PERVANEH KIBRÎT

Kabil – Afganistan kadınlar için kapalı bir ülke demenin bile ötesinde. Kadınlar yalnızca çalışma yaşamında değil, sokaklarda ve hatta evlerinde dahi özgürce nefes alamıyorlar. Fakat tüm bu kara perdenin ardından nefes almak için hayatın tüm tabularını zorlayan kadınlar da çıkıyor ortaya… Kapalı kapılar ve duvarların ardında nefes alamayan kadınlara örnek olmak için yola çıkan Soxra ve Kübra Amiri kardeşler hem ekonomik anlamda ayakta kalmak hem de Afganistanlı kadınlara örnek olmak için canlarını dişine takarak çalışıyorlar. Kulağa klasik kadın işi gelse bile Afganistan’da lokanta işletmek çok da kadınlar için klasik olmayan bir iş nihayetinde. Onlar bunu hayatları ile bile ödeyebilirler...

Beklediğinden fazla ilgi gördü

Soxra ve Kübra, yemek yapımından işletmenin tüm işlerine kadar yaşadıkları süreci anlatıyorlar ajansımıza. Kardeşler ilkin online olarak yaptıkları yemeklerin tanıtımlarını yaygınlaştırmaya başlamışlar ve uzun süre evlerinden çalışmışlar ardından ise ilginin beklenenden fazla olması nedeniyle işi büyütmek zorunda kalmışlar.  Soxra genç ve evli bir kadın. Eşinin pandemi nedeniyle işsiz kalması ile ekonomik anlamda tam bir kriz yaşamaya başlamışlar ve en hünerli olduğunu düşündüğü Afgan mutfağına girerek aşmaya çalışmışlar. Online yemek yapma üzerine dayalı bir site kurmaya karar veren Soxra, beklediğinden de fazla ilgi gördüğünü söylüyor.

“Asla kimsenin eline muhtaç olma”

Soxra'nın, Afgan kadınlarına mesajı şu: “Seni yoksulluktan ve zor zamanlardan kurtarmak için asla kimsenin eline muhtaç olma ve bakma. Kötü ekonomik ve sosyal durumları atlatmak için kendi ayaklarınızın üzerinde durabilirsiniz. Bu aşamaya gelebilmek için çok zorluklardan geçtik ve geçmeye de devam edeceğiz, ama hiç kimseden yardım istemedik. Elbette yardımlaşmak önemli, ancak bir kadın öncelikli olarak ayakları üzerinde durabilmeyi öğrenmelidir” diyor.

“Önce güldüm ve ciddiye almadım”

Kübra da, bu çalışmanın başlangıcını şu sözlerle anlatmaya başlıyor: “Bir gece ablam beni aradı, benimle iletişime geçtiğinde, ‘çevrimiçi çalışmayı geliştirmeme yardım et, ikimiz de bu işi geliştirebilelim’ dedi. İlk başta konuşmasına güldüm ve ciddiye almadım. Güvenlik durumunu ve ülkemin vatandaşlarının kadınlara karşı tutumunu çok iyi biliyordum, bu yüzden bu iş benim için zordu. Ertesi sabah yine ablam beni arayarak, 'banka için dokuz kişilik yemek servisi yapmamız gerekiyor’ dedi. Ablamın bu konuşması benim için çok ilginçti, ama yine bozmadım ve yardımcı oldum. Sonra mevcut siparişlerin arttığını fark ettim. İnternetten yemek siparişlerini karşılamak ve yapmanın yanı sıra maalesef ekonomik kısıtlamalar nedeniyle üç aydan fazla devam ettiremediğimiz bir yemek pişirme eğitim kursu açtık.”

"Kırbaçlandık, taşlandık, tehdit aldık ama yılmadık”

İki kadının başladıkları iş ile ilgili sorunları sadece intihar saldırıları gibi güvenlik tehditleri değil, aynı zamanda aldıkları telefon ve tehditler ile yüz yüze kalmaları olduğunu da söylüyorlar. Kübra, “Müşterilerin ve halkın teşviki ve güzel görüşlerinin yanı sıra ne yazık ki azınlığın da görüşleriyle karşı karşıyayız. Mesela gecenin bir yarısı bizi arayıp tehdit ediyorlar ve diyorlar ki; videolarınızı siteye yükleyin. Ama bu yaklaşımlar önümüze engel olmadı. Biz kadınlar olarak bu sorunlarla mücadele ediyoruz. Kırbaçlandık, taşlandık, tehdit aldık ama yılmadık. Biz kadınlar çok acı çektik çekmeye de devam ediyoruz, ancak bu günleri de aşacağımıza inanıyoruz” sözleri yaşadıkları zorlukları da anlatıyor.

Hedefleri yeni mekanlar açmak

Şimdi iki kardeş internet üzerinden yaptıkları siparişleri evden yetiştiremedikleri ve daha çok talebe karşılık vermek için lokanta açtılar. Hem ailelerinin geçimlerini sağlayan hem de bireysel ekonomik özgürlüklerini elde eden bu kadınlar, Afgan kadınlara ellerinden çıkan hünerli yemeklerle örnek olmaya çalışıyorlar. Üstelik karanlık ülkelerinin aydınlık geleceğini umutla bekleyen Soxra ve Kübra yalnızca tek bir lokanta ile değil ülkenin tamamına yayılan ve kadınların ağırlıklı istihdam edildiği lokantalar zinciri açmak istediklerinin de altını çiziyorlar.