NUR EL-AHMED

Rakka- Kadınlara yönelik insan hakları ihlallerini belgeleyen yerel ve uluslararası raporların eksikliği nedeniyle, Kuzey ve Doğu Suriye’deki birçok kadın hareketi ve siyasi parti geçiş dönemi adaletini öncelikli mesele haline getirdi. Bu süreç, kadınların haklarını geri alma, adaletin sağlanması ve faillerin yargılanması için önemli bir ihtiyaç olarak görülüyor.

Suriye Gelecek Partisi Sözcüsü Nahed Nehhass, Suriye’de kadınların silahlı çatışmalardan en çok etkilenen kesim olduğunu ve halen bu durumun sonuçlarını yaşadıklarını belirterek, geçiş dönemi adaletine katılımlarının, toplumda yeniden etkin ve gerçek bir rol üstlenmeleri açısından dönüm noktası olduğunu vurguladı.

‘Kadın haklarını güvence altına alan kapsamlı toplumsal denge zorunludur’

Nahed Nehhass, Suriye’nin 14 yıldır çetelerin kontrolündeki kanlı savaşlara sahne olduğunu ve bu durumun birey ve toplum üzerinde ciddi olumsuz etkiler bıraktığını belirterek, Baas rejiminin çöküşü sonrası oluşan kritik dönemde geçiş dönemi adaletinin, kadın haklarını güvence altına alacak kapsamlı bir toplumsal denge için zorunlu hale geldiğini ifade etti.

Nahed Nehhass geçiş dönemi adaletinin uygulanmasının toplumsal yapı üzerinde temellendiğini belirterek şunları söyledi: 
“Adaletin uygulanabilmesi için hukuki bir sistemin var olduğu, kargaşadan uzak bir toplum gerekir. Uygulamanın temeli, bölgedeki tüm etnik ve inanç gruplarının haklarının korunması ve insan hakları ihlallerinin faillerinin gerçek bir şekilde hesap vermesidir.”

Bu sistemin; bilinçli medya aracılığıyla farkındalık yaratılması, devletin ve toplumun aşamalı olarak onarılması ve halk ile kurumlar arasındaki güvenin yeniden inşasıyla mümkün olacağını ifade eden Nahed Nehhass bunun toplum dokusunu güçlendireceğini ve otoriter sistemden demokratik sisteme geçişi kolaylaştıracağını vurguladı.

‘Savaşlardan en çok kadınlar etkilendi’

Nahed Nehhass, savaş ortamında en çok kadınların zarar gördüğünü belirterek şunları söyledi:
“Suriye’de kadınlar, terör örgütlerinin egemenliği altında dışlanma, hak ihlalleri, ailelerini kaybetme, göç, barınaksızlık, eğitim ve işten mahrumiyet gibi çok sayıda sorun yaşadı.”

“Kadınların temsili olmadan geçiş adaleti gerçekleşmez’

Kadınların yaşadığı acıların halen devam ettiğine dikkat çeken Nahed Nehhass insan hakları örgütlerinin ihlalleri belgelemekte yetersiz kaldığını dile getirerek, “Bu nedenle geçiş dönemi adaleti bir çözüm modeli olarak önerildi. Bu kapsamda çeşitli paneller, çalıştaylar, broşür dağıtımlarıyla kadınların sürece nasıl dahil olabileceği ve bilinçlenmelerini hedefliyoruz” diye belirtti.

Kadının toplumun özünü oluşturduğunu belirten Nahed Nehhass, "Kadın dışlandığında toplum da dışlanır. Bu nedenle kadınların adalet süreçlerine etkin katılımı olmazsa gerçek bir adaletten söz edilemez" dedi.

‘Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınlar toplumda yeniden yerini alıyor’

Nahed Nehhass bugün Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınların yeniden ayağa kalktığını, toplumda yerini aldığını, karar alma mekanizmalarında öncü olduğunu ve haklarını elde ettiğini kaydetti. Nahed, “Kadınlar, kendi savunma komitelerini oluşturarak savaştan kaynaklanan etkileri iyileştirme yoluna girdiler” dedi.

Nahed Nehhass, kadınların geçiş dönemi adaletinin tüm aşamalarında yer alması gerektiğini belirterek şunları söyledi: 
“Kadınların varlığı, kalıplaşmış algıları kırar, onların karar alma mekanizmalarındaki yeri güçlenir. Aksi takdirde süreç başarısız olur. Zarar gören kadınların sesi tüm süreçte yer almalı, özellikle gizli kalan cinsel şiddet gibi ihlaller belgelenmeli.”

‘Kadınlar için özel destek komiteleri kurulmalıdır’

Nahed Nehhass, insan hakları ve kadın örgütlerinin kadınlara yönelik ihlalleri belgelemesi gerektiğini, katliam, tecavüz, intihar gibi vakaların istatistiklerle kayda alınması gerektiğini söyledi. Faillerin hesap vermesi için bu kayıtların şart olduğunu vurguladı.

Son olarak Nahed Nehhass savaştan zarar gören kadınların maddi ve psikolojik olarak desteklenmesi gerektiğini ve bu desteğin, kadınların topluma gerçek ve etkin bir şekilde yeniden kazandırılmaları için bir dönüm noktası olacağını ifade etti.