BÊRÎVAN ÎNATÇÎ

Dêrik- Kuzey ve Doğu Suriye'de Demokratik Ulus’un temelleri, mahalle ve köylerdeki kooperatiflerle güçlendiriliyor. Komün yaşamın örüldüğü köylerden biri de Dêrik'e bağlı Carûdiyê Köyü. Kadınların öncülük ettiği komünlerle sorunlara çözüm geliştirilirken, kooperatiflerle de toplumsal ekonomileri gelişiyor.

Carûdiyê’de 7 farklı aşiretten 47 aile bulunuyor. Kuzey ve Doğu Suriye'de 19 Temmuz 2012'de Kadın Devrimi'nin başlamasıyla birlikte Şehîd Kanî Komünü adı verilen bir köy komünü kuruldu. Zamanla ekonomik, kültürel, sağlık faaliyetleri hatta barış komitesi gibi faaliyetler komün çatısı altında yürütülmeye başlandı. Şehîd Kanî Komünü kapsamında kooperatif faaliyetleri de başlatıldı.

Komün ve kooperatiflerin çalışmalarını, toplumun yaşamını görmek için gittiğimiz Carûdiyê’de kadınlar, çiftçilik yaptıkları arazide bizi karşıladılar. Gece yarısına kadar tarlada kadınlarla birlikte vakit geçirdik. Carûdiyê Köyü Şehîd Komünü Barış Komitesi Eşbaşkanı Najda Xelîl ile köy kooperatif yetkililerinden Nêrîman Hisên, köyde komünal sistem ve kurulan kooperatifler hakkında ajansımıza değerlendirmelerde bulundu.

‘Bir sorunumuz varsa hep birlikte çözüyoruz’

Komün sisteminin kurulmasını ve bunun köyde yaşayan aileler arasındaki ilişkilere etkisini anlatan Nêrîman Hisên, "Bu köyün sakinleri birbirlerini her zaman sevmişlerdir. Köydeki aileler birbirini çok seviyor ve aralarında büyük bir dayanışma var. Köyde 7 farklı aşiret bulunuyor. Köyde fedakarlık ruhu var. Devrimin başlangıcından bu yana hiçbir sorunun büyümesine izin vermedik ve çözüme kavuşturduk. Bir sorunumuz varsa hep birlikte çözüyoruz. Köyün sorunu olsun, farklı bir durum olsun, her ne ise bunu kendi aramızda çözeceğiz" ifadelerinde bulundu.

Öz savunma eğitimleri yapıldı

Nêrîman Hisên, ana komitelerin komün çatısı altında kurulduğunu belirterek, sözlerine şöyle devam etti: "Barış komitelerimiz, mali ve akademik komitelerimiz var. 5-6 yıl önce köyde bir eğitim başladı, 30 kişi sağlık işini öğrendi. Ben de ilk yardım, enjeksiyon ve serumu öğrenenlerdenim. Köyde öz savunma eğitimleri de yapıldı. Aralarında kadınların da bulunduğu yaklaşık 30 kişi öz savunma eğitimi aldı. Kadınlar burada rollerini iyi oynuyorlar.”

Dikilen ağaçların meyveleri tüm köylüye dağıtılıyor

Komün bünyesinde ekonomi komitesi kurulduktan sonra ekonomik faaliyetlerle ilgili kooperatif kurmaya karar verdiklerini söyleyen Nêrîman Hisên, "Devrim başladıktan ve biz de komünümüzü kurduktan sonra köylüler bir araya geldi. Tüm köylülerin faydalanabileceği bir park kurduk. Başlangıçta ağaç diktik, yani bunlar meyve ağacı değildi. Sonrasında daha faydalı bir şeyin iyi olacağını düşündük. Çocukların, ailelerin tüketebileceği bir şeyler yapalım dedik ve meyve ağaçları da diktik. Artık bahçemizde meyve ağaçlarımız var. Parkın ürünleri köy genelinde dağıtılıyor. Artık o bahçede incirler ve narlar var. Köydeki 32 aile birlikte ağaçların bakımını yapıyor ve koruyor" ifadelerinde bulundu.

‘Elde edilen arazinin getirisi de bu aileler arasında paylaşılıyor’

Carûdiyê köyünde bu yıl 50 dönümlük arazide buğday, kişniş ekimi yapıldı. Kooperatifin gerekli tüm hizmetlerinin kooperatife katılan ailelerin katkısıyla koordineli bir şekilde yürütüldüğünü kaydeden Nêrîman Hisên, "Aileler tarlaya birlikte gider, birlikte çalışırlar. Yapılması gereken tüm çalışmaları 32 aile birlikte yürütüyor. Mesela bir araya geldiğimizde ilk etapta tarım için gerekli olan malzemeler için ne kadar paraya ihtiyaç olduğunu belirliyoruz. Her aile bu ihtiyaçlar için paranın bir kısmını ödüyor. İhtiyacımız olanı alıyoruz. Elde edilen arazinin getirisi de bu aileler arasında paylaşılıyor. İşbirliğine dayalı çalışmalar için tartışma toplantılarımızı birlikte gerçekleştiriyoruz. Gruplar oluşturuyoruz, her grup bir göreve odaklanıyor. Şimdi 7 kişi sorumlu. Onlar dinlenmeye geliyor, bu sefer 7 kişi daha gidiyor. Çalışmalarımız bu şekilde sürüyor" dedi.

