SUZAN EBU SAİD 

Beyrut – Hem ekolojik dengenin korunması hem de organik ürünler elde etmek amacıyla kimyasal gübreler kullanılmadan farklı tarım modelleri gelişmeye başladı. “Dikey tarım” yöntemi de bu modellerden biri. Lübnanlı aktivist Jessica Hakim, Kuzey Lübnan'ın Betrun ilçesinin Artaz kasabasında öncü tarım girişimi “Al-Zaroua” ile dikey tarımı projesini hayata geçirenlerden biri.

Jessica Hakim, proje kapsamında, eski bir okul binasında, geçmişteki kırsal yaşam deneyimlerinde kullanılan çömlek, tarım ve ev aletleri dahil bir çok alet ile gıda ürünlerini sergiliyor. Gıda işleme işinde de mevsimlik 6 kadını istihdam ediyor. Jessica Hakim, köye dönüş hikayesiyle beraber nasıl tarım işine yöneldiğini anlattı.

Geri dönüşümle sürdürülebilir organik tarım yaptı

Ofis işlerini sevmediği için şehri terk ederek küçük kasabası Artaz’a dönmeye karar verdiğini dile getiren Jessica Hakim, şunları ifade etti:

“Muhasebe alanında uzmanlığım vardı. Önce aile işimiz olan kasap dükkanımızı bir markete dönüştürdüm sonra evimizin meyve bahçesinde tarım işlerini takip ettim. Arazinin yaklaşık 500 metrekarelik bir bölümünü geri kazanmaya karar verdim. Daha sonra dikey tarımla tanıştım ve yerel bir geri dönüşüm şirketi tarafından üretilen geri dönüştürülmüş plastik atıklardan yapılan toprak ve kompostla doldurulan dikey küvetlere kırmızı Afrika marulu, fesleğen, lahana ve zauba kekiği gibi yapraklı sebzelerden oluşan binlerce fide diktim. Böylece sürdürülebilir organik tarım ve entegre bir ekonomi sağladım.”

‘Bu yöntemle herkes çiftçi olabilir’

Bu yöntemle herkesin çiftçi olabileceğini vurgulayan Jessica Hakim, “Kullandığım araçlar başlangıçta küçük alanlar, özellikle de balkonlar ve çatılar gibi betondan yapılmış yerler için tasarlanmıştı. Bu yardım almadan tarımsal faaliyetler yürütmemi sağladı. Özellikle suyumuz çok az olduğu için daha az işgücü ve daha az suyla tarım yapmanın yolunu buldum” dedi. Proje kapsamında 200 yıllık eski bir okulu tarım evine dönüştürdüklerini anlatan Jessica Hakim, bu projenin amacının köklere dönerek geçmişte yapılan tarımsal mirası tanımak olduğunu söyledi.

‘2 binden fazla farklı fide diktim’

İki binden fazla farklı fide dikebildiğini anlatan Jessica Hakim, “178 adet kap koydum. Normalde böyle bir alana 20 fide dikiyoruz, ancak dikey tarım sayesinde 6 kat daha fazla fide dikebildik. Bu yıl soğan, sarımsak, fesleğen, kırmızı fesleğen, marul, havuç, patates, kekik, zoba ve lahananın yanı sıra rezene gibi doğada yetişen yabani bitkileri seçtim” dedi.

Üretimi artırmak ve bu yöntemle ilgili farkındalık yaratmak için projesini genişletmek istediğini söyleyen Jessica Hakim, “Araziyi ikiye bölen bir taş duvar inşa ettim. Ayrıca yerel bitkilerin biyolojik çeşitliliğine ve köyü çevreleyen meşe ormanlarına katkı sağlamak için arı kovanları yerleştirmeyi planlıyorum. Ürünlerimin her eve ulaşmasını istiyorum” diye konuştu.