ARJÎN DİLEK ÖNCEL

Amed- Kürt Kadın Birliği Platformu Amed'de, “Bi yekitiya jinên Kurd, ber bi yekitiya neteweyî ve / Kürt kadınları öncülüğünde ulusal birliğe doğru” şiarıyla 3'üncü Konferansı'nı gerçekleştirdi. 21-22 Haziran tarihlerinde yapılan 2 günlük konferansa, Türkiye ve Kürdistan kentlerinden 150’ye yakın kadın katıldı. Konferansta ayrıca, 4 ana başlıktan oluşan atölyeler yapıldı.

Kürt kadınların rol ve misyonuna dikkat çeken atölyeler

Konferansın ilk gününde 4 atölye düzenlenirken, atölyelerde; “Kürt kültürünün, Kürt dilinin korunmasında, Demokratik toplum inşasında kadınların rolü, Kadına yönelik her türlü şiddete karşı mücadele yöntemleri” başlıkları tartışıldı.

Sonuç bildirgesinde ulusal birlik vurgusu

İki günlük konferansın sonuç bildirgesi de açıklandı. Sonuç bildirgesinde Kürt kadınların ulusal birliği inşa etmede, Kürt kültürünü ve dilini korumada, toplumsal değerleri korumada, barış sürecini ve demokratik toplumu inşa etmedeki rolüne dikkat çekilirken, ortak mücadele için bir yol haritasının belirlenmesine vurgu yapıldı. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın 27 Şubat'ta yaptığı “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı”na değinilen bildirgede, çağrının aynı zamanda Kürt kadınların “yol haritası” olduğu belirtildi. Bildirgenin sonuç bölümünde ise, Ulusal Kongrenin bir an önce toplanması çağrısı yapıldı.

Kürt siyasetçi ve kadın hakları savunucusu Mülkiye Birtane, 3’üncü Kürt Kadın Birliği Konferansı’nı değerlendirdi.

‘Kadınların bir araya gelmeleri topluma umut veriyor’

Kadınların uzun yıllardır hem barış için hem de şiddete karşı verdiği mücadeleye işaret eden Mülkiye Birtane, “Tabi ki her süreçte yapılan çalışmalara bir kıymet, bir değer biçmek gerekiyor. Özellikle Kürdistan'da, Türkiye'de ve Ortadoğu'da yapılan çalışmalar çok daha önem arz etmektedir. Barışın ve demokratik bir toplumun inşasının başlatıldığı bir süreçte, kadınların bu tarz bir araya gelişleri, topluma umut veriyor” dedi.

Tevgere Jinên Azad (TJA) tarafından Amed’de 28-29 Mayıs tarihleri arasında 1’inci Kürt Kadın Parlamenterler Konferansı düzenlendi. Kürdistan, Türkiye ve diasporadan eski ve yeni birçok parlamenter konferansa doğrudan katılırken, diyaspora ve diğer parçalar ile Rojava’dan doğrudan katılım sağlanması engellenen çok sayıda eski ve mevcut parlamenterler online bağlantıyla katılım sağladı.

Kadın parlamenterlerin Mayıs ayında benzer gündemler ile bir araya geldiklerini söyleyen Mülkiye Birtane, “Kadının siyasette ve barış süreçlerinde, ulusal birlik süreçlerinde rollerini oynamaları önemli” diye belirtti.

‘Kadınlar her süreçte rollerini oynuyor’

Kürt Kadın Birliği Platformu öncülüğüne Amed’de iki gün süren konferansa katılan kadınların barış süreçlerinde rollerini oynamak, mücadeleyi ortaklaştırmak için bir araya geldiklerini belirten Mülkiye Birtane, “Tüm barış süreçlerinde kadınlar rollerini zaten en hızlı şekilde oynuyor. Bunu dünya örneklerinde de görebiliyoruz” diyerek, Türkiye ve Kürdistan’da Cumartesi Anneleri ve Barış Anneleri’nin mücadelesine değindi.

‘Konferansta kadınların rol ve misyonları tartışıldı’

Konferansın ve tartışılan başlıkların önemine vurgu yapan Mülkiye Birtane, konuşmasına şöyle devam etti: “Dört atölye oluşturuldu. Bu atölyelerde dil, kültür, ulusal birlik, demokratik yaşam için ne yapılmalı? Kadına yönelik her türlü ayrımcılığa karşı nasıl mücadele edilmeli? tartışmaları yürütüldü. Ben de uzun yıllar ulusal birlik ve demokratik toplum için mücadele yürüttüm. Ancak sağlık sorunlarımdan dolayı bir süre çalışmalardan uzak kaldım. Ama böylesi bir süreçte üzerimize düşen sorumluluk sağlık dahil olmak üzere, hiçbir engel tanımıyor. Rolümüzü oynamamız gerekiyor.”

