MEDİNE MAMEDOĞLU

Dersim-Son dönemde özellikle kırsalda ki kadın üreticilerin katılımı ile illerde kooperatif sayıları çoğaldı. Kadınların illere göre farklı farklı ürünleri üreterek Türkiye’ye sattığı bu kooperatiflerin ortak sorunu ise pazar alanı bulamamaları. Özellikle küçük kooperatif ya da kadınlardan oluşan işletmelerin karşısına çıkan bu sorun kadınların satış yapmasına engel oluyor. Konuya dair görüştüğümüz kadın üreticiler belediyelerin kadın girişimciye destek olup pazar alanı açma noktasında destek vermesi gerektiğini ifade etti.

Pazar alanı olmadığı için ürünleri sosyal medya üzerinden satıyorlar

Malatya Kadın Girişim, Üretim ve İşletme Kooperatifinde bulunan Günay Akça 2019 yılında 8 kadınla başlayan kooperatif serüvenlerinin şimdilerde 70 kadınla devam ettiğini söyledi. Atalık tohumlardan ürettikleri ürünleri satarak kooperatiflerini devam ettirdiklerini belirten Günay Akça bu ürünleri de üç tane çiftliklerinde tamamen doğal yollardan elde ettiklerini ifade etti. Günay Akça ürettikleri ürünlerinin satışını ise sosyal medya üzerinden yaptıklarını belirti.

“Kırsalda üreten kadınların desteklenmesi gerekiyor”

Artan ekonomik kriz nedeniyle satışlarının eskiye oranla düştüğünü ve pazar sorunun da bunda etkili olduğunu ifade eden Günay Akça özellikle kırsalda üreten kadınların doğal yollarla ürünlerini satmak zorunda kaldıklarını dile getirdi. Kadın üreticilerin daha fazla sorun yaşamaması için hükümet ve belediyelerin kadınlara destek vermesi çağrısında bulunan Günay Akça, “Bence Türkiye’nin her şehrinde kooperatiflerin olması gerekiyor. Sağlıklı nesiller yetiştirebilmek ve daha doğal ürünler yetiştirmek için kadının elinin her yere değmesi lazım. Özellikle kırsalda ki kadın çiftçilerimizin kooperatifleşmede daha büyük rolleri var. Hükümetin bu konuda kooperatiflerin önünü açması gerekiyor. Projelerde kadınlara daha çok destek olması gerekiyor. Devletin özellikle kırsalda ki kadına inmesi gerekiyor. Çünkü kırsalda ki kadın ürünlerini pazarlayamıyor. O yüzden kadınlar doğal yönden kadınlar ürünlerini satıyor ama devletin buna el atması gerekiyor” şeklinde konuştu.

“Biz kadınlar üretimin içinde yer alarak güven kazandık”

Dersim’in Hozat ilçesine bağlı Türktaner köyünde 10 kadınla reçel üreten ve işletmelerini kooperatif haline getirmek isteyen Nermin Akbalık ise en büyük sorunlarının olmayan pazar alanı olduğunu söyledi. Pazar alanı olmadığı için kırsalda üreten kadınların ürünlerini erkeklerin sattığını ve kadınların ekonomik olarak bir kazanç elde edemediklerine yer veren Nermin Akbalık, “ Üretimin içerisinde yer alarak güven kazandık. Ekonomik bağımsızlığımız oldu bunun için çok mücadele ettik ve başardık. Şimdi tabi ki her şey daha iyi. Pazar alanımız çok kısıtlı ancak Ovacık doğal ürünleri teşvikiyle üretime başladık. Bu şekilde ürettiğimiz reçeller Türkiye’nin birçok yerine gidiyor. Bu yönden çok şanslıyız. Bizlerde kadınlar olarak kooperatifleşmeye doğru gidiyoruz. Bu şekilde ürünlerimiz daha da değerlenecek” sözlerini kullandı.

“Üreten kadın ama kazanç sağlayan erkek”

Pazar alanı oluşturulduktan sonra işletmelerini büyüterek köyde bir kooperatif açmak istediklerini aktaran Nermin Akbalık konuşmasına şöyle devam etti: “Kadınlara yönelik projelerin olması ve kadınların desteklenmesi gerekiyor. Birçok kadın şuanda erkek eline bakıyor. Çalışan üreten kadın ama pazarlamasını yapan erkek olduğu için parayı cebine indiren erkek oluyor. Şuanda bizim en büyük sorunlarımızdan biri Pazar alanımızın olmaması. Bu konuda tabi hem devlet hem de belediyelerden destek istiyoruz. Bu konuda da kadınlar olarak ciddi bir mücadele veriyoruz. Bölgede reçel üreten ilk işletme biziz. Köyde bir kooperatif kurmanın mücadelesini veriyoruz”