Fiyatı sürekli artan ekmeğe alternatif gelenek: Tandır ekmeği

Artan şehirleşme ile unutulmaya yüz tutmuş geleneklerden biri olan tandır ekmeği Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yaşatılmaya devam ediyor. Krizle zam üstüne zam alan ekmeği fırından almak yerine tandırda kendileri yapan kadınlardan Evdet Aktaş bu şekilde yaptıkları ekmeğin daha ekonomik olduğunu söyledi.

 
Amed- Son yıllarda ki ekonomik krizle birlikte üst üste zamların geldiği ürünlerden biri de ekmek. Şehirden şehre gramaj ve fiyatı değişen ekmeğin Diyarbakır’da fiyatı 1.50 TL ve 2.50 TL arası değişiyor. Zamlarla birlikte yurttaşların eve aldıkları ekmek sayısında düşüş yaşanırken Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yaşayan kadınlar eskiden bu yana gelen tandırda ekmek yapma geleneği ile ekmeğe yapılan zamlardan etkilenmiyor. 
Tarihi ilçede kendi elleri ile yaptıkları tandırda hamurlarını yoğurup ekmek yapan kadınlar tandır üzerinde yaptıkları sohbetler ile mahalle sıcaklığını da yaşatıyor. Aldıkları unlar ile evde yoğurup mayaladıkları hamuru tandır başına götürüp yuvarlak haline getiren kadınlar ekmeklerini açarak sıcak tandırın içine atıyor. 
Annesinden kalma geleneği devam ettiriyor 
Yorucu ve emek gerektiren bir iş olmasına rağmen yaptıkları ekmeklerin günlerce kendilerine yettiğini söyleyen ilçeye bağlı Alipaşa mahallesinde yaşayan Evdet Aktaş annelerinden öğrendikleri tandır geleneğini yıllardır devam ettirdiklerini söyledi. Teknoloji ve şehirleşme ile birlikte tandırların artık birçok alanda yapılmadığına dikkat çeken Evdet Aktaş 25 yıldır yaşadığı Surda çok mecbur kalmadığı sürece fırından ekmek almadığını söyledi. 
“ Fırından ekmek alsak paramız yetmez” 
Tandırları yıkıldığında yeni bir tandır yapıp eski usulde devam ettiklerini belirten Evdet Aktaş, “ Ben kendimi bildim bileli bu ekmeği yapıyorum. Tandırımız yıkıldığında ya da zarar gördüğünde kendimize yeni tandır alıp yapıyoruz. Bu ekmek hem daha güzel hem de daha sağlıklı ve ucuz. Bugün bir fırına gittiğinde bir somon ekmek bir TL’den aşağı değil pide ekmeğin fiyatı ise 3 TL’ye kadar çıktı. Biz ona vereceğimiz parayla un alıyoruz kendi ekmeğimizi kendimiz yapıyoruz. Ailede kişi sayısı da çok fırından ekmek almak istesek paramız yetmez” dedi. 
“ En alternatif yol şuanda bu “
Evdet Aktaş, “ Biz haftada bir kere tandır ekmeğimizi yapıyoruz o bize kaç gün boyunca yetiyor. Ekmek her gün geçen gün pahalılaşıyor. Bu ekmeği eskiden beri yapardık ama şimdi bizim en için en alternatif durum da bu. Ekmeği yapmanın yanında burada tandır başında bizi gören komşularımız yanımıza geliyor sohbet ediyoruz. Binalarda olduğu gibi burada herkes herkesten uzak değil. Burada kim ne durumda kimin başına ne geldi biliyoruz. Tandırların böyle iyi bir yanı da var” diye konuştu.