ASMA MUHAMMED

Qamişlo- Kuzey ve Doğu Suriye Bölgesi, kadınların marjinalleşmeden gerçek ortaklığa geçtiği derin bir dönüşümü son on yıldır deneyimliyor. Bu değişim, sadece geçici bir olay değil; kadınların uzun bir mücadele ve örgütlü çalışma sürecinin sonucu olarak yasalarda, toplumsal zihniyette ve yerel yönetim kurumlarındaki katılım mekanizmalarında belirgin etkiler yarattı.

Bu dönüşüm sürecinde, kadın liderler ve kadın haklarıyla ilgilenen kurumlar, kadınların haklarını güvence altına almak ve karar alma süreçlerinde yer almalarını sağlamak için aktif rol oynadı. Ancak bazı bölgelerde sosyal ve kültürel engeller, köklü bir değişim sağlanmasını hala zorlaştırıyor.

Gerçek bir toplumsal devrim

Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Konseyi Koordinasyon üyesi, “Bölgede kadınlar tarihi bir dönüşüm ve benzersiz bir nitelik değişimi yaşıyor. Bu değişim yalnızca yönetim ve politik katılımı değil, sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamın tüm alanlarını kapsıyor” dedi. Abir Hassaf, elde edilen başarıların tesadüfi olmadığını ve 2012’de Kadın Koruma Birimlerinin kurulmasıyla başlayan uzun bir mücadele ve planlı çalışma sürecinin sonucu olduğunu belirtti. Bu süreç, kadınların akademik ve hukuki rollerinin güçlendirilmesini, toplumsal sözleşme süreçlerine etkin katılımlarını ve yerel yönetim kurumlarında karar alma mekanizmalarında temel ortak olarak yer almalarını kapsıyor. Abir Hassaf, ayrıca, toplumsal zihniyetteki değişimlerin bazı kırsal bölgelerde hala sınırlı olduğunu ve zaman ve çaba gerektirdiğini vurguladı. Kadın Konseyi’nin, 50’den fazla örgüt, parti ve kadın yapısını bir araya getiren bir çatı kuruluş olarak toplumsal farkındalığı artırmak, sosyal sorunları ele almak ve kadın haklarını savunmakta merkezi bir rol oynadığını ifade etti.

Bu çalışmalar, yüzlerce diyalog oturumu, eğitim atölyesi, konferans ve forum aracılığıyla somut olarak uygulanıyor. Rakka, Dêrazor ve Tabka gibi bölgelerde düzenlenen bu etkinlikler, aile yasalarının toplum tarafından kabul görmesini sağlamayı ve bölgede gerçek bir toplumsal devrim yaratmayı hedefliyor.

Ortak vizyon ve tek amaç

Abir Hassaf, Kadın Konseyi çatısı altındaki tüm kurumların ortak bir vizyon ve amaca sahip olduğunu belirterek, toplumda kadına bakış açısını değiştirmek, aile içi şiddeti azaltmak ve kadınları toplumun temel aktörü haline getirmek için çalıştıklarını söyledi. Konseyin, özerk yönetim altındaki Halk Meclisi’nde temsil edilmesi, kadınların ihtiyaçlarının ve görüşlerinin karar alma merkezlerine doğrudan ve etkin biçimde aktarılmasını sağlıyor.

Abir Hassaf, “Her birimiz birey olabiliriz, ancak birleştiğimizde demokratik değişimi yaratabilecek bir güç oluruz. Kadın, Kuzey ve Doğu Suriye’deki toplumsal değişimin taşıyıcısı ve kültürel liderliğin koruyucusudur” şeklinde konuştu.

Şekli katılımdan öncülüğe

Süryani Kadın Temsilcisi Sabah Shabo da kadınların siyasi alandaki öncü rolünü vurgulayarak, “Kadınların siyasi alandaki varlığı önceden çok sınırlıydı ve genellikle yoktu. Tek parti rejimi ve gelenekler, kadınları sadece şekli katılım ile sınırlıyor ve gerçek karar alma süreçlerinden uzak tutuyordu” dedi. Sabah Shabo, 2011’den itibaren siyasi alanda belirgin değişimler yaşandığını belirterek Süryani Birliği ve Kadın Ofisi’nin kurulmasının kadınların yetkinliklerini geliştirdiğini, karar alma mekanizmalarında etkin rol almalarını sağladığını ifade etti.

Kadınlar artık yönetimde temel bir rol oynuyor, yasama organlarının yaklaşık yüzde 50’sini temsil ediyor ve karar alma süreçlerinde aktif olarak yer alıyor. Kuzey ve Doğu Suriye deneyimi, kadınların öncülük ettiği bir “Kadın Devrimi” olarak tanımlanıyor.

Kadınlar tüm halkın haklarını savunuyor

Sabah Shabo, kadınların artık sadece kendi haklarını değil, tüm halkın haklarını talep ettiğini belirtti. Kadın, toplumun bir parçası olarak genel toplumu temsil ediyor ve toplumun sorunlarını gözetiyor.

Ancak zorluklar hala var ve bununla ilgili Sabah Shabo “Kadın, köklü erkek egemen zihniyet ve katı dini söylemlerle mücadele ediyor. Süryani topluluğu da dini kimlik üzerinden değerlendirilerek siyasetten dışlanıyor” dedi.

Sabah Shabo, Süryani topluluğunun özerk yönetim altında haklarını kazandığını ancak bu hakları Suriye genelinde demokratik bir sistemle anayasal olarak güvence altına almak için çaba gösterdiğini ifade etti. Kadınlar, başlangıçtaki dışlanmaya rağmen siyasi, ekonomik ve askeri alanda etkili rol oynayarak toplumun kalkınmasında temel taş haline geldi.