SÜVEYDE HORASAN

Horasan-İran, dünyanın en büyük safran üreten ülkesi. Horasan eyaleti de safran üretiminde ana ve en önemli bölge. Değerli bir baharat olan safranın yetiştirilmesi için çok fazla suya ihtiyaç duyulmuyor. Ekimi, hasadı ve nakliyesi de pahalı değil. Horasan’da uzun zamandan beri yaygın yapılan safran yetiştiriciliği köylülerin de en önemli geçim kaynağı. Döviz kazandırma gücü yüksek olan safranın, ihracat altyapısı teknolojik gelişimin sağlanmaması, kötü yönetim ve kurumların ilgisizliği çiftçileri olumsuz etkiliyor.

Kadınlar safran üreticiliğinin her aşamasında yer alıyor

Horasan’da safranın ekim aşaması başlayalı birkaç gün oldu. Safranın ekilmesi, hasat edilmesi, temizlenmesi ve paketlenmesinin tüm aşamalarında ise kadınlar yer alıyor. Kadınların her biri beceri ve yeteneğine göre safran üretim sürecinin farklı aşamalarında yer alıyor. Safran soğanını toprağa ekmeden önce soğanları temizleyerek dezenfekte eden kadınlar, ekim için ise zemini hazırlayıp oluklar açtıktan sonra soğanları ekiyor. Yaklaşık 7 yıl sonra soğanlar yine kadınlar tarafından topraktan çekiliyor. Teknolojinin ilerlemesine rağmen çoğu köyde geleneksel yöntemlerle safran ekiliyor. Safran üreticiliğinde, hala çok fazla insan emeğine ihtiyaç duyuluyor.

Kadınlar emeklerinin karşılığını alamıyor

Ürünlerini büyük bir emekle yetiştiren kadınlar hem çiftliklerde düşük ücretlerle çalıştırılıyor hem de kazançlarının çoğunu komisyonculara vermek zorunda kalıyor. Birkaç yıldır kadınlar, yetiştirdikleri ürünleri komisyoncuları aradan çıkarak dijital ortamda kendileri pazarlamaya başladı. Bu kadınlardan biri de Esmer Ali Abadi.

‘Ürünler iki yıl önce komisyonculara satılıyordu’

Horasan’ın Safran köyünde safran tarlasında karşılaştığımız kadınlardan Esmer Ali Abadi, safran ekmeyi ve hasat etmeyi çok sevdiğini söyledi. Esmer Ali Abadi, tarlanın mor renginin ayrı bir huzur verdiğini anlattı. İki yıl öncesine kadar yetiştirdikleri safranın komisyonculara satıldığını söyleyen Esmer Ali Abadi, yetiştirdikleri ürünlerin pazarlamasını da yapmak için girişimlerde bulunduklarını belirtti. Bu fikrine ilk etapta babasının karşı çıkarak engellemek istediğini dile getiren Esmer Ali Abadi, “Babam işime karşı çıktı ve risk almak istemedi ama sonunda onu memnun edebildim” dedi.

‘Ürünlerimiz halka aracısız ve adil bir şekilde ulaşıyor’

Dijital ağlar üzerinden doğrudan bir tedarik kanalı oluşturabildiğini dile getiren Esmer Ali Abadi, “Safran yetiştirip kendi çabamla müşterileri memnun edebildim. Öyle ki bazen safrana talep o kadar fazla oluyor ki müşterilerimiz bir sonraki hasat için peşin ödeme yapıyor. Çünkü fiyatlarımız halka aracısız ve adil bir şekilde ulaşıyor. Bu sayede hem çiftçi hem de tüketici memnun oluyor ve artık talep o kadar arttı ki ben de bu sosyal ağda akrabalarımın safranını satıyorum” diye konuştu.