İHLAS AL-HAMRUNİ

Tunus – Daha çok gübre sanayinde kullanılan fosfat, Fas, Tunus ve Cezayir gibi ülkelerden ithal ediliyor. Fosfat madenleri ülkeler için önemli gelir kaynakları arasında olsa da yarattığı hava kirliliği nedeniyle halk sağlığını riske atıyor.

‘Her yere yayılan tozu soluyoruz’

Tunus’ta da Metlaoui, Umm Al-Arais, Redeef ve Al-Madhaila şehirlerinde fosfat madenleri bulunuyor. Evinin yakınındaki fosfat madenleri nedeniyle sağlık sorunları yaşadığını belirten kadınlardan Alkamle Al- Hacac, “Göğüs kafesime kadar şiddetli bir ağrı vardı. Nefes alamadığımı fark ettim. Her gün şirketin dev motorlarının gürültüsüyle uyuyup uyanıyoruz. Gökyüzüne yükselen ve hızla her yere yayılan tozu soluyoruz. Küçük, siyah kuma benzeyen toz evlerimizin her yerine yayılıyor” dedi.

‘50 yıldır sanayi bölgesinde yaşıyoruz’

Eşinin fosfat şirketinde çalışmaya başlamasıyla 50 yılı aşkın süredir Hay Al Amal bölgesinde yaşadıklarını belirten Tozeur Süleyman da şunları aktardı:

“Gafsa Fosfat Şirketi kurulduğunda aile bireylerimle birlikte bu sanayi bölgesine taşındık. O dönem şirketin birimleri bu kadar fazla değildi ve bu kadar yakın değildi. Yıllar geçtikçe firma üretimini yoğunlaştırdı. Bu üniteler bizim onlardan sadece onlarca metre uzakta kalacak kadar genişledi. Üniteler 24 saat çalışıyor ve patlamaların çıkardığı sesler rahatsız ediyor. Ayrıca duman ve tozlar hoş olmayan kokular çıkarırken, sağlığa da zarar veriyor.”

‘Zamanımızı temizlik yapmakla geçiriyoruz’

Tüm zamanını evin her yerine yayılan tozları temizlemek için harcadığını söyleyen Tozeur Süleyman, “Ama bunun hiçbir faydası yok. Çünkü fosfat firmalarının devam eden çalışmaları nedeniyle temizlikten birkaç saniye sonra evlerimiz yine kirleniyor” dedi.

‘Endüstriyel kirliliğe karşı kadınlar savunmasız’

Çevre aktivisti M.H., fosfatın kimyasal etkileri nedeniyle su kirliliğine ve tarım sektörüne zarar verdiğini belirterek, özellikle vahalarda ve meyve ağaçlarında ciddi hasara neden olduğunu söyledi. M.H., Metlaoi şehrindeki Gafsa Fosfat Şirketinin fabrika bacalarından çıkan gazlarla Al-Amal mahallesinde oluşan endüstriyel kirliliğe karşı kadınların da savunmasız olduklarını vurguladı.

‘Kanser vakalarında artış var’

Salınan gazların zehirli olduğunu söyleyen M.H. "Fosfat madenlerinden kaynaklanan kirli hava başta akciğer ve mesane kanseri olmak üzere birçok kanser çeşidine yol açıyor. Kentte kanser teşhisi konulanların sayısının iki katına çıktığını gösteren bazı çalışmalar var” diye konuştu.

‘Bölgede yaşayanların sağlığı tehdit ediliyor’

Hemşirelik mezunu olan ancak işsiz kalan Şiraz Belhassan, fosfat maden işletmelerinin yarattığı sağlık sorunlarına ilişkin bilgi verdi. Çok sayıda kadının kronik hastalıklara yakalandığını belirten Şiraz Belhassan, “Solunum yolu enfeksiyonları, osteoporoz ve çeşitli cilt hastalıkları dahil olmak üzere çeşitli hastalıklar ortaya çıkıyor. Sanayi alanlarından salınan gazlar nedeniyle bölgede yaşayanların sağlığı tehdit ediliyor” dedi.

Gafsa bölgesindeki ve özellikle maden havzasına yakın kentlerdeki sağlığı tehdit edecek boyuta gelen çevre kirliliğini önlemeye yönelik hala bir çalışmanın olmadığını vurgulayan Şiraz Belhassan, şunları kaydetti:

“Bu durum halkın sorunlarını daha da derinleştiriyor. Biz kadınlar, evlerimizin yakınında yapılan fosfat çıkarma ve dönüştürme çalışmaları nedeniyle sağlık ve çevre sorunları olmak üzere ağır bedeller ödüyoruz. Artık bunların olumsuz etkilerini azaltmak için acil çözümlere ihtiyacımız var."