‘Çalışmalar artıyor ve kooperatifin katılımı da artıyor’

Nêrîman Hisên, kooperatifin kuruluş aşamasında yaşanan zorluklara dikkat çekerek, kooperatif kurulmadan önce bile bir güven eksikliği ya da 'başarılı olur mu olmaz mı' yaklaşımının olduğunu söyledi. Nêrîman Hisên, kooperatifin 22 aileyle yola çıktığını, ancak çalışmaların yaygınlaşması ve kooperatifin çalışmalarına duyulan güven sayesinde sayının 32 aileye ulaştığını belirterek, "Kooperatif başarı elde ettiğinde güven daha da arttı. Çalışmalar artıyor ve kooperatifin katılımı da artıyor. Başlangıçta yaşadığımız birçok sorun çözüldü. Artık kooperatifin çalışmaları daha iyi anlaşıldı, çalışmalar şu anda olduğu gibi devam ediyor. Elimizde kalan fazla ürünleri satarak kooperatifin ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Geçen yıl parka patates ekmiştik. Evlerin ihtiyaçlarını aldık, fazla kalanları Qamişlo’ya sattık. Kazandığımız parayla defalarca kooperatifin ihtiyacını karşıladık. Bu sayede kooperatifimizi de geliştirdik" diye belirtti.

Köyün temizlik ihtiyacını köylüler karşılıyor

Köyün tüm altyapı ihtiyaçlarının halk arasında tartışılarak ele alınıp çözüldüğüne dikkat çeken Nêrîman Hisên, şöyle konuştu: "Köylülerle birlikte yapılan başka bir toplantıda yol sorunu masaya yatırıldı ve bir yol inşa edilmesi için öneriler sunuldu. Belediye başkandan talepte bulunduk. Bize yardımcı oldular, biz de yol boyunca köylerden para topladık. Köyümüze ve diğer birçok köye giden yolu yaptılar. Şu ana kadar köyün temizliği köyün omuzlarında. Hep birlikte dışarı çıkıp temizlik yapıyoruz. Şu ana kadar belediyenin köyü temizlemesine izin vermedik."

‘Her köyün ortak çalışmayı güçlendirmesini istiyoruz’

Konuşmasının sonunda Türk devletinin Kuzey ve Doğu Suriye'ye yönelik saldırılarına ve bölgede uygulanan ablukaya dikkat çeken Nêrîman Hisên, "Her köyün kooperatifi geliştirmesini ve kendi kendi ekonomisini sağlamasını istiyoruz. Saldırılara ve engellemelere karşı temel tepki topluluk sisteminin ve kooperatif faaliyetlerinin geliştirilmesidir. Carûdiyê Köyü gibi her köy kendi kooperatifini kurabilir ve güçlendirebilir. İhtiyaçları ne olursa olsun bir araya gelebilir ve her köy kooperatif çalışmasını geliştirebilir. Her köyün sorumluluk almasını, kendi kendini yönetmesini, ortak çalışmayı güçlendirmesini istiyoruz. Kooperatiflerin ve toplulukların gelişmesi bu halka düşman olanlara verilen bir cevaptır. Çalışmalarımız devam ettiği sürece bize ne kadar kapı kapatılırsa kapatılsın biz yeterince çalışıp kazanacağız" diyerek sözlerini noktaladı. 

‘Aramızda büyük bir sevgi ve dayanışma var’

Köy sakinlerinden ve aynı zamanda Carûdiyê Köyü Şehîd Kanî Komünü Barış Komitesi Eşbaşkanı Najda Xelîl de köydeki toplumsal hayata ilişkin görüşlerini dile getirdi. Topluluklarla ve kooperatiflerle dayanışmalarını güçlendirdiklerini ifade eden Najda Xelîl, "Köyde çalışmalarımızı birlikte yapıyoruz. Aramızda büyük bir sevgi ve dayanışma var. Topluluktaki çalışmalarımız aktiftir. Ben de barış kurulunun eş başkanıyım. Köydeki kişiler arasında sorun yaşanınca onları bir araya getiriyoruz. Böyle bir durumda topluluk olarak bir araya geliriz, birbirimize yardım ederiz ve sorunu çözeriz. Köydeki kooperatif faaliyetlerimizde de kadın ve erkekler birlikte çalışıyor. Şimdi kadınlar ve erkekler ortak bir şekilde tarlaya buğdayları ekti. Köyde ne ihtiyaç doğarsa ben de onun içinde yer alıyorum. Kadınlara çağrım; hepimizin birbirimize yardım etmesidir” dedi.