Tunus’ta cezasızlık ve toplumsal damgalama kadınların adalet arayışını engelliyor
Tunus’un iç bölgelerinde yaşayan engelli kadınlar, artan cinsel şiddet vakaları karşısında hukuki koruma eksikliğiyle mücadele ediyor. Toplumsal damgalama ve yargıdaki zorluklar, kadınların adalet arayışını engelliyor.

İHLAS HAMRUNİ
Tunus-Tunus’un kırsal kesimlerinden Sidi Bouzid’de yaşayan birçok kadın, sessizce yaşadığı şiddetle mücadele ediyor. Engelli kadınların durumu ise çok daha kritik. Toplumsal farkındalığın düşük olduğu, kurumsal desteklerin yetersiz kaldığı bölgelerde, cinsel şiddete uğrayan engelli kadınların yaşadığı zorluklar gün geçtikçe artıyor.
“Ruaa” adlı özel gereksinimli küçük kızın yaşadığı trajedi bu durumun en acı örneklerinden biri. Zihinsel engelli olan Ruaa, cinsel saldırıya uğradı. Annesi, suçlunun cezalandırılması için hukuki yollara başvurdu ancak birçok engelle karşılaştı.
‘Sanki dünyaya karşı savaşıyorum’
İsminin gizli kalmasını isteyen anne olayı şöyle anlattı: “Kızım evimizin önünde oynuyordu. Bir anda kayboldu. Sonra onu yakın bir sokakta buldum. ‘Falancayla birlikteydim, bana tacizde bulundu’ dedi.” Bundan sonra anne polise şikayette bulundu. Adli tıp incelemelerde bulundu fakat dava hala sonuca bağlanmadı.
“Mahkemelerde yalnız kaldım, sanki dünyaya karşı savaşıyorum. Suçlu özgür dolaşıyor, kızım ise yaşadığı acıyla tek başına” diyerek mahkeme sürecini anlatan anne, bölgede çalışma yürüten Önce Kadınlar Derneği’nden destek alarak failin cezalandırılması için birlikte mücadele ediyorlar.
2019 yılından bu yana kadınlar için çalışıyor
2019’da kurulan Önce Kadınlar Derneği, başlangıçta tarım işçilerinin desteklenmesine odaklanırken, kısa sürede kadına yönelik şiddetle mücadele eden ve kadınların sosyal, ekonomik haklarını savunan geniş kapsamlı bir sivil toplum kuruluşuna dönüştü. Sidi Bouzid, Kasserine ve Gafsa illerinde aktif olan dernek, 2022’de ücretsiz psikolojik ve hukuki destek veren bir merkez açtı. Ayrıca, kadınlara ekonomik güçlendirme programları ve rehabilitasyon fırsatları sunuyor.
Önce Kadınlar Derneği kurucularından Hayat Al-Kadri, cinsel şiddetin halen toplumsal olarak konuşulmayan bir konu olduğunu belirterek, “Mağdurlar çoğu kez sessiz kalmayı tercih ediyor, adalete başvurmak istemiyor. Engelli kadınlar ise daha fazla risk altında,” dedi.
Hayat Al-Kadri, ayrıca bölgede çalışan sağlık ve sosyal hizmet görevlilerine yönelik eğitimler verdiklerini aktararak, “Ancak hukuki süreçlerde yaşanan yavaşlık, bürokratik engeller ve düşük toplumsal bilinç, mağdurların haklarını aramasını zorlaştırıyor. Dernek, kadınlara hukuki danışmanlık ve dava süreçlerinde tam destek veriyor. Ulaşım ve gerekli belgelerin temininde de yardımcı oluyor” diye kaydetti.
‘Kadınların sesini yükseltmesi için zaman geldi’
“Cinsel şiddet konusunu kamusal alanda tartışmak hâlâ büyük bir zorluk. Kadınların bu konuda konuşması toplumda hoş karşılanmıyor” diye belirten Hayat Al-Kadri, sessizliğin artık kırılması gerektiğini vurgulayarak, “Kadınların sesini yükseltmesi, haklarını savunması ve suçluların hesap vermesi için artık zaman geldi” şeklinde konuştu.