Zeytinyağı sabunu yapımı kadınlar için kültürel bir ritüel taşırken, binyıllardır süren bu geleneğin temsilcilerinden Suheyla El Tabel, 60 yaşında ve halen sabun üretim tezgahının başında duruyor. Suheyla El-Tebal, “Biz kültürümüzü korumak istiyoruz. Geçimimizi de sağlıyoruz. Tabi ev temizliğinde ve bireysel kullanım için de vazgeçilmez olarak zeytinyağı sabunu kullanıyoruz” diyor.

SUHÊR EL-ÎDLIBÎ

İdlip - Binyılları ardında bırakan sabun üreticiliği icadından bu yana kadınların ellerinden dünyaya temizlik, ferahlık yayıyor. Neredeyse 8 bin yılı aşan sabun üreticiliği bugün endüstriyel bir malzeme haline gelmişse dahi Ortadoğu ülkelerinde halen özellikle bıttım ve zeytinyağı sabunu üreticiliği evlerdeki üretim alanını koruyor. Kadınlar hem geçimlerini sağlayabilmek hem de temizlik malzemesi olarak kullanmak için sabunlarına halen evlerde üretiyor. İdlip’te halen yaşayan gelenek sayesinde binlerce kadın evlerinden çalışıyor.

Hem geçim kaynağı hem kültürel ritüel hem de ihtiyaç

Suheyla El-Tebal, 60 yaşında ve neredeyes kendisini bildiğinden bu yana sabun yapımının evlerinde gelenek olduğunu söylüyor. Özellikle zeytinyağı yapımı kendisi için bir meslek olduğu kadar, kültürel bir ritüelin devamı niteliğini de taşıyor. Savaşın yaşamlarında bir çok şeyi değiştirdiğini hatırlatsa da Suheyla El Tebal, bırakmadıkları belli başlı alışkanlardan birinin de evlerinde sabun yapımına devam etmek olduğunu anlatıyor: “Biz kültürümüzü korumak istiyoruz. Geçimimizi de sağlıyoruz. Tabi ev temizliğinde ve bireysel kullanım için de vazgeçilmez olarak zeytinyağı sabunu kullanıyoruz” diye belirtiyor.

Suheyla El-Tebal sabunun yapım aşamasını anlatıyor

Sonrasında ise anlatmaya başlıyor sabun yapımının aşamalarını Suheyla El Tebal: “Bir tencereye su konulur, daha sonra bir bardak kostik yavaşça eklenerek karıştırılır. Zeytinyağı başka bir kap içerisinde 40 derece ısıtıldıktan sonra  aynı ısıya sahip olan kostik ile karıştırılır. Ortalama on dakika karıştırılır ve birbirlerine tutunmaları sağlanır. Birbiriyle özdeştikten sonra aralarla 5 dakika ya da yetmezse en az 10 dakika aralıklarla karıştırmaya devam etmek gerek. Kıvamı koyulaşıyor ve anlaşılıyor bir süre sonra. O kıvamı tutturduğunuzda battaniyenin altına koyup bir gün boyunca bekletiyorsunuz. Battaniyenin altından çıkarıp kalıplara döküp 3 gün bekliyorsunuz ve kuru bir tezgah üzerine yerleştirip ortalama 3 ay bekletiyorsunuz. Zaman böyle anlatınca uzun geliyor ama göz açıp kapatıncaya kadar geçiyor. Bir de bakmışsınız sabunlarınız hazır olmuş. Bunları paketlemeden, muhafaza altına almadan önce de etraflarında toz gibi duran görüntüsünü kaldırmak için hafif fırçalıyorsunuz.”

Hem elleri ile hazırladığı sabunları bize gösteriyor hem de yaş almışlığın, emek vermişliğin ellerini görmemizi de istiyor Suheyla El Tebal. Yanından ayrılırken keskin sabun kokusunu da bir süre taşıyoruz kendimizle.