HINDIYA AL-ASHEPY

Bingazi- Libya’nın doğusundaki kıyı şehirlerini vuran Daniel Kasırgası'nın üzerinden bir yıldan fazla zaman geçmesine rağmen, çocuklar bu felaketten en çok etkilenen ve en kırılgan grup olarak kalmaya devam ediyor. Kasırgadan kaynaklı 40 binden fazla insan yaşamını yitirmiş, on binlerce kişi evlerini ve şehirlerini terk etmek zorunda kalmıştı.

 Kasırganın mahalleleri, sokakları ve binaları denize sürüklediği Derne kentinde yaşayan çocuklar, uzmanların da belirttiği üzere, hayatlarının her yönünü etkileyecek en ağır koşulları yaşadı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yapılan bir değerlendirmeye göre, Daniel Kasırgası'ndan etkilenen çocukların yaklaşık yüzde 67’sinde felaketten bu yana olumsuz davranış değişiklikleri görülürken, yüzde 48’inin sürekli zihinsel, psikolojik ve sosyal desteğe ihtiyaç duyduğu tespit edildi.

 En çok etkilenen kesim çocuklar

 Bingazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik ve Pedagojik Bilimler Bölümü öğretim üyesi ve Umut Merkezi Çoklu Engelliler Birimi başkanı Fawzia El-Hadi Salem, çocukların doğal afetler (sel, volkan, deprem) ya da insan kaynaklı felaketler (savaş, silahlı çatışmalar) sırasında en çok etkilenen kesim olduğunu söyledi.

Çocukların bu tür felaketlerden fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik olarak tam anlamıyla zarar gördüklerini, bunun da onların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimini büyük ölçüde etkilediğini belirten Fawzia El-Hadi Salem, “Libya’daki savaşlar ve çatışmalar yıllar boyunca çocuklar üzerinde derin psikolojik ve sosyal etkiler bıraktı” dedi.

Fawzia El-Hadi Salem eğitim kurumlarının, kriz ve felaketlerin ardından çocukların dengeye kavuşmasında en önemli alanlardan biri olduğunu ifade ederek, “Çocuklarda ortaya çıkabilecek sürekli korku, panik, kabuslar, alt ıslatma gibi gözle görülür ve görülmez etkiler eğitim aracılığıyla hafifletilebilir” diye belirtti.

 ‘Aileler çocukların davranışlarını dikkatle izlemeli’

 Fawzia El-Hadi Salem, travmatik olaylar yaşayan çocukların kendilerine ve çevrelerine olan güvenlerini kaybettiklerini, bunun da dışa dönük davranışları ve ruh hallerine etki ederek çocukları sürekli sinirli ve gergin hale getirdiğini söyledi.

 Psikolojik rehabilitasyon seanslarında psikologlar ve sosyal hizmet uzmanlarının bu etkiler üzerine odaklanması gerektiğini vurgulayan Fawzia El-Hadi Salem, ailelerin de bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade ederek şunları söyledi:

“Çocuklar yaşadıkları travmanın farkında değildir. Bu yüzden ailelerin, çocuklarının davranışlarını dikkatle izlemesi gerekir. Özellikle özel gereksinimli çocukların mutlaka psikolog ve terapistlere yönlendirilmesi gerekir.”

‘Koruyucu programlar düzenlenmesini çok önemli buluyorum’

Çocuklarla sürekli iletişim kurmanın, onların kendilerini ifade etmelerine yardımcı olacağını belirten Fawzia El-Hadi Salem, bu iletişimin önemli bir iyileştirici faktör olduğunun altını çizdi.

Ayrıca Fawzia El-Hadi Salem, sivil toplum kuruluşlarının çocuklara yönelik psikolojik ve sosyal etkileri azaltmaya yönelik bilinçlendirme ve koruyucu programlar düzenlemesini de çok önemli bulduğunu sözlerine ekledi.

 Travma yaşayan çocuklara yönelik eğlenceli etkinlikler ve gönüllü çalışma gruplarına katılımın teşvik edilmesi gerektiğini vurgulayan Fawzia El-Hadi Salem, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Toplum, çocukların ve yetişkinlerin travma sonrası psikolojik olarak rehabilite edilmesinde çok önemli bir rol oynuyor.”