HEVÎ SELAH

Silêmanî - Son birkaç yılda pek çok kadın, kendi yeteneklerine dayanarak yaşam için yeni bir yol açmaya çalıştı. Bu çabalar arasında el yapımı ve doğal sabun üretimi, kadınların evden başlayarak gelir elde edebildiği işlerden biri haline geldi. Bu çalışma yalnızca ekonomik bir faaliyet değil; aynı zamanda kadınların bağımsızlığına, kendi güçlerine güvenmelerine ve toplumun kadınların rolüne dair bakış açısını değiştirmeye yönelik bir adım niteliği taşıyor.

‘Sanatçı bir ailede büyüdüm’

Öğretmen ve el sanatlarıyla uğraşan Xoşî Şewqî, Silêmanî’de Gojê Mahallesi’nde doğduğunu ve sanatçı bir ailede yetiştiğini anlattı. Üniversite yıllarına kadar Teymelik Mahallesi’nde yaşadığını belirten Xoşî Şewqî, bu sayede kentin en güzel dönemlerine tanıklık ettiğini söyledi. O dönem tüm yürüyüş ve direnişlerin bu sokaklarda gerçekleştiğini, bugün ise etkinliklerin Salim Caddesi’nde yapıldığını ifade etti. Xoşî Şewqî, evlendikten sonra Aqarî Mahallesi’ne taşındığını ve orada da kentin savunmasına dair pek çok tarihi ana tanıklık ettiğini dile getirdi.

‘Eğitimi Arapçaya çevirmek istediler, kabul etmedik’

Aşti Lisesi’nde okuduğu dönemde eğitimin Arapça yapılmak istendiğini, buna karşı çıktıklarını ve protesto düzenlediklerini anlatan Xoşî Şewqî, yalnızca altı kız öğrenci olduklarını ve güvenlik güçleri tarafından kuşatıldıklarını söyledi. Yakalanmaları halinde kendilerine ve ailelerine zarar verileceği için bir eve sığındıklarını, ev sahibinin onları koruduğunu ve güvenlik güçlerini oyalayarak kurtulmalarını sağladığını aktardı. Bu anının, Aşti Lisesi yıllarından unutamadığı güzel hatıralardan biri olduğunu belirtti.

‘Hastalıkta en önemli şey, moralini yüksek tutmaktır’

Xoşî Şewqî, eşinin sağlık sorunları nedeniyle Almanya’ya gitmek zorunda kaldıklarını, Kürdistan’da bacağının kesilmesi gündemdeyken Almanya’da uzun vadeli bir tedaviyle bunun önlendiğini söyledi. Kendisinin de Almanya’da hastalandığını ve tedavi gördüğünü belirten Xoşî Şewqî, hastaların psikolojisine büyük önem verildiğini vurguladı. Moral bozulduğunda iyileşmenin zorlaştığını, bu nedenle hastalara çeşitli el işi etkinlikleri sunulduğunu anlattı. Sabun, seramik ve resim gibi çalışmaların kendisini çok etkilediğini, böylece sabun ve şampuan yapımına ilgi duyduğunu ve üç yıl süren bir eğitime katıldığını ifade etti.

‘Başta sadece kendim için öğrenmiştim’

İlk başta öğrendiklerini ticarete dökmeyi düşünmediğini söyleyen Xoşî Şewqî, Covid-19 sürecinde sürekli el yıkamanın kimyasal sabunlar nedeniyle ciltte kuruluğa yol açtığını, doğal sabunların ise cildi onardığını fark ettiğini belirtti. Sabun yapımının zeytinyağı ve kostikten oluştuğunu, ancak asıl önemli olanın cilt tipine göre doğru sabunu üretmek olduğunu vurguladı. Xoşî Şewqî, bunun için bitkiler ve doğal malzemelerden yararlandığını söyledi.

Bölgenin doğal zenginliklerine dikkat çeken Xoşî Şewqî, Kürdistan toprağının son derece bereketli olduğunu, örneğin Hurmal çamurunun hassas ve hasta ciltler için çok faydalı sabunlara dönüştürülebileceğini anlattı. Ürünlerinde doğal bitkiler, bal ve bal mumu kullandığını, Kürdistan balının dünyadaki en kaliteli ballardan biri olduğunu ifade etti.

‘Emekliliğe yaklaşınca okumaya ve üretmeye yöneldim’

Emeklilik sürecine yaklaşırken kendini geliştirmeye karar verdiğini söyleyen Xoşî Şewqî, Almanya’da tedavi görürken aynı zamanda psikolojik destek aldığını ve el işi kurslarına katıldığını belirtti. Pandemi döneminde bu işe yoğunlaştığını, erken emekli olmasına rağmen üretmeye devam ettiğini söyledi.

132 çeşit sabun ürettiğini, bunları beş farklı cilt tipine göre ayırdığını ifade eden Xoşî Şewqî, tüm ürünlerinin doğal olduğunu, botoks ya da dolgu gibi kimyasallarla ilgisinin olmadığını vurguladı. Ayrıca krem, deodorant, dudak ve yanak için doğal kremler, uykuyu düzenleyen merhemler, şampuan ve saç kremi de ürettiğini belirtti. Kimyasal madde kullanmadığını; keten, badem ve zeytinyağı gibi doğal yağlardan yararlandığını söyledi.

‘Kadınların evden çıkıp çalışabilmesi beni çok mutlu ediyor’

Kürt kıyafetleri için kendi çantalarını da tasarladığını anlatan Xoşî Şewqî, ailesinin hastalığı döneminde bu üretimin kendisine moral verdiğini ifade etti. Xoşî Şewqî, şu anda ailesine bakmak için bu işe ara verdiğini söyledi. Sözlerinin sonunda, geçmişte kadınların ev dışına çıkmasının zor olduğunu, bugün ise kadınların çalışabilmesinin sevindirici olduğunu dile getiren Xoşî Şewqî, kadınların aynı anda pek çok işi başarıyla yapabildiğini vurguladı. Toplumda hala baskı ve ayrımcılık olduğunu ancak genç kuşağın daha umut verici adımlar attığını belirterek, kadınlara çalışmaktan vazgeçmemeleri çağrısında bulundu. Xoşî Şewqî, “Eşitlikten önce insanlığa odaklanmalıyız; kadın ve erkek arasında fark yok, ikimiz de insanız” dedi.