FATIMA REŞAT

Yemen- Dünya genelinde 1 Mayıs İşçi Bayramı, emekçilerin haklarını savunma günü olarak kutlanırken, Yemenli kadınlar hâlâ iş yerlerinde karşılaştıkları şiddet, ayrımcılık ve hak ihlalleriyle mücadele ediyor. Adalet arayışları ise çoğu zaman uzun, zorlu ve sonuçsuz bir sürece dönüşüyor.

Yemenli kadın çalışanlar, düşük ücretler, keyfi uygulamalar ve iş yerinde şiddet gibi pek çok sorunla karşı karşıya. Kimi kadınlar yaşadıkları mağduriyetleri yargıya taşımış olsa da bazı davalar sonuçsuz kalıyor, bazıları ise kamuoyunun gündemine gelmeden bastırılıyor. Pek çok kadın ise sessiz kalmayı tercih ediyor.

‘Emeklerimin değer görmediği ortamda yeteneklerimi harcamak istemedim’
Gazeteci Amal Al-Madhaji, çalıştığı kurumda uğradığı yoğun taciz nedeniyle işinden ayrılarak kendi gazetecilik platformunu kurma kararı aldı. “Emeklerimin değer görmediği bir ortamda yeteneklerimi harcamak istemedim” diyen Amal Al-Madhaji, 14 Ekim Gazetesi’nde çevre sayfası editörlüğü, ardından yazı işleri sekreterliği yaptı. Daha sonra Aden Al-Amal adlı haber sitesinde serbest gazeteci olarak görev aldı.

‘Adalet arıyorum’

En dikkat çekici davalardan biri ise Yemen Petrol Şirketi Genel İdaresi çalışanı Samia Osman’ın yaşadıkları oldu. Samia Osman, Khormaksar’daki genel merkezde uğradığı fiziksel ve sözlü saldırı sonrası, tanık ifadelerine ve güvenlik kamerası görüntülerine rağmen şirketin fail erkeğe karşı hiçbir yasal işlem başlatmadığını belirtti.

“Bir yıl önce uğradığım saldırının ardından adalet arıyorum. Sürekli adliye koridorlarında dolaşıyorum ama hâlâ bir sonuç yok. 1 Mayıs’ta tüm dünyada İşçi Bayramı kutlanırken ben, iş yerindeki saldırıyı şikâyet ettiğim için işten çıkarıldım ve tüm haklarımdan mahrum bırakıldım,” diyen Samia Osman, Güney Aden Temyiz Savcılığı ve Baro Birliği’ne resmi şikâyette bulunduğunu söyledi. Ayrıca işvereninin davadan vazgeçmesi için kendisine baskı yaptığını dile getirdi.

Emsal olacak davalar

Öte yandan olumlu bir örnek de eğitim çalışanı Enas El-Salih’indavasında yaşandı. “Horizon Podcast” programını sunan Samah Amlaak’a konuşan Enas El-Salih, El-Dhale Valiliği’ndeki bir okulda okutulacak ders kitabının hazırlama hakkının elinden alınmasına karşı açtığı davayı kazandı. Medya ve kamuoyu baskısı sonucunda, Eğitim Ofisi Genel Müdürü kararını geri çekti. Mahkeme kararıyla Enas El-Salih hem istediği okulda görevlendirildi hem de hazırladığı ders kitabı üzerindeki fikrî haklarını geri kazandı.

‘Kadın hakları hala sağlanmış değil’

Gazeteci Dunya Farhan da Yemen'deki zor çalışma koşulları ve kadınların artan sorumluluklarına dikkat çekerek, 1 Mayıs İşçi Bayramı dolayısıyla bir mesaj yayımladı. “Bu yıl da kadın emekçileri onurlandırmak amacıyla kutlanan İşçi Bayramı'nda, ne yazık ki ülkemizde kadın hakları hâlâ tam anlamıyla sağlanmış değil,” diyen Dunya Farhan, kadınların gelir elde ederek ailelerine destek olmak ve toplumda kendilerini kanıtlamak için büyük bir mücadele verdiğini vurguladı. Dunya Farhan ayrıca, birçok kadının hem evli hem de çalışan bireyler olarak geç saatlere kadar çaba gösterdiğini belirtti.

Amerikan Adalet Merkezi tarafından yayımlanan insan hakları raporuna göre; Yemen’de 2015’te başlayan savaşın ardından geçen yıla kadar kadınlara yönelik 8 bin 400 hak ihlali vakası kaydedildi. Bunlar arasında yaklaşık bin 900 keyfi gözaltı ve binlerce katliam yer aldı. Rapor, savaşın gölgesinde kalan bu ihlallerin gerçek boyutlarının hâlâ tam olarak yansıtılamadığını ifade ediyor.