‘Bizler barışın savaşını veriyoruz’

Barış için bir kapı aralandığını kaydeden Mülkiye Birtane, “Ekim 2024'te başlatılan bir süreç var. MHP Lideri Sayın Devlet Bahçeli'nin açıklaması ve DEM Parti milletvekilleri ile tokalaşmasının ardından Sayın Öcalan'ın yapmış olduğu çağrı ile yeni bir sürece kapı aralandı. Yani umut verici bir süreç, aynı zamanda toplumsal destekle de karşı karşıyayız. Savaşların hiçbir şekilde kazandırmadığı bir gerçek. Bu nedenle barışın savaşını vermeye çalışıyoruz. Konferansta kadınların vurguladığı noktalardan biri de her ne pahasına olursa olsun barışın savaşını vermek oldu” dedi.

Savaşların ve çatışmalı süreçlerin toplumlar üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çeken Mülkiye Birtane, “Barış öyle kolay bir şey değil. Yüz yıllarca toplumda yaratılmış olumsuzlukların ortadan kaldırılması gerçekten zor. Olumsuz bir davranışın toplumda yer edebilmesi çok kısa sürer. 5-10 yıl içerisinde o davranış biçimi, o toplumsal yapıda yer edebilir. Ancak bunu toplumdan söküp atmak yüz yılı alabilir. Önümüzde çok ağır bir süreç var. Bu çalışmanın zaman alacağını biliyoruz. Öyle ‘ha’ deyince barış gelmez. Bu ulusal birlik için de geçerli. Çünkü birbirinden koparılmış ve farklı devletlerin politikalarıyla birbirinden uzaklaştırılmış, asimile edilmiş bu halklar diğer taraftan ruhen, bedenen de birbirinden uzaklaştırılmış. Ulusal birlik için, bu kopukluğun ortadan kaldırılması için öncelikle iç barışın oluşturulması gerekiyor. Basının dilinin, sürecin ruhuna uygun, yapıcı, destekleyici olması gerekiyor” diye belirtti.

‘Annelerin bir araya gelmesi’

İnsan Hakları Derneği (İHD), çatışmalarda yaşamını yitiren asker, kayıp yakınları, sokağa çıkma yasaklarında ve Roboskî Katliamı’nda yaşamını yitirenler ile PKK’lilerin ailelerini “Barışa Giden Yol: Hafıza ve Adalet” buluşmasında bir araya getirdi. Buluşmada, 21 Kasım 2004’te katledilen 12 yaşındaki Uğur Kaymaz’ın annesi Makbule Kaymaz’ın ve 2017’de PKK ile askerler arasında çıkan çatışmada yaşamını yitiren Eren Bülbül’ün annesi Ayşe Bülbül’ün mesajı okundu. Buluşmanın barış için atılmış bir adım olduğunu söyleyen Mülkiye Birtane, barışın konferansın da önemli gündemlerinden biri olduğunu belirtti. Mülkiye Birtane, “Barış sadece bir kesimle, bir tarafla görüşmelerin yapılması değil, asker annelerinin, polis annelerinin, Kürt annelerinin, gerilla annelerinin de hissettikleri acının ortak olduğu gerçeğidir. Annelerin bir araya gelmesi umut verici. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan, kadınlar için de bir mesaj göndermişti. Bu süreçlerde kadınların rolü, mücadelesi önemli. Ki süreci bu noktaya kadınlar getirdi desek yeridir” ifadelerini kullandı.

‘Kürdistan’dan dünyaya yayılan mücadele’

Kadınların “özgürlük” mücadelesi verdiğini ve bu mücadeleyi verirken, sistem tarafından köleleştirilen erkeği de özgürleştirmeyi amaçladığını vurgulayan Mülkiye Birtane, “Dünyada ‘jin, jiyan, azadî’ felsefesi konuşuluyor. Yaşamdan özgürlüğe doğru bir yürüyüş var. Kürt kadın mücadelesinin dünya kadın hareketlerine örnek olduğunu görüyoruz. Kadınlar bu mücadelenin Kürdistan’dan dünyaya yayıldığının bilincinde. Sayın Öcalan ‘kadınlar özgürleşmedikçe, toplum özgürleşmez’ diyor. Tabi özgürleşme erkekle birlikte olmalı. Çünkü erkeği de özgürleştirme gibi bir sorumluluğumuz var. Bu yaşamda her şeyin bir karşılığı var. Doğada da bütün canlıların erkek ve dişisi var. Kadınlar bu süreci de yükünü omuzlayarak götürecek” şeklinde konuştu.

‘Daha yapılacak çok şey var’

Mülkiye Birtane, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Kadınlar ‘Jin, jiyan, azadî’ felsefesini hayata geçirmekte rolünü oynamakta ama bitti mi? Bitmedi. Çünkü daha çok yapılacak şey var. Toplumda çok ciddi bozulmalar var, fuhuş var, kadına, çocuğa yönelik taciz, tecavüz, şiddet var. Diğer taraftan ekonomik şiddet var. Bir savaş var, savaşı durduracak olan yine kadınlardır. Kürt kadınları bunun bilincinde, kendi rolünü oynayacaktır. Mücadeleye devam edeceğiz ve deneyimlerimizi paylaşacağız. Geçmişte yaptığımız çalışmalardaki eksikliklerimizden, yetmezliklerimizden ders çıkararak, yeni çalışmalarda da bu deneyimleri paylaşarak, destek olmayı sürdüreceğiz.”