HANAN HARET

Fas- Fas'ta son yapılan bakanlık değişikliği ve Danışma Konseyi'ndeki kadın temsili, ülkedeki kadın hakları mücadelesini yeniden gündeme getirdi. İnsan hakları aktivisti ve Fas Demokratik Kadın Derneği Üyesi Hatice Al-Rabah’la Fas'ta kadınların siyasete katılımı ve eşitlik ilkesinin uygulanması konusundaki eksiklikleri konuştuk.

Hatice Al-Rabah, Fas Anayasası'nın eşitlik ilkesini öngörmesine rağmen, bu ilkenin hükümet yapısında ve Danışma Konseyi'nde yeterince yansıtılmadığını vurguladı. Hatice Al-Rabah, kadın bakanların sayısının azlığı ve önemli karar alma mekanizmalarında kadınların yetersiz temsiline dikkat çekerek, bu konuda gerekli önlemlerin alınmasını istedi.

Yeni hükümette 6 bakan yer alıyor

Fas yakın zamanda, hükümet bakanlarının sayısının 24'ten 30'a çıkarıldığı genişletilmiş bir bakanlık değişikliğine tanık oldu. Bu değişiklikle, 14 yeni bakan göreve başladı. Yeni hükümette 6 kadın bakan yer alabildi. Hatice Al-Rabah, bu oranın kadınlar için bir hayal kırıklığı olduğunu ifade ederek, "Bu hükümet değişikliğini bekliyorduk, ancak hayal kırıklığı yarattı ve beklediğimiz şeyi, yani kadınların örgütlenmesini elde edemedik. Hükümet kompozisyonunun üçte biri şeklinde yansıması oldu” dedi.

‘Yeterli irade yok’

Kadınların daha fazla siyasete katılımlarını isteyen Hatice Al-Rabah, aynı zamanda siyasi güçlerin de bu konuda çalışma yapması gerektiğine işaret etti. Fas'ta olduğu gibi birçok ülkede toplumsal cinsiyet eşitsizliklerin, kadınların siyasi ve ekonomik hayatta daha az yer almasına neden olduğunu anlatan Hatice Al-Rabah, siyasi partilerin ve hükümetlerin kadınların siyasi katılımını artırmaya yönelik yeterli irade göstermediklerini söyledi.

‘Harekete geçilmeli’

Hatice Al-Rabah, Fas Anayasası'nın eşitlik ilkesini öngören düzenlemelerin etkinleştirilmesi çağrısında bulunarak, “Eşitlik mekanizmasına saygı gösterilmezse eşitlik sağlanamaz" dedi ve mevcut durumun sürekli hesap verebilirlik, gerektirdiğini vurguladı. Fas hükümetinden de eşitlik için harekete geçilmesini isteyen Hatice Al-Rabah, siyasi partilerde kota sisteminden, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için verilecek eğitimlere bir dizi öneride bulundu.

‘Güçlenme kadınların varlığıyla gerçekleşebilir’

"Eşitliğe ulaşmak için hâlâ kat etmemiz gereken uzun bir yol var. İlerleme olsa bile bu, Fas'taki kadın hareketleri olarak arzu ettiğimiz tarz ve hızda değil” şeklinde konuşan Hatice Al-Rabah, son olarak şunları ifade etti. 

"Biz kadınlara sadece sandalye tahsis edilmesini ya da ne olursa olsun karar alma pozisyonlarında belirli sayıda kadının bulunmasını sağlamak istemiyoruz. Daha ziyade, politikayı açıkça etkileyen seçkin bir siyasi katılım sağlamayı hedefliyoruz. Kadınların sorunlarının kamu politikalarına ve projelere gerçek anlamda entegre edilmesinin sağlanmasını istiyoruz. Gerçek bir siyasi güçlenme ancak kadınların varlığıyla gerçekleşebilir.”