisini avluya çıkardığını, ters kelepçelediğini ve kafasını beton zemine vurup darp ettiğini, daha sonra 3 memurun daha avluya gelerek yine kendisini dövdüklerini ve sürekli çok ağır hakaret ettiklerini ifade etmiştir. Mağdur; dumandan etkilenmesi sebebiyle Cezaevi İdaresi tarafından ismini bilmediği bir hastaneye elleri kelepçeli bir halde götürüldüğünü, hastane koridorunda beklerken birden bağırdığını, ‘Mahkuma işkence ediyorlar’ diyerek bağırdığını ve kendisini hastaneye götüren memurlardan birine saldırdığını, bunun üzerine muayene olmadan apar topar tekrar cezaevine getirildiğini, ortalama 15 dk cezaevinde kaldıktan sonra tekrar hastaneye götürüldüğünü, muayene olduğunu ve tekrar saat 24.00 civarında cezaevine getirildiğini belirtmiştir. Mağdur; hastane dönüşü tek kişilik hücreye konulduğunu ve bütün ısrarlarına rağmen kendisine kıyafetlerinin, kişisel hiçbir eşyasının (havlu, tarak, diş fırçası vb) verilmediğini; temizlik malzemesi, battaniye, nevresim, yastık verilmediğini beyan etmiştir.  Mağdur, ayrıca memurlar tarafından kendisine yangın sırasında kıyafetlerinin ve tüm eşyalarının yandığı bilgisinin verildiğini beyan etmiştir. Mağdur; yangın ve hastane sonrası konulduğu tek kişilik hücrenin camlarının kırık olduğunu; kıyafetlerine, kişisel eşyalarına, ihtiyaçlarına dönük ısrarlı taleplerinin hiçbir şekilde yerine getirilmemesi sebebiyle ve uğradığı işkence sebebiyle çok etkilendiğini bu sebeple de kırık olan cam parçası ile sol kolunu birçok yerinden kendisini yaraladığını ifade etmiştir.  Yukarıda belirttiğimiz, sol kolda el bileğinden dirseğe kadar olan bölgede henüz yeni olduğunu gözlemlediğimiz çizgisel halde yara kesiklerinin bu sebeple oluştuğunu ifade etmiştir.

“Savcılık soruşturma başlatmalı”

Mağdur Şükriye Gezgin işkence, kötü muamele, hakaret ve tehdit suçlarına maruz kalmıştır. Mağdurun Anayasal hakkı olan sağlık hakkı da ihlal edilmiştir. Yaşananlara ilişkin savcılık tarafından re’sen soruşturma başlatılması gerekiyor. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve faillerin tespiti açısından etkin bir adli soruşturma yürütülmesinin, mağdur beyanları alınarak kendisine işkence yapan kişilere yönelik tariflerle birlikte tespit ve teşhis işlemleri yapılmasının, tespite konu olayda görevli Cezaevi memurları ve personelleri hakkında muhtemel bir işkence, kötü muamele soruşturmasının şüphelisi olabilecekleri gözetilerek yürütülecek soruşturma tamamlanıncaya kadar açığa alınmalarının hukuken gerekli ve zorunlu olduğu değerlendirilmektedir.