Gazze- Gazze’de üç aydır süren sıkı abluka ve insani yardım malzemelerinin kısıtlı girişi, özellikle kadınlar ve çocuklar arasında ciddi beslenme sorunlarına yol açtı. Gıda ve temel besin maddeleri yetersiz kalınca, bölgedeki kadınlar ve çocuklar, Birleşmiş Milletler mültecilere yardım ajansı UNRWA ve sağlık merkezleri aracılığıyla dağıtılan besin takviyelerine yöneldi.

Ancak, bu takviyelerin bilinçsiz kullanımı sağlık risklerini beraberinde getiriyor.

‘Kendim ve çocuklarım açlıktan ölmek üzereyiz’

Yeterince besin bulamayınca yardım kuruluşlarının dağıttığı takviye besinlere yöneldiklerini anlatan Gazzeli Naime Al-Kafarne, “Kendim ve çocuklarım açlıktan ölmek üzereyiz. Yardımlar gelmiyor, girenler ise sadece güçlünün eline geçiyor. Bana gelen besin takviyeleri sayesinde bir süre daha iyi hissedebiliyordum. Mesela çocuklarıma kahvaltı yerine fıstık ezmesi veriyordum. Sonra uzun süre yemek bulamadıklarında bile aç olduklarını hissetmiyorlardı” diye ekliyor.

Naime Al-Kafarne, çocuklarında ishal gibi sorunlar olduğunu ama bunun sebebinin takviyeler olabileceği hiç aklına gelmediğini söylüyor. Şimdi ise, takviyeler kesildiğinden beri hem kendisi hem de çocukları sürekli yorgun, başları ağrıyor ve hareket etmekte zorlanıyor. Çocukları o kadar zayıf düştü ki artık oyun oynamak istemiyorlar, çünkü hareket etmek açlıklarını artırıyor.

UNICEF, Gazze’de yaşanan açlık krizine dikkat çekerek, “Eğer abluka devam ederse, önümüzdeki iki gün içinde 14 çocuk hayatını kaybedebilir” uyarısında bulundu.

Uzmandan uyarılar

Klinik beslenme uzmanı İman Siyam da “Besin takviyeleri, vücudun kendi üretemediği vitamin ve mineralleri desteklemek için kullanılır. Yetişkinler tablet, çocuklar ise şurup formunda günde bir kez kullanmalı” diyor ve “Unutulan doz iki doz olarak alınmamalı” uyarısını da ekliyor.

Fıstık ezmesi bazlı takviyelerin ise tatlı gibi değil, gerçek bir öğün olarak görülmesi gerektiğini vurgulayan İman Siyam, “Bu ürünler özel kriterlere göre dağıtılıyor. Mesela çocukların kol çevresi ölçümüne göre sarı, yeşil veya kırmızı kutular alıyorlar. 6-12 aylık çocuklar için uygun” diye açıklıyor.

Takviyelerin aç karnına verilmemesi gerektiğine de dikkat çeken İman Siyam, “Çocuklarda sindirim sorunlarına, gaz, şişkinlik ve ishale yol açabiliyor. Bu nedenle öğün aralarında, bol suyla verilmesi en iyisi” diyor.

‘Ürünler iştah açıcıdır, ama yeterli gıda yoksa kullanılmamalı’

İman Siyam, “Gıda, en iyi ilaçtır” diyerek, “Çocuklar yumurta ve süt tüketebiliyorsa ekstra kalsiyuma gerek yok. Bitkisel protein için baklagiller iyi bir alternatif. Kahve yerine kakao içmekse, vücudu zararlı toksinlerden arındırmaya yardımcı olur” önerisinde bulunuyor.

Ayrıca, diş çıkarma veya yürüme gecikmesi gibi durumlarda annelerin eczanelerden şurup şeklinde takviyeler alabileceğini ancak mutlaka içeriğini okuyup talimatlara uymaları gerektiğini hatırlatıyor. “Bu ürünler iştah açıcıdır, ama yeterli gıda yoksa kullanılmamalı” diye ekliyor.

Son olarak, uzun süre ve bilinçsiz takviye kullanımının doğru olmadığını belirten İman Siyam, “Bir süre sonra kan testleri yaptırarak vücudun hangi vitamin ve minerallere ihtiyacı olduğunu görmek ve ona göre devam etmek gerekiyor” diyor.