AYA İBRAHİM

Sudan- Sudan ordusu ile Hızlı Destek Güçleri arasındaki çatışmalar bir yılı aşkın bir süredir devam ediyor. Bu durum birçok kadının hayatını etkiledi. Savaştan önce çok sayıda Sudanlı kadın farklı kurumsal işlerde çalışarak yaşamlarını devam ettiriyordu ama savaşla birlikte özellikle başkent Hartum’daki kurumların yıkılmasıyla kadınlar işlerini kaybetti. Şimdi birçok kadın ya işsiz ya da hayatta kalabilmek için farklı işler yapıyor.

‘Çalışan kadınlara algı farklı’

Hadeel Abdel Rahman, Hartum'un güneyindeki Kalakla Al-Qubba şehrinde kurduğu güzellik merkezini, çıkan çatışmalar nedeniyle bıraktı ve doğup büyüdüğü kuzey eyaletine gitti. Şimdi evinde dondurma yapıp satıyor.

Hartum'da bir mühendislik danışmanlık şirketinde çalışan Roaa Mustafa da işini kaybettikten sonra Port Sudan şehrine göç edip burada bir iş aradığını anlattı. Roaa Mustafa “İş bulma girişimlerim başarısız olunca, şehir pazarında çeşitli sandviçler ve soğuk, sıcak içecekler sattığım küçük bir dükkan buldum. Burada özel bir iş kurmaya yöneldim. Birçok zorlukla karşılaştım. Özellikle Sudan toplumu kadınların halka açık pazarlarda çalışmasını kabul etmiyor, bu nedenle bana olan algıları farklı. Yanımda kahve satan bir adam var ama o benim gibi tacize uğramıyor” dedi. Roaa Mustafa ilk bir ay çok iyi iş yapamadığını ancak projesini genişlettiğini ve şimdi eskisinden iyi bir kazanç elde ettiğini dile getirdi.

Doktor ekmek satıyor

Bir devlet hastanesinde çalışan anestezi uzmanı Doktor Alia Mohamed Ahmed'in durumu diğer kadınların yaşadıkları ile neredeyse aynı. Hartum'dan kuzey eyaletine yerleşen Alia Mohamed Ahmed iş arıyor. Ülkenin koşulları ve sağlık tesislerinin aşırı kalabalık olması nedeniyle iş bulamadı. Özellikle aile üyelerinin bir kısmından sorumlu olduğu için günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olabilecek herhangi bir işte çalışmaya karar verdiğini söyleyen Dr. Alia Mohamed Ahmed “Bir süre önce evimin içinden ekmek yapıp dükkânlara dağıttım. Biraz para hayatın ihtiyaçlarının bir kısmını karşılamama yardımcı oldu” dedi. Dr. Alia Mohamed Ahmed tekrar mesleğine dönüp dönmeyeceğinin ise belirsiz olduğunu ifade ederek “Ülke koşulları ve sağlık tesislerinin azlığı nedeniyle tekrar mesleğimi yapacağıma olan inancım tükendi” diye konuştu.

‘İmkansız diye bir şey yoktur’

Hartum'daki özel kurumlardan birinde muhasebeci olarak çalışan Asmaa Osman Al-Amin ise işini kaybettikten sonra Kızıldeniz eyaletindeki Port Sudan'a gitti ve burada kişilerin mesleki yeteneklerini geliştirmeleri için bir eğitim merkezi açtı. Geçtiğimiz temmuz ayında ilk kurslarını verdiğini anlatan Asmaa Osman Al-Amin, kötü koşullara rağmen savaşın kadınların çalışmasını engellemediğini ifade etti. İnternet ve elektrik konusunda sıkıntılar çeken Asmaa Osman Al-Amin, “Savaş kadınları çalışmaktan alıkoyamadı ancak sürekli elektrikler kesiliyor, bu gibi zorlukları yaşıyoruz. Jeneratör satın aldım ancak yakıt bulmada sorun yaşıyorum. Bir şekilde üstesinden geliyoruz. Sudanlı kadınlar için imkansız diye bir şey yoktur zorluklara rağmen her şeyi yapabiliriz” şeklinde konuştu.