NEXEM ÇAÇAN

Qamişlo- Hevrîn Xelef, bir mühendis gibi, savaşın yıktığı Suriye’yi yeniden kurmak istiyordu ama taşlarla değil, kelimelerle, diyalog ve umutla... 1984’te küçük bir kasabada dünyaya geldiğinde, savaş sadece uzak bir kelimeydi. Ancak zamanla gördü ki insanlar; kimlikleri, dilleri ve inançları yüzünden birbirinden koparılıyordu. Bu ayrışmaya karşı durmak için siyasete atıldı. Erkek seslerinin hakim olduğu yerlere kadınların sabrını, direncini taşıdı. Ve bir gün şöyle dedi: “Barış sadece silahların susması değil, kalplerin de duyulmasıdır.”

Barışı kararlılıkla dile getirdi

Hevrîn mühendislikten siyasete adım attığında, asla inşa etme arzusundan vazgeçmedi. Ama bu kez, çoğunlukla Kürtler, Araplar ve Süryanilerle birlikte bir gelecek kurmaya çalıştı, kimsenin diğerinden üstün olmadığı, herkesin eşitçe nefes alabildiği bir Suriye için. Hevrîn, 2018 yılında Suriye’nin Geleceği Partisi’ni kurdu. Geleceğe inanıyordu çünkü geçmişin kanında boğulmayı reddediyordu. O, her zaman en sessiz masalarda bile kararlıydı. Dinleyen, anlamaya çalışan bir kadındı; barışı öfkeyle değil, kararlılıkla dile getiriyordu.

O, bir barış yolcusuydu

Kan dökücüler onun sesini susturmaya çalıştı. Ama başaramadılar. Çünkü Hevrîn’in sözleri artık sadece onun dudaklarında değildi. Yarım kalmış barış cümlesi şimdi binlerce gencin, binlerce kadının dilinde tamamlanıyordu. O, yıkıntıların içinde bir gelecek hayal eden kadındı. Bir mühendis, bir devrimci, bir ülkenin yıkıntılar içinde bile gelişebileceğine inanan bir barış yolcusuydu. Bugün, adı artık kanla yoğrulmuş M4 karayolunda değil, yeni bir Suriye’nin düşlerinde yaşıyor. Ve gökyüzü, yoldaşlarının sesiyle yankılanıyor: "Hevrîn Xelef'in yolundan dönmeyeceğiz."

Barışı inşa etti

Dêrîk doğumlu Hevrîn Xelef, Halep Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden mezun olduktan sonra memleketine döndü ve siyasete atıldı. Kadın örgütlerinde, yerel meclislerde ve enerji komisyonlarında hızla aktif görevler üstlendi. Savaşın harap ettiği şehirlerde Hevrîn Xelef, sadece binaları değil, aynı zamanda insan ilişkilerini de yeniden inşa ederek bir arada yaşama ve eşitlik için çalıştı. Onu tanıyanlar, "Bir mühendis olarak barışı inşa etti" diyor. Enkazın altında bile kelimelerle, diyalogla ve umutla bağ kurdu.

Hevrîn, 2018 yılında farklı etnik ve dini toplulukları bir araya getirmek amacıyla kurulan Suriye’nin Geleceği Partisi'nin Kurucu Genel Sekreteri oldu. Savaşan tarafları her fırsatta diyaloğa çağırdı. "Barış sadece silahları susturmak değil, aynı zamanda insanları anlamaktır" sözünü sık sık tekrarladı. Partisinin temel amacı, Suriye için halkın kolektif iradesine dayalı bir gelecek inşa etmekti. Kadınların siyasette eşit temsilini savundu ve ayrımcılık ve korkunun yerine inancı koymaya çalıştı.

Failler hala ceza almadı

12 Ekim 2019 sabahı, Hevrîn Xelef’in aracı, Hesekê ile Til Temir arasındaki M4 karayolunda Türk destekli silahlı gruplar tarafından durduruldu. Henüz 34 yaşında olan Hevrîn, ağır işkencelere maruz bırakılarak katledildi. Hevrîn’in katledilmesi, yerel ve uluslararası kamuoyunda büyük bir öfkeye yol açtı. Ancak aradan geçen yıllara rağmen, failler hâlâ cezasız. Parti üyeleri ve insan hakları savunucuları, bu cezasızlığın Suriye'de adaletin hâlâ yerini bulmadığının en açık göstergesi olduğunu söylüyor.

