ŞIYA KOYE

Koye- Irak'ta 11 Kasım’da parlamento seçimleri yapılacak. Bu konuda özellikle kadınlar için farkındalık oluşturmak adına seminerler ve toplantılar düzenleniyor.  

Her ne kadar seçimlerde kadınlar kendi haklarını kullanmak isteseler de, erkek egemen toplumda hem kadın adayların önüne engeller çıkarılıyor hem de kadın seçmenler özellikle ailedeki erkekler tarafından yönlendiriliyor. Bu durum kadınları seçim hakkından uzaklaştırıyor.

Federe Kürdistan Bölgesi’nin Süleymaniye şehrine bağlı olan Koye ilçesinde kadınların Irak’ın yaklaşan seçimlerine katılımını teşvik etmek için bir seminer düzenlendi. Bu seminer, “Roza Kadın ve Çevreyi Koruma Derneği” tarafından yürütülen Kadınları Seçimlere Katılım Projesi’nin bir parçası olarak gerçekleştirildi. Projenin amacı, 2025 seçim sürecinde kadınların katılımını artırmak. Proje Hêwler, Koye, Şaklawa, Soran gibi bölgeleri kapsıyor.

Kadınlar için farkındalık çalışması

Kadınları Güçlendirme Projesi eğitmeni Kanyaw Bayiz çalışmaları ile ilgili ajansımıza konuştu. Kanyaw Bayiz, “Roza Derneği uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde kadınların seçimlere katılımı için farkındalık projeleri yürütüyor. Yaklaşan 11 Kasım seçimleri için seminerlerimiz özellikle kadınların özgür iradeleriyle sandığa gitmelerini teşvik etmeye odaklanıyor. Bu seminerleri sadece büyük şehirlerde değil, uzak bölgelerde de düzenliyoruz ki daha fazla kadına ulaşabilelim” dedi.  

Kadınlar çoğu zaman sandıktan vazgeçiyor

“En kötü şey, ailede erkeklerin kimin için oy verileceğine karar vermesidir” diyen Kanyaw Bayiz, kadınların çoğu zaman toplumsal baskılar veya aşiret liderlerinin yönlendirmeleri yüzünden sandığa kendi istekleriyle gidip oy vermediklerini anlattı. Kanyaw Bayiz tam da bu nedenle kadınların kendi kararlarını verebilmeleri için toplumsal değişim yaratmak istediklerini ifade etti.

Kanyaw Bayiz, kota sistemi hakkında da şöyle konuştu:

“Kota aslında toplumun kadın ve erkeklerin eşit yeteneklere sahip olduğunu henüz tam kabul etmediğinin de bir göstergesidir. Daha da kötüsü, birçok ailede kadınlar sandığa gitse bile kime oy vereceklerine kendileri karar veremiyor.”

‘Baskılar azalabilir’

Kanyaw Bayiz, Komisyon kadınların özgürce sandığa gidip oy verebilmesi için yasal tedbirler alırsa bu baskıların bir ölçü azalabileceğini söylerken ayrıca kadınlarla çalışan sivil toplum kuruluşlarına destek verilirse farkındalığın artacağını dile getirdi. Kanyaw Bayiz kadınların geçmişte yapılan hataları tekrar etmemelerini ve bu kez değişim sürecine aktif şekilde katılmalarını umduğunu belirtti.

'Kadınlar kendi oylarının sahibi olursa, kota sistemine gerek kalmaz'

Koye’den aktivist Sozan Heme Said ise “Bu seminer, kadınların seçimlerde kendi temsilcilerini nasıl belirleyebilecekleri konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Kadınlar, kendi haklarını savunacak temsilcilerini seçebilirse, geleceği şekillendiren kararlarda rol oynayabilirler. Böylece kadın haklarına aykırı yasalar kolayca geçirilemez. Kadınlar kendi oylarına sahip çıkar ve kadın adayları desteklerse, kota sistemine ihtiyaç kalmaz. Kadınlar da erkekler gibi parlamentoda yer alır” şeklinde konuştu.