Hakikatin izinde yola ışık olan: Gurbetelli Ersöz

‘Ben neyim?’ sorusuyla başladığı çelişkisini büyük bir direnişe dönüştüren Gurbetelli Ersöz, bugün kadın gazetecilerin yoluna ışık olmaya devam ediyor.

SARYA DENİZ 

Haber Merkezi- "Çernobil ve Halepçe benim hayatımın dönüm noktası. Bu iki olayla en çok ilgilenmesi gereken kimyacılar beni çok şaşırttı, kendime 'ben neyim', 'ne yapacağım' diye sık sık sormaya başladım" bu sözlerle anlatmıştı kafasındaki soru işaretlerini. O bir kimyacıydı. Binlerce insanın yaşamını yitirdiği bu iki katliam belki de onun hayatının dönüm noktasıydı. Gurbetelli Ersöz, tüm yaşamını büyük bir adanmışlıkla inşa etti. İnsanların daha özgür ve savaşsız bir dünyada var olabilmelerinin ve her daim hakikatin mücadelesini verdi. Onun eşsiz direnişi adını tarih sayfalarına yazdırdı. Bir kadın nasıl özgürleşebilir ve ne için ve neden yaşar sorularının yanıtını kısa ömrüyle verenlerden Gurbetelli Ersöz.  

Onun ismi Kürt kadın gazeteciliğinin tarihinde her zaman büyük harflerle yazıldı. Türkiye’nin ilk kadın genel yayın yönetmeni olan Gurbetelli Ersöz, yüreğini adadığı kendi deyimiyle nakşettiği dağlarda yaşamını yitirdi. Hayatını kaybetmesinin ardından ölüm tarihi Kürt Gazeteciler Günü olarak anıldı. Gurbetelli Ersöz, aradan yıllar geçmiş olsa da bugün hala kadın gazetecilere yol gösteriyor ve ışık oluyor. 

Kimya okudu     

Gurbetelli Ersöz, 11 Temmuz 1965 tarihinde Elazığ’ın Palu ilçesine bağlı Akbulut köyünde dünyaya geldi. Doğumunda babası Almanya’da işçi olarak çalışıyordu bu yüzden ona ismi verilmişti. İlkokul üçüncü sınıfa gittiğinde arkadaşları ve öğretmenleriyle arasındaki dil farkı daha o zamanlardan onu düşünmeye itti. Yıllar geçti ve Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü’nde öğrenim gördü. ‘Çevre ve Enerji’ üzerine yüksek lisansını yaptı. Gurbetelli Ersöz, devrimciliğe ve mücadeleye işte bu yıllarda başladı. Akademik olarak ilerlemesine izin verilmedi.  

Basın tarihinde bir ilk 

İlk gençlik yıllarında gazetecilik de yapmaya başlayan Gurbetelli Ersöz 10 Aralık 1990 günü gözaltına alındı. 15 gün boyunca sorguda kaldı ve ağır işkencelere maruz bırakıldı. Malatya Cezaevi’ne gönderildi. 2 yıllık tutukluluğun ardından gazeteciliğe daha sıkı sarıldı. 26 Nisan 1993 tarihinde Özgür Gündem Gazetesi’nde çalışmaya başladı. Gurbetelli Ersöz, gazetenin genel yayın yönetmeni oldu. Böylece Türkiye basın tarihinde bir ilke imza atıldı. 

Gurbetelli Ersöz'ü kendini şu sözlerle anlatıyordu: 

''Öyle çok işkence yaptılar ki, ya ölecek, ya da PKK'lı olmayı kabul edecektim. Ben yaşamayı seçtim. Değişen bir şey yok; kimya gibi, laboratuvardasın, oraya preparat inceler gibi bakacaksın. Her farklı objektifle preparatın başka bir özelliğini görmen gibi, haberde de, farklı objektiflerle farklı yanlar, farklı unsurlar ortaya çıkıyor, ki ancak bunların bir araya gelmesiyle haberin gerçeğe en yakın resmini çekersin." 

Görmezden gelindi 

Grubetelli Ersöz, genel yayın yönetmenlerinin erkek olduğu bir dünyada bir kadının genel yayın yönetmeniydi ama her zaman görmezden gelindi. Genel yayın yönetmeni kimliği ile hiçbir resmi toplantıya davet edilmedi. Bu kimlikle kimi haber kaynaklarına ulaşamadı. Gurbetelli Ersöz, yayın yönetmeni olmasıyla ilgili "Tabii ki, bir Kürt kadının genel yayın yönetmeni olması çok önemli, son yıllarda Kürt kadını erkekten çok daha fazla mesafe katetti. Benim bugün geldiğim yer kendi özel gayretimin yanı sıra bununla da bağlantılı" diyordu.  

Sonuna kadar mücadele etti 

10 Aralık 1993 tarihine gelindiğinde Dünya İnsan Hakları Günü’nde gazete yüzlerce polis tarafından basıldı. Gurbetelli Ersöz diğer gazete çalışanlarıyla birlikte gözaltına alındı ve 13 günlük gözaltı süresinin ardından tutuklandı. Sağmalcılar Cezaevi’ne gönderilen Gurbetelli, Haziran 1994’teki ilk duruşmada tahliye edildi. Tutuklu geçirdiği zamanları ise şöyle anlatıyordu:  

"Gazeteci değil, tam bir terörist muamelesi yapıldı, gazeteyle ilgili neredeyse hiçbir şey sormadılar." 

Bir süre daha gazetecilik yaptıktan sonra Gurbetelli Ersöz kavgasını başka bir alanda sürdürmeye karar verdi. Silahlı mücadeleye katıldı. 7 Ekim 1997’de Irak Kürdistan Bölgesi’nde KDP ile girilen bir çatışmada yaşamını yitirdi. 

Gurbetelli Ersöz’ün bıraktığı miras bugün hala sahipleniliyor. Onun yarattığı kadın gazeteciliği ile hakikatin izi sürülmeye devam ediliyor.