Kadınlar onun izinden gidiyor

Hevrîn Xelef’in yaşamını yitirişi, bölgede barış ve eşitlik için mücadele eden herkes, özellikle de kadınlar için derin bir kayıptı. Ancak adı bugün hâlâ yaşıyor, cesaretin, barışın ve eşitliğin simgesi olarak. Pek çok kadın, onun bıraktığı yerden mücadeleye devam ediyor. Çünkü Hevrîn Xelef’in hikâyesi sadece bir yaşam değil, aynı zamanda bir umut hikâyesi. Yarım kalmış bir barış cümlesi gibi, her yeni nesille birlikte yeniden tamamlanıyor. Binlerce insanın yüreğine dokunan Hevrîn Xelef, bugün öncü kadınların sembolü hâline geldi.

Barîn Mamo, Hevrîn Xelef’i anlattı

Suriye’nin Geleceği Partisi üyesi Barîn Mamo, Hevrîn Xelef’in katledilişinin yıldönümünde ajansımıza yaptığı açıklamada, “Hevrîn Xelef silahlı çeteler tarafından vahşice katledildi, ama kalbimizde unutulmayacak bir isim olarak yaşamaya devam ediyor. Hevrîn ve arkadaşları Suriye’nin Gelecek Partisi’ni kurdu ve çalışmalarına başladı. Hevrîn, Suriye’nin dört bir yanına ışık yaymak için Rakka’dan yola çıktı. Hevrîn ile uzun görüşmelerden sonra ben de Suriye’nin Gelecek Partisi’ne katıldım. Bizim için Suriye genelinde barışı yaymak, partimizin temel ilkelerinden biridir” dedi.

‘Hevrîn Xelef'in izinden dönmeyeceğiz’

Barîn Mamo, Suriye’nin Geleceği Partisi’nin amacının Suriye halklarının birliğini sağlamak olduğunu vurgulayarak, “Suriye halkının siyaset ve yönetim alanında söz sahibi olması gerekiyor. Çünkü Suriye halkı, ülke için hazırlanan bir programın ve temel ilkeler üzerine inşa edilmiş yerel bir yapının sahibidir. Hevrîn Xelef'in şehit edilmesinin ardından partimizin çalışmaları devam etti ve Hevrîn Xelef'in izinden dönmeyeceğiz. Hevrîn Xelef, partimizin kuruluşundan bugüne kadar bizim için bir örnek oldu. Hevrîn’i katleden Xatim Ebû-Şeqra henüz cezalandırılmadı, aksine geçici yönetime terfi ettirildi. İnsanları vahşice katleden herkes aşırılıkçıdır ve hiçbir yönetimde yeri olmamalıdır” şeklinde konuştu.

‘Failler hesap vermeli’

Barîn Mamo, Hevrîn Xelef’in barış talebini vurgulayarak, “Hevrîn, tartışmalarında, diyalog ve görüşmelerinde Suriye içi barış ve diyaloğu savunuyordu. Türk devleti destekli çeteler ise barışın gerçekleşmesini engellemeye ve Suriye krizinin sona ermesini istemiyor. Uluslararası toplumu, insan hakları savunucularını ve barış yanlılarını, Suriye halkının ve şehit Hevrîn Xelef’in kanı ellerinde olanların hesap vermesi için göreve çağırıyoruz” ifadelerinde bulundu.

‘Katliamda parmağı olan kişiler cezalandırılmalı’

Baas rejiminin devrilip geçici yönetimin kurulmasının ardından Suriye halkının yeni günler için barış içinde yaşamayı umduğunu ancak ne yazık ki Suriye’deki durumun daha da kötüleştiğine dikkat çeken Barîn Mamo, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Baas rejiminin devrilip Suriye’de geçici yönetimin kurulmasının ardından, Suriye halkının kanına bulaşmış birçok kişinin geçici yönetimde yer aldığını gördük. Bu kişiler birçok askeri tugaya ve bölgeye liderlik etmek üzere terfi ettirildiler. Baas rejiminin devrilmesinden umut doğmuştu, herkes yeni yönetimde Suriye’deki tüm insanların haklarının güvence altına alınmasını istiyordu. Ancak geçici yönetime katılan birçok kişi hâlâ Suriye halkına karşı vahşi katliamlar yapıyor. Geçici yönetim, Suriye halkının katliamında parmağı olan kişileri cezalandırmalı ve Suriye halkı da bu kişilerin cezalandırılması için karar vermelidir.”